Rosa Bertram Psychologie 3 nov 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Jaloezie: wat zegt het eigenlijk over je als je jaloers bent? En wat heb je er precies aan?

Het is doorgaans geen emotie om trots op te zijn, maar soms komt het zomaar ineens opwaaien; dat vlaagje van jaloezie. Of het nu opspeelt wanneer iemand in je omgeving iets heeft wat jij ook zou willen (hallo Instagram vol reisfoto’s) tot jaloezie in een liefdesrelatie. Maar wat zegt dat eigenlijk over je, dat je jaloers wordt? En heeft jaloezie ook een functie? 

Hoe dankbaar je ook bent voor de mooie dingen in je leven en hoe erg je het ook allemaal op een rijtje lijkt te hebben, dat gevoel van jaloezie komt soms zomaar ineens ongevraagd te voorschijn. Waarom?

Jaloezie, wat is het precies?

Jouw crush vraagt je beste vriendin uit en niet jou, jij krijgt die ene opdracht niet maar jouw collega krijgt ‘m wél.  Het zijn simpele voorbeelden waarbij jaloezie snel om de hoek komt kijken. Ook al denk je misschien een niet-jaloers persoon te zijn, jaloezie lijkt een menselijke reactie.

En dat is soms best vervelend, want jaloezie is een emotie die lastig te onderdrukken is, die je lichamelijk overal voelt. Je hart gaat sneller kloppen, je voelt misschien een steek in je buik en je wordt onrustig. Toch is er een groot verschil tussen je jaloers voelen en je je ernaar gedragen. Komen we zo op terug.

Lees ook: Afgunst en jaloezie zijn nare gevoelens. Maar ze hebben dit doel

Jaloezie kan vooral een probleem worden als je er vaker last van hebt of wanneer de jaloezie verandert in afgunst. Het kan je vriendschappen en relaties enorm beïnvloeden.

En jij gaat je er niet beter doorvoelen. Jaloezie lijkt dus een emotie die eigenlijk nergens voor dient, je hebt er vooral jezelf mee.

De psychologische verklaring van jaloezie

In de psychologie wordt afgunst (dat in zekere zin een soort jaloezie XXL is, lees daar in dit artikel meer over) beschouwd als een vorm van zelfevaluatie. Het is een proces van jezelf met anderen vergelijken en aan hen te meten om te bepalen wat je zelf ‘waard’ bent en ‘hoe je het doet’ op de subjectieve schaal van succesvolle mensheid. Klinkt best menselijk dus.

Dit vind je vast ook interessant: Zo overwin je jaloezie in je relatie

“Jaloezie kan intrinsieke motivatie bieden om dezelfde doelstellingen en bezittingen na te streven als de mensen die we als referentiekader hanteren en als het even kan ze zelfs te overtreffen,” schreven we al eens eerder. En dat kan best handig zijn, vooral toen deze doelen nog direct gekoppeld waren aan je overlevingskansen. Maar dat is tegenwoordig niet altijd meer het geval. Tijd om die jaloezie eens los te laten dus.

Wat doe je tegen jaloezie?

Het lastige van jaloezie is dat je het niet zomaar uit kan zetten. Je kan niet doen alsof je niet jaloers bent. Althans, je kan je er niet naar gedragen misschien, maar het gevoel van binnen zal er niet minder door worden.

De achterliggend gedachte

Een oplossing? Ga eens op onderzoek uit waaróm je deze jaloerse gevoelens ervaart. Wat is hetgeen dat de ander heeft en jij niet? Soms ligt het antwoord ergens anders dan waar je denkt. Ben je jaloers op het project van die collega? Of eerder omdat zij wel assertief was bij het krijgen van dat nieuwe project?

Ook interessant: Op deze manier bereik je wél je doelen (spoiler: maak er een gewoonte van)

Of wil je écht graag hiermee verder (een project bijvoorbeeld), wat kan je er dan aan doen om deze doelen wel te bereiken? Zie het als motivatie. Misschien kan de persoon waarop je jaloers bent, je wel helpen.

Zit je in een relatie en vind je het écht vervelend als je partner openlijk flirt met een ander? Bespreek dat dan met elkaar. In deze podcast van Bedrock Talks vertelt relatietherapeut Nynke Nijman daar meer over.

Bewondering

Probeer de situatie eens vanuit een hele andere kant te zien, vanuit bewondering dus. Het dwingt jezelf om op een andere manier naar een situatie te kijken en los te komen uit de jaloerse bubbel.

Wist je dat bewondering jou (en de mensen om je heen ook) een goed gevoel bezorgt? Probeer die kennis te gebruiken!

Zelfliefde

Een jaloers gevoel wordt vaak ontwikkeld bij een gebrek aan liefde voor jezelf. In het geval van een relatie, denk minder snel dat je partner iemand anders slimmer, mooier of leuker vindt dan jij als je vertrouwen hebt in jezelf en over eigenwaarde beschikt.

Luister ook: Bedrock Talks: over (het níét zoetsappige) zelfliefde met selflove-expert Nadja van Osch

Ook dan zal je je niet schamen voor je jaloerse gevoelens, want daar voel je je niet beter door. Betrap jezelf er liever op en denk: ‘oh wat grappig, ik werd daarnet jaloers.’ Wees je bewust van je gedachten en accepteer ze.

Jaloezie is een menselijk gevoel, maar probeer je er niet door te laten leiden. Zie het als moment van zelfreflectie!

Meer over emoties?

• Hoe negatieve emoties je juist gelukkiger kunnen maken
• Zou ’emoties’ een vak op school moeten zijn?
• Krijg controle over je emoties op deze 3 manieren