Malu Kirschbaum Betere wereld 14 okt 2020, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Leef je milieubewust? Pas dan ook op je elektronisch afval (e-waste)!

Elk jaar komt er weer een nieuwe versie van jouw smartphone op de markt. Met een nóg betere camera, nóg meer opslag, betere software en sneller internet. Dus ja, die wil je hebben! En telefoons worden niet gemaakt om lang mee te gaan, dus het wordt wel erg lastig om de vervangingsdrang te weerstaan. Helaas zorgt dit koopgedrag voor een berg elektronisch afval (e-waste) die alsmaar groter en groter wordt.

Probeer je bewust te leven, met liefde voor de planeet? Zorg dan dat je je telefoon zo’n 5 tot 7 jaar kunt gebruiken. Uit de recent onderzoek van Fairphone blijkt dat je daarmee de CO2-voetafdruk van je telefoon met 28 tot 42 procent kunt verminderen.

Jaarlijks belanden er namelijk miljoenen telefoons op de schroothoop (of nog erger: illegaal op de grote e-waste berg in Afrika). Hartstikke zonde, want je telefoon is van kostbaar materiaal gemaakt zoals goud, zilver, nikkel, koper en kobalt.

Je (goedwerkende) telefoon weggooien, is dus niet bepaald duurzaam. Toch is het niet zo gek dat we steeds de nieuwste telefoon willen hebben.

Hoezo outdated?

De snelle technologische veranderingen in de elektronica-industrie leiden ertoe dat consumenten geloven dat ze de nieuwste gadgets, technologie en smartphones móéten hebben.

Nieuwe verbeterde versies liggen voor het oprapen en we gaan ervan uit dat onze vorige telefoon outdated is. Maar in werkelijkheid verschilt de nieuwste gadget vaak weinig van de vorige. Het gaat om hele kleine verbeteringen.

Smartphones lijken meer op elkaar dan ooit tevoren en worden zó gemaakt, dat na ongeveer 2 jaar de processor langzamer wordt en de batterij sneller leegraakt. Daarbij zijn het complexe, dichte toestellen, dus als er iets stuk is, zijn ze lastig te repareren. De industrie die nieuwe telefoons uitbrengt maakt het ons bijna onmogelijk om de allernieuwste telefoon te weerstaan.

De drang naar het nieuwste van het nieuwste

De mindset van de industrie en de hebzucht van consumenten betekent dat er elk jaar 1,4 miljard mobiele telefoons verkocht worden. Vaak ter vervanging van een mobiele telefoon die nog goed werkt.

Mensen gebruiken hun telefoon gemiddeld 2,7 jaar waarna ze afgedankt worden. Mede daardoor blijft de e-waste berg maar stijgen, want minder dan 5 procent van de materialen van afgedankte telefoons kan slechts hergebruikt worden.

Ook interessant: Stress van je telefoon? Een neurowetenschapper legt uit waar het vandaan komt (én hoe je er vanaf komt)

E-waste is de snelst groeiende afvalstroom ter wereld. Daarnaast zorgt de overmatige consumptie voor uitputting van natuurlijke grondstoffen (zoals mineralen en metalen) en houdt het de sociale kwesties en milieukwesties, zoals extreem gevaarlijke werkomstandigheden in de productieketen, van mijnen tot fabrieken, in stand.

Duurzame smartphone

Een manier om positieve impact te maken op de telefoonindustrie is door je mobiele telefoon zo lang mogelijk te gebruiken. En dat is precies wat Fairphone mogelijk wilt maken met hun modulaire telefoons, die je makkelijk zelf kunt repareren en upgraden. Zo brachten ze onlangs de Fairphone 3+ op de markt, een upgrade van de Fairphone 3.

Het mooie is: als je al een Fairphone gebruiker bent, hoef je geen nieuw toestel aan te schaffen om deze upgrade te krijgen. Die nieuwe cameramodules passen zowel op de al bestaande Fairphone 3, als op de nieuwe geüpgrade Fairphone 3+.

Hiermee gaat Fairphone weer een stap verder in hun innovatieve benadering om eerlijkere, duurzame en langer meegaande smartphones te creëren, die niet inleveren op kwaliteit. Daarbij is de Fairphone gemaakt van gerecyclede en eerlijke materialen (fairtrade goud, gerecycled plastic en conflictvrije mineralen) en is hij ontworpen om lang mee te gaan.

Alles met een stekker of batterij

Niet alleen smartphones, maar ook alle andere defecte en verouderde elektronische apparaten die worden weggegooid, zorgen voor e-waste. Eigenlijk alles met een stekker of een plek voor een batterij.

Andere namen voor electronic waste zijn e-goed of heel officieel WEEE, dat is de afkorting van engelse term ‘Waste Electrical and Electronic Equipment’ of in het Nederlands ‘Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur’ (AEEA).

Ook lezen: Zo geef je niets op als je kiest voor duurzamer leven

De website van WEEE leert ons dat in Nederland zo’n 2,3 kilo elektrisch afval per hoofd van de bevolking per jaar in het restafval terechtkomt. Dat is tussen de 10 en 15 procent van het elektrisch afval dat in de vuilniszak belandt. Zonde, want als de apparaten gescheiden van het restafval worden ingeleverd, kunnen de grondstoffen opnieuw gebruikt worden.

Daarnaast is het gevaarlijker om het e-waste bij het restafval te laten. Er wordt dan namelijk geen rekening gehouden met eventueel lekkende stoffen van de apparaten.

Wat te doen met e-waste?

Er zijn verschillende oplossingen voor e-waste. Veel gemeentes hebben een afvalpunt waar je al je afval gescheiden in kan leveren, waaronder elektronisch afval. Zo kun je in Amsterdam terecht bij het Zero Waste Lab en kun je op verschillende afvalpunten dagelijks tot 50 kilo klein chemisch afval inleveren.

Je kunt ook wachten tot er een E-waste Race bij jou in de buurt wordt georganiseerd. Dit is een wedstrijd tussen scholen in een regio, om zoveel mogelijk elektronisch afval bij mensen uit de buurt op te halen.

Scholieren en buurtbewoners maken dan een afspraak om het afval thuis op te laten halen. De school scoort hier punten mee en na 4 weken wordt de winnaar bekend die een toffe schoolreis wint.

Oud-voor-nieuw-regeling

Geen E-waste Race of afvalpunt in de buurt? Volgens de oud-voor-nieuw-regeling zijn alle winkels verplicht om voor elk apparaat dat je koopt een soortgelijk oud apparaat in te nemen. Bovendien zijn er winkels met de oud-voor-niets-regeling waar je kleine apparaten in kan leveren en er niet eens een nieuw apparaat voor hoeft te kopen.

Deze regeling geldt bij grote elektronicawinkels of bij inleverpunten die verspreid zijn door de stad. Je kunt jouw dichtstbijzijnde inleverpunt vinden bij Wecycle. Door e-waste te recyclen worden stoffen als ijzer, koper en kunststoffen veilig en efficiënt uit de apparaten gehaald en gerecycled of opgeslagen. Dit verminderd de noodzaak van nieuwe productie en zo wordt het milieu weer minder belast.

En dát is wat we willen, onze ecologische voetafdruk verkleinen.

Zo wordt duurzaam leven makkelijker:

• Stijlvol en duurzaam boodschappen doen? 5 alternatieven op plastic tasjes
• Dag van de Duurzaamheid: zo integreer je een duurzame lifestyle
• Sustainable sporten? Dit zijn 7 x duurzame sport out-fits