Sophie Golbach Psyche 27 jan 2022, 06:00

Leestijd: 3 minuten

De psychologie achter waarom we van fictieve personages houden

Heb je jezelf ooit betrapt op huilen na de dood van een personage? Of was je ooit heel blij nadat een karakter iets moois was overkomen? Dan ben je niet de enige. We zijn waarschijnlijk allemaal weleens gehecht geraakt aan een fictief personage. Daar zit een goede reden achter.

We houden niet zomaar van fictieve personages. Je eigen emoties en gevoelens kunnen dat grotendeels verklaren.

Herkenning

Als je ooit gehecht bent geraakt aan een fictief personage, en je bijvoorbeeld nadat het boek uit was of de serie was afgelopen nog even verder zocht naar dat personage op het internet, dan is daar eigenlijk een simpele verklaring voor.

Er zijn best wel wat mensen die zich wat meer verliezen in zo’n fictieve wereld en eigenlijk is het vrij natuurlijk om er zo in op te gaan. Door de storytelling in fictieve verhalen kan je namelijk nadenken over ideeën en situaties die belangrijk voor je zijn.

Bij elk mens past een boek en dit is waarom dat zo belangrijk is

Gedurende je leven maak je van alles mee. Als zo iemand op tv dezelfde dingen meemaakt, dan herken je jezelf daarin. Veel mensen hebben pesten bijvoorbeeld weleens meegemaakt en als je ziet dat iemand in een serie dat overkomt, dan voel je al snel mee met dat personage.

Je ziet (en voelt) wat het personage voelt. Daarna denk je bij jezelf; hoe kunnen ze zo naar tegen hem of haar doen?

Empathie

Maar waarom voel je dan zo mee met iemand die niet echt is? Het korte en simpele antwoord is; empathie. Empathie is iets wat je dagelijks ervaart en dit speelt dan ook een belangrijke rol in de manier waarop je op fictieve personages reageert.

Dankzij empathie kan je je goed voorstellen wat iemand anders voelt. Daarna kan empathie tot medeleven leiden. Als je begrijpt dat iemand zich naar voelt, wil je hem of haar beter laten voelen. Doet een schrijver of regisseur het goed en krijg je een goed beeld van een personage, dan kan je het feit dat het personage niet echt is even loslaten.

Eindelijk: Pixar komt met eerste (short) film met een gay-hoofdkarakter

Het is ook dat medeleven, het meevoelen met een personage, waardoor je huilt als het tegenzit voor hem of haar. Of waarom je blij bent als dingen wel goed gaan voor het personage.

Zoals we al noemden, kan je jezelf herkennen in een personage. Je eigen ervaringen, dingen die je zelf in je leven hebt meegemaakt, zijn de force achter je reactie op een personage en de empathie die je voor hem of haar voelt. Door die empathie voel je zo’n connectie met het fictieve karakter.

Inzicht in gevoelens

Meeleven met een personage en jezelf in hem of haar herkennen, lijkt eigenlijk wel op de connectie die je hebt met een vriend of vriendin. Mensen hebben de neiging om op fictieve karakters te reageren alsof het echte mensen zijn. Daarom verzin je dan ook, onbewust, de details in het leven van een personage die je niet te zien krijgt.

De bijzondere levenslessen uit de bekende boeken van Roald Dahl

Tegelijkertijd leer je, door de narrative van het verhaal, een karakter heel goed kennen. Je krijgt inzicht in zijn of haar gedachten. Daardoor vraag je je bijvoorbeeld af hoe het zit met karakters die iets meemaken wat jij niet kent, zoals oorlog.

Zelfs met hen kan je meeleven en een connectie voelen. Tenminste, als de emotionele kant van het verhaal goed wordt laten zien en je duidelijk meekrijgt hoe het personage zich voelt wat betreft de dingen die hem of haar overkomen.

Kortom; die identificatie en empathie is dus eigenlijk het grootste deel van het antwoord. En daarbij, als je thuiskomt na een lange dag en behoefte hebt aan wat ontspanning, dan is het niet zo gek dat je gehecht raakt aan een karakter als je tv kijkt. Ze kunnen je immers goed opvrolijken.

Goed nieuws voor alle serieverslaafden: van series kijken word je slimmer!