Kiara Louis Psyche 11 mrt 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

How To Handle: Emoties (met adviezen van een monnik en een neuropsycholoog)

In de driedelige serie How To Handle leren we hoe je met de fundamentele onderdelen van het leven om kan gaan. Deze serie is geïnspireerd op het boek ‘De mens, en handleiding’ van Ruby Wax. In het eerste deel behandelen we emoties. Gevoelens hebben we nu eenmaal, en ze maken ons mens in plaats van robot. Maar hoe ga je in hemelsnaam met ze om? En waarom hebben we ze? Het woord ’emotie’ komt van het Latijnse woord emovere, dat ‘bewegen’ betekent. Als we bijvoorbeeld angstig zijn, waarschuwt ons lichaam voor potentieel gevaar zodat we in beweging kunnen komen. Emoties zijn dus eigenlijk heel duidelijke signalen die we van ons lichaam krijgen: een soort complex stoplicht dat fungeert als adviesgever. De oorsprong hiervan kunnen we vinden in onze oertijd, maar tegenwoordig hoeven we niet meer zo vaak angstig te zijn. We leven in een relatief veilige omgeving, zeker als we die vergelijken met de geschiedenis. Toch blijven gevoelens bestaan, en ze zijn best lastig te definiëren.

In het boek ‘De Mens: Een handleiding’, komt onder andere neurowetenschapper Ash Ranpura aan het woord. Hij vertelt: ‘Volgens mij zijn emoties de lichamelijke kant van denken. We denken altijd dat dat metaforen zijn, maar het brein en het lichaam communiceren via emoties.’

Monnik Gelong Thubten  ziet het iets anders: ‘Ik zie emoties als extreme gedachten. Soms vertellen ze ons wie we zijn en waarom we doen wat we doen, maar soms lijden we eronder, als ze negatief zijn en ons blijven achtervolgen. We kunnen leren onze emoties te observeren, net als gedachten, de positieve en de negatieve. Je kunt ze loslaten, je hoeft niet te denken dat ze tastbaar zijn. Of echt.’

Waarom hebben we emoties?

Oké, dus gevoelens zijn ontstaan om als sociale soort te overleven. Toch hebben we vandaag de dag onze emoties nog steeds hard nodig, om meerdere redenen. In een artikel van Psychology Today staat bijvoorbeeld :’De automatische, niet-vrijwillige uiting van verschillende emoties is één van de belangrijkste factoren van een succesvol sociaal leven, als sociale diersoort.’

Daarnaast helpen emoties ons om met elkaar te communiceren, stelt psycholoog Danny Gagnon. Bovendien laten ze ons weten wat we wel en niet leuk vinden. De reden uit de oertijd bestaat trouwens ook nog steeds: als je bang wordt wanneer je een aanrijding dreigt te krijgen, is dat een teken dat je in actie moet komen.

Verder geven gevoelens een beetje kleur aan ons bestaan. Zonder positieve gevoelens als blijheid, zou alles best saai worden. Vriendschap en liefde moeilijk bestaan zonder emoties, en vriendschappen en relaties geven enorm veel betekenis en levensgeluk, blijkt uit onderzoek van een neuropsycholoog. Veel artiesten en kunstenaars halen dan ook veel inspiratie uit emoties. Zoals B.B. King zei: ‘I want to attach my guitar to human emotions.’

Hoe gaan we met gevoelens om?

Het is dus duidelijk waarom we dingen voelen en wat dat ongeveer is, maar nu is het de vraag hoe we ermee om moeten gaan. Dat is natuurlijk erg complex; er is geen one way solution die voor iedereen werkt. Wel is het een goede zet om te erkennen dat gevoelens bij het leven horen en ze te accepteren. Dat is bijvoorbeeld nodig op een moment dat je enorm veel stress hebt. Door te erkennen en accepteren dat dat gevoel er is, verdwijnt er vaak al een groot deel van de negatieve emotie. Als je emoties je enorm in de weg zitten, kun je hier ook professionele hulp voor vragen.

Hoe je met kleur je emoties kunt beïnvloeden

Ook meditatie en mindfulness kunnen je leren omgaan met je emoties. Bij monnik Thubten ben je daarvoor natuurlijk aan het goede adres, maar ook neuropsycholoog Ranpura is fan van mindfulness. Hij geeft aan dat best veel grondleggingen van meditatie en mindfulness zijn gebaseerd op kennis vanuit de neuropsychologie. Daarom delen we een oefening uit Ruby Wax’ ‘De mens, en handleiding’.

Mindfulnessoefening

– Ga gemakkelijk zitten, op een rustige plek, je rug recht maar niet stijf, je hoofd en schouders ontspannen.

– Richt je op je ademhaling, voel waar die naar binnen en naar buiten gaat. Laat je adem gewoon zijn gang gaan, in zijn eigen tempo. Na een paar ademhalingen scan je je lichaam op emotionele gevoelens, zoals verdriet, blijheid, ergernis, bezorgdheid of angst. Kijk of je je kunt focussen op de plek waar het gevoel zit.

Als je merkt dat je over het gevoel begint na te denken, of over het verhaal erachter, breng je aandacht dan rustig terug naar de plek. Registreer of er iets verandert, of het gevoel verschuift of verdwijnt. Deze oefening helpt je inzien dat gevoelens niet vast en onveranderlijk zijn.

– Probeer het verhaal van de emotie los te laten (zoals ‘hij zei dit’ of ‘zij deed dat’). Als je geest wordt afgeleid door het verhaal, breng hem dan elke keer weer terug naar het emotionele gevoel in je lichaam. Ontspan je in het gevoel, word er vrienden mee zodat de weerstand kan beginnen te verdwijnen. Door deze oefening leer je te accepteren zonder te oordelen, en uiteindelijk vrij te zijn.

Handig: Mediteren met Bedrock’s geleide meditatie-sessies

Emoties accepteren

Er is dus niet één goede manier hoe je met je emoties om kan gaan. Wel kan meditatie of mindfulness je goed helpen. Je emoties accepteren is een groot deel van de oplossing. En als je echt even helemaal klaar bent met emoties, realiseer je dan maar gewoon dat je nooit hier zou zitten als we als mensen geen emoties hadden gehad.

Mediteren

• Voor iedereen die wil beginnen met mediteren: 5 basisinzichten die je helpen
• Self love is de belangrijkste vorm van liefde: zo beoefen je het met meditatie
• Mediteer je? Dan heb je waarschijnlijk een beter seksleven