Babette Porcelijn
Babette Porcelijn Betere wereld 26 mei 2017
Leestijd: 6 minuten

Dit is nóg slechter voor het milieu dan vlees (yep, echt waar)

We weten dat we duurzamer kunnen leven, dat de aarde maar beperkte voorraden heeft en dat we grote invloed hebben op het klimaat. We willen wel, maar wat kunnen we nu eigenlijk echt doen? Wat zet nu eigenlijk de meeste zoden aan de dijk? Babette zocht het uit, schreef er een boek over en maakte er superhandige visuals bij.

In een reeks columns legt ze uit waar jij het verschil kunt maken. Deze week: spullen.

Toen ik begon aan mijn onderzoek naar de verborgen impact die we hebben met ons dagelijks leven, wist ik nog niet wat ik kon verwachten. Ik had al een idee dat we met het maken en vervoeren van de dingen die we kopen juist aan de andere kant van de wereld veel schade aan het milieu veroorzaken. En dat er meer aan de hand is dan alleen CO2-uitstoot, denk bijvoorbeeld aan water, plastic soep, gifstoffen, fijnstof en ontbossing.

Lees ook: Dit is de impact van melk op het milieu

Ik wilde weten waarmee ik in mijn dagelijks leven de meeste impact heb, zodat ik eerst de grootste impacts kan tackelen. Dat heeft namelijk het meeste effect. Daarom wilde ik de impact top 10 weten, maar die was er nog niet. Bizar. Dus ging ik zelf aan de slag. Ik maakte een schets en twijfelde of vliegen of vlees op nummer één zou staan.

Spullen, spullen, spullen

Onderzoeksbureau CE Delft rekende de top 10 door en wat bleek? Tot mijn (en zelfs hun) verbazing staat ‘spullen’ op nummer één. Wow, ik had geen idee. Hoe zit dat dan?

Ik vermoed dat een complex product dat zeldzame materialen bevat de grootste impact heeft. Dus een laptop zal veel meer impact hebben dan een badeendje bijvoorbeeld. En kleding natuurlijk, maar die heeft een eigen categorie gekregen in de top 10. Vandaag zal ik je vertellen wat ik te weten kwam over de laptop.

Lees ook: Het is bewezen: met dit dieet kunnen alle 10 miljard mensen duurzaam én gezond eten in 2050

Waar zit de grootste impact in de keten?

Bij het maken van een laptop draagt elke stap in het productieproces bij aan de totale milieuimpact. Van al deze stappen is de mijnbouw & productie (het rode blokje) veruit de grootste boosdoener. Dus niet de elektriciteit tijdens het werken op je laptop, maar de productie van de laptop veroorzaakt de grootste impact. En kijk eens naar de impact van de verpakking: die is super klein.

Gifstoffen in allerlei producten

In een laptop zitten allerlei materialen, zoals koper, kobalt, nikkel, goud, tin, aluminium, kunststof en glas. Vooral de mijnbouw voor koper en goud is super vervuilend. Bij de mijnbouw van goud worden cyanide en kwik gebruikt. Het afvalwater van die mijnbouw is extreem giftig en dat loopt vaak zo het grondwater in.

Ik heb op de achterkant van een bierviltje uitgerekend hoe vervuilend dat is, omdat de officiële getallen me niks zeiden. Het gif dat vrijkomt bij de productie van een laptop zou opgelost moeten worden in 2000 wedstrijdbaden om het te verdunnen tot een veilig niveau. Is dat bizar of niet?

Recycling

Recycling is een oplossing, maar zolang de welvaart en de wereldbevolking blijven groeien, zullen we meer grondstoffen nodig hebben dan al gewonnen zijn. Zo is bijvoorbeeld de vraag naar aluminium veel groter (tachtig procent) dan het aanbod uit recycling (twintig procent). V

oorlopig kunnen we nog niet alles doen met alleen recycling. Daarom pleit ik ook voor verduurzaming van de mijnbouw. Grondstoffen zijn nu eigenlijk veel te goedkoop. Als de mijnen de rommel moeten opruimen, worden grondstoffen duurder. Niet erg, ik heb het er graag voor over.

Recycling is alsnog een heel goed idee, want je slaat de vervuilende mijnbouw over. Nog even terug naar het voorbeeld van goud. Uit een kiepwagen ruwe erts die in mijnen gedolven wordt, kan gemiddeld iets meer dan vijftig gram goud gewonnen worden, terwijl in een kiepwagen vol afgedankte laptops 3,5 kilo goud zit. Dat is zeventig keer zoveel!

Tips bij het kopen van een nieuwe laptop

Een laptop heeft trouwens ook verborgen impact door browsen op internet, streaming en het constant syncen van foto’s en data met de cloud. Datacenters gebruiken veel energie en water voor de koeling van de apparatuur.

Wat kan ik doen?

  • Laat je oude laptop niet in de la liggen maar verkoop hem of geef hem door. Zo blijven spullen, onderdelen en materialen in gebruik
  • Werk zo lang mogelijk verder op je laptop, laat hem repareren als ‘ie stuk is
  • Sta even stil bij je wens. Heb je wel een nieuwe laptop nodig of is het luxe?
  • Als je toch een nieuwe laptop koopt, kies dan liever een refurbished of tweedehands model
  • Kies meteen een goede laptop waar je lang mee vooruit kunt. Daarmee stel je de aankoop van je volgende laptop uit
  • Kies liever een laptop dan een desktop. Die is kleiner, lichter en verbruikt minder energie
  • Ondanks dat de productie van de laptop de meest vervuilende schakel is in de levensloop van een laptop, is energiebesparing tijdens gebruik toch ook nog steeds aan te bevelen. Kies groene stroom
  • Kijk naar je dataverbruik. Kun je daar efficiënter mee omgaan? Overigens is het ook aan de datacenters zelf om te verduurzamen, maar totdat zij dat doen kunnen wij zelf opletten wat we doen
  • Waarschijnlijk zullen er in de toekomst steeds meer mogelijkheden komen om spullen te huren of te leasen. Huur of lease een laptop als de mogelijkheid zich aandient
  • Geniet ervan dat je bijdraagt aan een betere wereld. Dat is namelijk best wel te gek!
  • Inspireer zoveel mogelijk mensen om je heen om er ook mee aan de slag te gaan

Babette Porcelijn is ontwerper, schrijver en spreker. In 2016 verscheen haar boek ‘De verborgen impact’, dat zij maakte vanuit persoonlijke passie. Met dit boek werd ze nieuwkomer in de Duurzame top 100 van Trouw. Babette geeft onder andere advies aan bedrijven en zij treedt regelmatig op als spreker tijdens events als What Design Can Do en de Nationale Milieudag. Babette heeft Industrieel Ontwerpen gestudeerd aan de TU Delft (2001), zij is initiatiefnemer van de beweging Think Big Act Now (hier op Facebook te volgen) en ze heeft een ontwerpstudio in Amsterdam. Ze is getrouwd en heeft twee kinderen.

Luister nu ook naar Bedrock

Geef jij om ook het welzijn van de wereld en wil je graag bijdragen een mooiere plek? Dan is onze nieuwste podcast Bedrock Talks een perfecte match voor jou! Rosa en Lisanne interviewen in de derde aflevering klimaatjournalist van de Correspondent Jelmer Mommers.

Spoiler: Jelmer vertelt waar de opwarming van de aarde mee begon, dat het niet te laat is en vooral: wat wij kunnen doen. Want dat we iets kunnen doen, dat is zeker. Maar dat we dat nú moeten doen, is nog niet het gesprek van de dag.

Tip: Luister de nieuwe aflevering aan het begin van elke volgende maand en volg Bedrock Talks via Spotify en iTunes & Apple Podcasts

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Rock jouw inbox! 🤍

Elke zondagochtend met liefde gemaakt zodat jij heerlijk wakker wordt🧘‍♀️