Tanja Terstappen Psyche 12 apr 2019, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Waarom een ‘goede relatie’ dodelijk is voor je seksleven

De liefde van ons leven moet alles hebben

Mensen hebben een sterke behoefte aan geborgenheid, maar tegelijkertijd aan avontuur en spanning. Ergens along the way hebben we aangenomen dat dé perfecte partner dat allebei zou moeten bieden. We verwachten dat de liefde van ons leven romantisch is, maar ook sexy én begripvol en stabiel. Dat iemand je woest alle hoeken van de kamer laat zien, maar ook aanvoelt wanneer je liefdevol getroost moet worden. Hmmm. Is dat niet vreemd? Dat we spanning, geiligheid en hartstocht zoeken bij dezelfde persoon bij wie we rust en zekerheid willen vinden?

Psychotherapeut Esther Perel schreef er het boek Erotische Intelligentie over. De beste seks in een veilige relatie is niet vanzelfsprekend, is haar standpunt. We gaan er vaak vanuit dat als onze relatie op emotioneel vlak goed zit, goede seks daar een logisch gevolg van is. Maar dat hoeft niet per se zo te zijn, zegt Perel.

Emotionele intimiteit

Natuurlijk zorgt intimiteit ervoor dat je je geaccepteerd en geliefd voelt en dat zorgt voor meer zelfvertrouwen tussen de lakens. Maar, vertelt ze in haar boek: “Het ironische is dat wat goed is voor intimiteit, niet altijd voor goede seks zorgt. Het mag dan intuïtief niet aannemelijk zijn, maar ik heb als therapeut ervaren dat een groeiende emotionele intimiteit vaak samengaat met een verminderd seksueel verlangen. Het is inderdaad een onbegrijpelijke omgekeerde correlatie: het verdwijnen van passie blijkt een onbewust gevolg te zijn van het scheppen van intimiteit.”

Lees ook: Waarom je na je dertigste nooit de ware bij het uitgaan tegenkomt

Klinkt ingewikkeld, maar zo gek is het niet. Als je namelijk teveel samensmelt met je partner wordt de afzonderlijkheid van twee verschillende individuen weggenomen. En afzonderlijkheid is nodig om een spanningsveld te creëren. Om steeds een brug te moeten vinden naar de ander en steeds opnieuw die verbinding te voelen. Dát windt op.

Bovendien worden vrijheid en zelfstandigheid beperkt bij té veel samensmelting, wat de seksdrift niet ten goede komt. Die hechte band is dan zo vanzelfsprekend, zo vastgeroest, dat de opwindende zoektocht naar de ander, de zoektocht naar verbinding, niet meer nodig is. Afzonderlijkheid is een voorwaarde voor verbintenis, aldus Perel. Dat is de paradox van intimiteit en seks.

Seks in een goede relatie

Hier bovenop zit er een valkuil in de lading die seks krijgt. Seks in een goede relatie moet namelijk betekenisvol zijn, een uiting van liefde. In haar boek haalt Perel sekstherapeut Dagmar O’Connor aan: “Om (getrouwde) seks ‘betekenisvol’ te laten zijn, moet er altijd een uiting van liefde zijn – het liefst een levenslange, eeuwige liefde – elke keer weer als we met elkaar naar bed gaan.

Dat moet een ongelooflijke druk geven! Het sluit uit dat seks gestimuleerd wordt door een reeks van andere emoties en gevoelens: speelse seks, even een vluggertje en pikante seks. Het sluit feitelijk bijna alle momenten uit waarop je seks kunt hebben. Wie heeft immers zin in ‘levenslange, eeuwige seks’ op regelmatige basis, bij voorkeur om elf uur ’s avonds?”

Ook interessant: Heb je weinig seks meer in je relatie? Dit is wat een relatietherapeut erover vertelt

En toch doen we dat. Liever dan dat we onze speelse, stoute kant laten zien aan onze levenspartner. Waarom? Omdat er weinig zo pijnlijk is als afgewezen worden. Al helemaal door degene van wie we het meeste houden. Het uiten van erotische fantasieën maakt ons kwetsbaar en daarom uiten we deze liever niet aan de persoon die we niet kwijt willen raken.

“We passen ons liever aan door vast te houden aan een strak uitgevoerd, acceptabel, zelfs saai erotisch script dan dat we het gevaar lopen gekwetst te worden. Het is dan ook niet verrassend dat sommigen zich slechts vrij in de gevaren en avonturen van seks kunnen storten als de emotionele belangen minder zijn – wanneer we minder van iemand houden of, belangrijker nog, als we minder bang zijn de liefde te verliezen,” schrijft Perel.

Verleiding is key

Maar goed, we willen het ‘t liefst wel allemaal tegelijk. Een veilige knuffelbeer én seksgod in één. We willen heel graag samen oud worden, maar tegelijkertijd ook in onze seksuele behoefte worden voorzien.

De sleutel zit volgens Esther Perel dus in die zoektocht, in het hunkeren naar de ander. En dat kun je volgens haar ook prima in een veilige relatie creëren. Sterker nog, zo’n intieme band met iemand geeft je juist de ruimte om een beetje te spelen, te zoeken en te experimenteren. Betekent heus niet dat je er meteen allerlei attributen bij hoeft te halen, maar moeite doen, je wensen uitspreken en open zijn over seks is een goed begin.

Erotiek gaat om meer dan seks alleen. Het gaat om spanning, om spelen, om tijd, om ruimte voor elkaar. Maar ook af en toe de seks los van liefde kunnen zien. Soms heel veel tijd besteden aan seks, soms je dierlijke instinct volgen. Seks durven plannen, zoals je een avondje uit met elkaar ook kunt voorbereiden. En boven alles gaat het erom dat niets aan de seks verplicht voelt.

Probeer je relatie als het beginpunt van romantiek en spanning te zien, schrijft Perel. Je hebt vanaf nu járen de tijd om je band te verdiepen, om samen te experimenteren. Het is belangrijk om je partner goed te kennen, maar blijf altijd nieuwsgierig naar iemands intrinsieke drijfveren. De kunst is geborgenheid te creëren, terwijl je openstaat voor het onbekende. Zie je relatie als een levend iets, dat continu verandert. Of zoals Esther Perel het omschrijft: “Het is een verhaal dat je samen schrijft, een met veel hoofdstukken, en geen van beide partners weet hoe het afloopt”. Als dat niet spannend is…

Esther Perel bespreekt haar theorie in deze TED Talk: ‘Het geheim van verlangen in een langetermijnrelatie’.

Meer over de liefde?

• Zijn mensen monogaam, of is dat een keuze?
• Dit zijn de 7 principes van een goede relatie
• Wat je moet weten als hoogsensitief persoon over relaties