Loulou Machine Welzijn 27 nov 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Zo leer je eten volgens je metabolisme (aldus Ayurveda, de oudste Indiase geneeswijze)

De juiste voeding en leefstijl zijn volgens de Ayurvedische leer de belangrijkste ingrediënten voor een goede gezondheid, en dan met name voeding en leefstijl aangepast op de individuele behoeften. Er is geen ‘one size fits all’. Wát je eet is daarbij belangrijk, maar hoe je dat verteert is ook minstens evengoed. Zo kan een zoete aardappelschotel heerlijk grondend en voedend zijn voor Vata-types, maar net iets te zwaar vallen voor een Kapha-type.

Ben je benieuwd welke 3 types van metabolisme de Ayurvedische leer onderscheidt en welke voeding daar het beste bij past? Loulou Machinè studeert Ayurveda en legt op Bedrock uit hoe we ons metabolisme werkt volgens de Ayurvedische leer (en wat je dan het beste kunt eten of juist overslaan!).

Metabolisme en Ayurveda

Iedereen heeft een uniek metabolisme en agni (lees over die laatste alles in dit artikel). Dit is onder andere afhankelijk van je geboorteconstitutie, je leefstijl, eventuele onbalans, je leeftijd, het seizoen maar ook op verschillende momenten van de dag verteer je anders.

Over het algemeen kun je je metabolisch vermogen categoriseren onder één van de 3 dosha’s Vata, Pitta en Kapha.

Kenmerken van Vata

Vata types hebben een gevarieerd metabolisme. Dit houdt in dat de vertering niet consistent is. De ene dag verteren ze beter dan de andere dag en ook verschillende soorten voedsel verteren ze soms wel en soms niet. Hun eetlust varieert, zo eten ze over het algemeen liever meerdere kleine porties op een dag en houden ze van snacken.

Van alle types, heeft Vata de minste eetlust en interesse in eten. Ze neigen hierdoor minder gezonde keuzes te maken door genoegen te nemen met een snelle afhaal maaltijd, junk food of snacks. Als de vertering stabiel is, verteren ze snel. Zo niet, voelen ze zich opgeblazen en winderig.

Lees ook: De kracht van (zelf)massages volgens Ayurveda

Mensen die Vata dosha dominant aanwezig hebben, zijn vaak smaller van postuur: lang en slank of kort en petite. Ze kunnen moeite hebben met aankomen in gewicht, ongeacht hoeveel ze eten. Wanneer een Vata persoon uit balans is hebben ze echter ook de neiging snel aan te komen, of dit gebeurt na hun dertigste levensjaar. Vata types zijn artistiek, fantasierijk, creatief en innovatief. De energieke en sociale types zijn spraakzaam, gezellig en aanwezig. Ze zijn erg geliefd en hebben veel vrienden en vriendinnen.

De smaken die Vata voorkeur mag geven zijn zoet, zuur en scherp. Ze kunnen het beste droog voedsel zoals rijstwafels vermijden en voorkeur geven aan warme, zachte en natte of gestoofde maaltijden. Denk aan porridges, soepen, gekookte groenten en het gebruik van goede vetten. Aardse groenten zoals pompoen, aardappelen en bieten zijn Vata’s beste vrienden. Fruit kunnen ze het beste gestoofd nuttigen.

Kenmerken van Pitta

Pitta metabolisme wordt gekenmerkt door een goede vertering en grote eetlust. Ze kunnen vrijwel alles verteren maar kunnen beter oppassen met te pittig of gekruid voedsel. Pitta types kunnen hangry worden als ze niet op tijd eten. Ze hebben een regelmatige stoelgang, kunnen meerdere keren op een dag naar het toilet en hebben over het algemeen een zachtere ontlasting. Een veelvoorkomende klacht bij Pitta types is maagzuur.

Mensen die Pitta dosha dominant aanwezig hebben, hebben vaak een medium postuur en een gemiddeld uithoudingsvermogen. Het zijn vaak pittige en vurige types. Ze hebben een goede bloedcirculatie en hebben het ook gauw warm, met warme en klamme handen en voeten.

Huidproblemen zoals acne zijn vaak Pitta gerelateerde symptomen. Ze hebben gevoelige ogen met name sensitiviteit voor zonlicht. De vurige types hebben een hele sterke en vastberaden mind. Ze zijn heel gestructureerd en hebben hun agenda al 4 weken vooruit gepland.

Lees ook: Tijd voor orde en structuur: een checklist voor volwassenen

Ze komen altijd op tijd, zijn ambitieus, doelgericht en kunnen alles bereiken wat ze willen door hun wilskracht. Pitta types kunnen mentaal een hoge druk op zichzelf leggen. Dit kan uiten in overspannenheid, frustratie en burn outs.

De smaken die Pitta voorkeur mag geven zijn zoet, bitter en wrang. De voorkeur mag uitgaan naar zoete groenten en groene bladgroenten, bonen en peulen, volwaardige granen en verkoelende ingrediënten zoals kokos, limoen, munt, koriander en komkommer.

Kenmerken van Kappa

Kapha metabolisme wordt gekenmerkt door een langzame maar constante vertering. Ze kunnen makkelijk een maaltijd overslaan zonder zich flauw of geïrriteerd te voelen. De stoelgang is regelmatig, meestal dagelijks op een vast tijdstip, en de ontlasting heeft vaak de vorm en consistentie van een rijpe banaan.

Als ze uit balans zijn en de vertering niet goed werkt, voelen Kapha types zich opgeblazen, zwaar en verstopt rondom de buik. Kapha types kunnen ook emotionele eters zijn. Ze kunnen maar moeilijk zoet weerstaan en neigen al gauw naar te veel eten. Als de inname van voedsel meer is dan het langzame metabolisme kan verwerken en opnemen, kan vet en slijmvorming zich ophopen.

Lees ook: Ayurveda versus Westerse geneeskunde: de 3 belangrijkste verschillen

Kapha types hebben vaak een stevige bouw, zijn medium lang en hebben het beste uithoudingsvermogen. Ze zijn fysiek het sterkst en hebben het sterkste immuunsysteem van alle types. Ze zijn zelden ziek en neigen het langste te leven mits ze een gezonde eet en leefstijl nastreven.

De smaken die Kapha types voorkeur mogen geven zijn scherp, bitter en wrang. Groene bladgroenten zijn kapha’s beste vrienden en bittere groenten zoals spruiten, witlof, asperges en bitter melon. Amaranth, quinoa en boekweit zijn de best verteerbare granen voor dit type, en fruit met een wrange smaak zoals cranberries en granaatappel. Ook peulvruchten en bonen verteert dit type goed, en ze mogen overvloedig gebruik maken van kruiden en specerijen.

Met welk archetype kun jij je het meest associëren? Je kunt ook een combinatie van twee of drie verschillende dosha’s zijn. Benieuwd naar jouw constitutie? Doe de dosha quiz op mijn Instagram  story highlights om meer inzicht te krijgen in jouw dosha.

Loulou Machinè studeert Ayurveda en samen met haar zus heeft ze het platform Go With The Glow opgericht: een lifestylewijzer naar een plantaardige, bewuste en duurzame levensstijl. Vanuit dit platform organiseren ze brunches, diner, workshops, lezingen en andere events om mensen in hun kracht te stellen geïnformeerde en bewuste keuzes te maken. 

Meer Ayurveda?

• Koken met de 6 smaken volgens de Ayurvedische leer: een mini-guide
• 10 tips voor een gezonde huid volgens Ayurveda
• Ayurveda: welke invloed hebben de seizoenen op de 3 types (dosha’s)?