Suze Dijkstra Psyche 24 feb 2019, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Wat je moet weten als hoogsensitief persoon over relaties

HSP in de liefde: hoe zit dat? Op ieder potje past een dekseltje, maar er zijn zeker dingen om rekening mee te houden als je hoogsensitief bent. Dit is wat jij moet weten over jouw karaktereigenschap als het aankomt op liefdesrelaties.

Dat je als hoogsensitief persoon anders in elkaar steekt, weet je inmiddels misschien wel. Toch nog even in een notendop: je bent fijngevoeliger, wil meer verbinding, bent gevoelig voor sferen, hebt meer ruime en tijd nodig om prikkels diepgaander te verwerken, je zintuigen staan meer open en je kunt feilloos aanvoelen wat iemand niet zegt.

Ook komt bij jou alles heftig binnen. Daarom kun je als HSP’er sneller overprikkeld raken. Je trekt je dan misschien terug, of raakt volledig uit je doen. Dat kan best lastig zijn in relaties, als hiervoor weinig (wederzijds) begrip is. Daarbij is het ook belangrijk dat je ook genoeg begrip aan jezelf geeft. En dát is vaak lastig voor een fijngevoelig typje als jij. Als je moeite hebt om een goede relatie te onderhouden, is het daarom verstandig om te kijken waar dit vandaan komt en wat jij kan doen. Een ander kan je namelijk niet controleren, wel jezelf.

Bij je waarheid blijven

In het algemeen blijven HSP’ers moeilijk bij hun waarheid omdat ze harmonie willen bewaken, en hierdoor kunnen ze niet goed grenzen aangeven. Als je een sterke relatie wil, is het dus ten eerste belangrijk dat jij jouw waarheid kent, en daarin krachtig bij jezelf blijft.

Natuurlijk is aanpassen goed en doet de mening van je liefde er zeker toe, maar jouw grenzen nét zo goed. Dan weet je partner ook wat hij of zij aan jou heeft, en kan die met jou rekening houden. Dan is je relatie geen opvulling, maar een aanvulling. Dit is de basis voor een gezonde relatie, als je het mij vraagt.

Tips voor HSP en relaties

Heb je in de praktijk moeite om aan te geven wat jij wil? En voel je je niet gehoord, gerespecteerd en/of serieus genomen in je relatie? Psycholoog Eilane Aron, grondlegger van HSP, schreef een duidelijk boek over relaties en HSP. In haar boek ‘Hoogsensitieve personen in de liefde‘ stelt zij: ‘In een relatie waarin één van beide partner HSP is, is de kans op conflicten groter dan in een relatie dan twee gelijkgestemden, omdat er grote verschillen in natuur zijn. Een zeer gevoelig persoon wil niet te veel blootstaan aan spanning en uitdagingen, terwijl de partner die extra stimulans misschien nodig heeft. Vaak valt het niet makkelijk een gulden middenweg te vinden.’

Als bovenstaande uitleg herkenbaar voor je klinkt, zijn de volgende 6 tips van Aron belangrijk voor jou:

1. Accepteer dat er een verschil is tussen jou en je partner, zo ook in jullie relatie. Willen jullie beiden rust? Dat is top. Wil jouw partner een druk (sociaal) leven? Dan is dat ook prima. Accepteer het als jij drukte niet altijd aan kan, en accepteer het als je partner andere behoeftes in het leven heeft. Het één is niet slechter of beter.
2. Als jij vindt dat het genoeg is, dan ís het genoeg. Ook als je partner vindt dat je nog wel even gezellig op een feestje kan blijven. Nee is nee. Bewaak duidelijk je grenzen, en geef deze ook van tevoren aan. Je kan over (sociale) activiteiten afspraken maken, waar jullie je beiden comfortabel bij voelen.
   Is je partner het er niet mee eens? Zijn of haar probleem. Uiteraard kan je een middenweg maken, maar vergeet niet dat als het genoeg voelt, je waarschijnlijk al een grens van prikkels bereikt hebt. Sleur je partner hier niet in mee, maar ga je eigen weg.
3. Erken dat je veel tijd nodig hebt om je spons weer uit te knijpen. Misschien voelt je partner zich afgewezen als jij tijd voor jezelf neemt. Of misschien vindt hij/zij het wel heel fijn, en kan diegene ook iets voor zichzelf doen. Bespreek dit. Alleen jij weet wat je echt nodig hebt om goed te kunnen functioneren.
4. Accepteer dat je anders bent, maar ook nog een mens bent. Voel je niet minderwaardig, en laat je al helemaal niet wijs maken dat je raar bent, minder waard en/of dat je je aanstelt. Het zelfvertrouwen van een HSP’er kan makkelijk kelderen, als iemand voortdurend zegt dat er iets niet goed aan je is. Als jouw partner je niet accepteert, moet je je misschien afvragen of je wel positief kunt groeien bij dit persoon. Vergeet niet dat jij je heel goed kan inleven, sfeer aanbrengt en enorm inlevend bent. Als je partner liever de nadruk legt op negatieve kanten (die er natuurlijk zijn, en constructief bespreekbaar mogen worden), werkt dat voor jou ook destructief. Onthoud: HSP’ers kunnen enorm opbloeien in een positieve omgeving, en enorm in elkaar krimpen in een voor hen destructieve omgeving. Een vicieuze cirkel dus.
5. Blijf altijd praten met je partner. Volgens Aron weten hoogsensitieve personen als geen ander de vinger op de zere plek te leggen in een relatie. Door hun antennes weten ze namelijk wanneer iets mis is, en dankzij het vermogen om snel verbindingen te leggen, kunnen ze gemakkelijk verbanden voor zichzelf leggen. Echter, houden ze niet per se van conflicten, omdat ze snel overspoeld raken. Het is wel belangrijk altijd onenigheden uit te spreken, zodat het niet onnodig tot enorme, destructieve ruzies leidt. Een goede tip van Aron hierbij is: houd je in een ruzie aan één onderwerp. Kan je partner dat niet, geef dan aan dat je anders overprikkeld raakt. En als jij iets wil aankaarten, geef het goede voorbeeld en doe dit dan constructief. Laat je emotie dus eerst zakken als die te heftig is – vraag desnoods een time-out -, en kom daarna terug met je onderwerp. Een ruzie is niet het einde van een relatie, het kan namelijk juist verdiepend werken. Het is hierbij belangrijk dat je weet hoe je het beste conflicten aangaat, zodat je elkaar opbouwend en met respect blijft benaderen.
6. Tot slot werkt het ook om letterlijk uit de omgeving te stappen. Ga bijvoorbeeld allebei de natuur in om een moeilijk gesprek aan te knopen. Dit kan zorgen dat jullie meer afstand hebben van de situatie, er van een afstand naar kunnen kijken en zo wellicht beter naar elkaar luisteren.

Verantwoordelijkheid nemen in relatie

Het blijft dus blijft belangrijk altijd de verantwoordelijk te nemen voor jouw situaties en omgeving, HSP of niet. Je bent misschien kwetsbaarder als HSP’er, maar geen klein kind. Iedereen moet met zijn haar trauma’s aan de slag gaan en grenzen bewaken. Als jij en je partner dit allebei doen in jullie relatie, kan je als hoogsensitief persoon absoluut een fijne en gezonde relatie hebben.

Volgende week gaan we op hoogsensitiviteit en narcisme in.

Meer over hoogsensitiviteit?

• Moet je je leidinggevende vertellen dat je hoogsensitief bent?
• Het verschil tussen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid?
• 4 makkelijke manieren om jezelf te beschermen als HSP