Jeroen van Lokven Welzijn 19 nov 2020, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Wat er in je lichaam gebeurt als je aan het vasten bent

Ontbijt, lunch en avondeten. Voor de meeste mensen ziet het eetpatroon er ongeveer hetzelfde uit. Misschien nog een tussendoortje of een late night snack, maar echt heel anders zal het niet snel zijn. Toch zijn er een aantal eetpatronen die tegen deze standaard ingaan. Denk bijvoorbeeld aan vasten. Een maaltijd, een aantal uur of een hele dag niks eten wordt steeds populairder, maar wat gebeurt er eigenlijk met ons lichaam als we vasten?

Vasten kan op heel veel verschillende manieren. Zo is er de One Meal A Day, de 5/2 methode (waarbij je twee dagen achter elkaar vast en de rest van de week gewoon eet), om de dag vasten en elke dag 16 uur vasten en 8 uur eten.

Welke variant op vasten je ook aanhoudt, het heeft een groot effect op je lichaam. Maar wat precies?

Wat is het effect van vasten op je lichaam?

Je lichaam heeft continu energie nodig om te bewegen, te denken, voedsel te verwerken en eigenlijk alle processen in ons lichaam te voltooien. Die energie haalt ons lichaam uit onze voeding. De volgende dingen gebeuren in je lichaam in de eerste uren na het eten van een maaltijd:

De eerste 24 uur vasten

Uit de voeding wordt glycogeen gehaald en omgezet naar glucose. Glucose kan dan in de hersenen en spieren gebruikt worden als energievoorziening. We hebben ongeveer een voorraad glycogeen voor 24 uur.

Van 24 tot 72 uur vasten

Wanneer je 24 uur niks gegeten hebt, zal de voorraad glycogeen op zijn. Het lichaam gaat er dan alles aan doen om weer glucose aan te maken en gaat dan over op de lichamelijke reserves. Deze toestand wordt ketose genoemd.

Nadat de voorraad glycogeen verbruikt is, worden eiwitten afgebroken zodat de aminozuren in eiwitten gebruikt kunnen worden als bouwstenen voor gluconeogenese. Gluconeogenese zorgt voor de aanmaak van glucose.

Ook het vet zal omgezet worden in glucose. Dit doet je lichaam door de triglyceriden in het vet af te breken tot glycerol en vrije vetzuren. De glycerol gaat de aanmaak van gluconeogenese versterken en vetzuren worden omgezet in ketonen.

Lees ook: Afvallen door te vasten, is dat gezond? En wat heb je er aan?

Ketonen fungeren als brandstof voor de hersenen wanneer glucose schaars is. En het is niet zo maar een brandstof, het biedt ongelofelijke voordelen. Het zorgt voor mentale helderheid en geheugenverbeteringen.

Dat is niet de enige boost die de hersenen krijgen. De hersenen krijgen een extra prikkel door BDNF, een eiwit die zenuwcellen stimuleert. Je hersenen zullen dus ineens beter gaan werken. Anders dan je misschien zou denken.

Als aller laatste ‘redmiddel’ gaat je lichaam spierweefsel afbreken om tot eiwitten te komen die weer gebruikt worden voor glucose.

Langer dan 72 uur vasten 

Wanneer je 3 dagen (of langer) vast, komt je lichaam in een diepe staat van ketose terecht. Vetverlies en mentale helderheid blijven toenemen.

Een Amerikaans onderzoek van de Universiteit van California suggereert dat je lichaam veerkrachtiger wordt tegen stress en blootstelling aan gifstoffen en dat er zelfs hormonen worden geproduceerd die antikanker- en antiverouderingseffecten kunnen hebben.

Lees ook: Waarom gezond eten niet altijd genoeg is

Wel zullen na 72 uur de schildklierhormonen worden aangetast, omdat het lichaam denkt uitgehongerd te zijn (wat het in wezen ook is).

View this post on Instagram

A post shared by Bedrock (@bedrockmagazine)

Disclaimer voor vasten

Een aantal uur, een dag of een paar dagen vasten wordt steeds populairder, maar er zijn wel een aantal zaken die je in gedachte wil houden als je er aan denkt om te gaan vasten. Vasten heeft misschien heel wat gezondheidsvoordelen, maar er zitten ook een aantal gevaren aan vast.

Wanneer je periodiek vast, kan je lichaam voedingstekorten krijgen. Ook kan het angsten, hoofdpijn, moeheid, slechte adem, prikkelbaarheid, uitdroging en verstoring van het slaapritme veroorzaken.

Ook wordt het door de hartstichting afgeraden om te vasten als je aanleg voor eetstoornissen hebt, zwanger bent, een lage bloeddruk hebt of je soms niet lekker voelt als je even niets hebt gegeten.

Voor iedereen is het slim om in de gaten te houden of je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en voor mensen met diabetes wordt het aangeraden om eerst contact te nemen met een arts voor je begint met vasten.

Lees ook: Waarom 5 dagen per maand vasten gezond is volgens nieuw onderzoek

Vasten wordt steeds populairder en dat is niet vreemd. Een bepaalde tijd niks eten heeft namelijk veel gezondheidsvoordelen. Toch is het verstandig om goed in de gaten te houden hoe je lichaam op verschillende situaties reageert. Gelukkig kunnen we de processen beter in de gaten houden nu we weten hoe ons lichaam reageert op een periode van vasten.

Body vibes:

• Hoe gezond is jouw metabolisme eigenlijk? 6 manieren om daar achter te komen
• Deze voeding zorgt voor een verhoogd metabolisme
• Hoe psylliumvezels kunnen helpen om je spijsvertering te verbeteren