Mathilda Verwoerdt Psyche 27 jan 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

De psychologie achter Instagram: waarom spenderen we er zo veel tijd aan?

We kunnen niet meer zonder Instagram, spenderen er veel te veel tijd aan, volgen influencers waar we niet gelukkig van worden en we komen bijna altijd weer terug nadat we de app verwijderd hebben. Wat doet die app toch met ons?! En waarom lijken we ook Facebook te vergeten door Instagram?

Dit is de psychologie achter het grootste sociale medium van dit moment, uitgelegd door een mediapsycholoog.

Bye Facebook, hello Instagram

Instagram was geboren en ineens leek het wel of Facebook niet meer ‘cool’ genoeg was. Natuurlijk gebruiken we het nog wel, maar in mindere mate dan dat we Facebook gebruiken. Volgens mediapsycholoog Mischa Koster heeft dit met kritieke massa te maken: “Als er een nieuw medium komt zoals Instagram, zie het zo vaak in het nieuws dat je denkt: ‘dat moet ik ook gaan doen.”

Daarnaast vervangt Instagram functioneel gezien Facebook. Alles wat op Facebook kan, kan ook op Instagram (bijna dan). Instagram wint het op het gebied van populariteit en is daardoor groter. “Daarnaast zitten er de laatste jaren ook veel ouders en oma’s op Facebook, waardoor Instagram aantrekkelijker is voor jongeren. Zij gebruiken Facebook nu vooral voor dingen in familiale sfeer”, zegt Mischa.

Verslaafd aan Instagram: klopt dat wel?

We zijn bijna allemaal verslaafd aan Instagram. Tenminste, zo noemen we het zelf. Maar volgens Mischa kunnen we het niet zomaar een verslaving noemen. “Vanuit psychologisch oogpunt moet er echt wel iets aan de hand zijn voordat je kunt zeggen dat je verslaafd bent, zoals ontwenningsverschijnselen krijgen als je ermee stopt”, zegt Mischa.

Daarnaast is het volgens hem ook de vraag of we überhaupt wel van een verslaving kunnen spreken en niet beter over een maatschappelijke ontwikkeling. We leven nu eenmaal in een maatschappij waarin vrijwel iedereen Instagram gebruikt en ook al heeft het verslavende elementen, hoeft het niet per se een verslaving genoemd te worden.

Waarom stoppen met influencers volgen op je Instagram een héél goed idee is

De 3 redenen waarom we Instagram gebruiken

Toch neemt het niet weg dat we enorm veel tijd besteden aan Instagram en daar zit een interessante psychologie achter. Er zijn 3 redenen waarom we het zo graag en zo vaak gebruiken.

1. FOMO

De eerste is een bekende: FOMO (Fear Of Missing Out). We zijn simpelweg bang om dingen te missen bij ons eigen sociale clubje die we interessant hadden gevonden. Mischa: “Dat zorgt voor een soort angst en die angst zorgt ervoor dat we dan toch weer dwangmatig gaan kijken”.

2. Sociale goedkeuring

Misschien heb jij het ook weleens: je post een foto en stiekem zit je steeds te kijken of er al likes binnenstromen. Je bent daar zeker niet de enige in en het is ook helemaal niet zo gek dat we dit doen. We wachten op mensen die onze posts liken; niet per se omdat we ‘gewoon’ veel likes willen, maar vooral zodat we kunnen bepalen of we met de goede dingen bezig zijn. We zoeken online naar bevestiging of het allemaal wel goed en leuk is wat we doen.

3. We willen ons leven vergelijken

Volgens Mischa is het een menselijke neiging dat we onszelf en ons leven met anderen vergelijken. We laten – al dan niet onbewust – een deel van hoe we ons voelen, afhangen van mensen om ons heen. Dat doen we in het echte leven ook. Bij Instagram is het ‘probleem’ alleen dat we maar één kant van onszelf laten zien; de leuke kant. Dus er is ook maar één kant waar je jezelf mee kunt vergelijken.

Ook al weten we inmiddels dat het geen volledig beeld is en dat alleen de ‘Instagram waardige’ momenten worden gedeeld, het is nu eenmaal de enige informatie die we op dat moment hebben en daarom vergelijken we onszelf er alsnog mee. Dit kan er weer voor zorgen dat we zelf de conclusie trekken dat ons eigen leven niet zo leuk is, wat er weer voor kan zorgen dat we onszelf depri voelen.

Psychologie achter Instagram: waarom komen we terug?

Toch zijn we soms even helemaal klaar met dat hele Instagram wereldje en verwijderen we de app. Maar wat dán vaak voorkomt, is dat de app na een tijdje toch weer op je telefoon staat. Dit heeft ook weer 2 redenen volgens Mischa. Het is toch de FOMO die weer om de hoek komt kijken: je bent bang dingen te missen, je hoort mensen praten over Instagram of ziet dingen in de media erover. Je hebt het gevoel dat je dingen mist en daarom ga je toch weer Instagram gebruiken.

Daarnaast kan het ook zijn, dat iemand afstand van de app nam omdat hij of zij verslaafd was en na een aantal maanden er toch echt van is afgekickt. “Dan kan het zijn dat mensen weer Instagram gaan gebruiken met het idee: ‘ik heb nu bewezen dat ik zonder kan, nu wil ik ook weer op een normale manier met deze app omgaan’. Ik kan me voorstellen dat deze mensen er van geleerd hebben en nu hun leven er niet meer door laten beheersen en het daarom – in mindere mate – weer gaan gebruiken”, zegt Mischa.

Motivatie voor een een digital detox nodig? Een digital detox: dat is nogal wat voor een social media junk

Meer over social media

• Hoe je mindful met social media kan omgaan
• Social media zorgt voor depressies, zo maak jij er een gezonde gewoonte van
• Dit is waarom we veel foto’s met onze partners posten op social media