Rosa Bertram Psyche 6 feb 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Belangrijke beslissingen nemen: hoe doe je dat?

Of je nu precies weet wat je wilt of een twijfelkont bent, iedereen vraagt zich weleens af welke beslissing de juiste is. Welke gevolgen zal het hebben? Wat als je het verkeerde kiest of wat nou als je liever helemaal niet kiest? Voor je het weet ben je nachten gepieker, een paar grijze haren en een hoop genagelbijt verder. Deze tips helpen je bij het doorhakken van knopen, want keuzes maken zorgt voor vrijheid. 

Tegenwoordig hebben we zoveel om uit te kiezen: welke studie zal ik doen? Waar ga ik wonen? Ga ik op vakantie met vrienden of wil ik alleen op reis? Ga ik bij een groot of klein bedrijf werken of wil ik freelancen? Ga ik switchen van baan of is het prima zo? Bij al die opties horen ook beslissingen, maar het liefst wil je natuurlijk wél voor de juiste optie gaan. Je wilt immers niemand pijn doen.

Te veel keuzes zorgen voor stress

Het is goed om weloverwogen beslissingen te maken, helemaal als het om een belangrijke beslissing gaat. Maar wanneer je het besluit voor je uit blijft schuiven (je komt er maar niet uit), blijft het steeds in je achterhoofd ronddwalen en kost het energie. We zijn dan vooral bang om fouten te maken en treedt de bekende gedachte op: wat als…? Je kan de keuze dus maar beter maken, des te sneller kan je de situatie accepteren (leven met het feit dat deze keuze is gemaakt) en weer verder leven. Te veel keuzes levert namelijk stress op, het maakt je aan het twijfelen en brengt je in de war.

Twijfel jij bij belangrijke beslissingen in je leven? Ga dan deze punten langs, ze zullen je helpen bij het maken van keuzes.

Doe het gewoon: kies iets

Voor twijfelaars is dit waarschijnlijk ondenkbaar. ‘Gewoon iets kiezen, dat kan toch niet zomaar?’ Gelukkig kan dat wel, en dat is makkelijker en minder stressvol dan je denkt. Alle stress en eventuele negatieve gevolgen van jouw beslissing, spelen zich vooralsnog allemaal af in je hoofd. Ze zijn nog niet gebeurd en gaan misschien ook wel nooit gebeuren. Als jij een keuze maakt omdat het voor jou goed voelt, is de kans groot dat een ander dat ook begrijpt.

We vinden het moeilijk om beslissingen alleen te nemen: tips om hier beter in te worden

Daarnaast willen twijfelkonten vaak zeker weten de júiste beslissing te maken. Maar bestaat die wel? Van nature voelt het veilig aan om eerst een overtuiging ergens van te hebben, en daar je gedrag op aan te passen. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat je deze twee ook prima kunt omdraaien, dus eerst een keuze kunt maken en dan past je gedrag zich daar vanzelf op aan. Het is immers jouw pad en dus jouw leven geworden. Wil je toch iets anders, dan kan je altijd nog nog een nieuwe beslissing maken om hierop in te spelen. Bijvoorbeeld: toch wel voor een ander bedrijf kiezen of volgende keer wel alleen gaan reizen.

Wees niet bang voor de toekomst

Bang zijn voor iets wat nog niet gebeurd is (ofwel piekeren) kost enorm veel tijd en stress. Op de vraag aan negentigplussers ‘Waar heb je spijt van?’ wordt steevast gereageerd met dat ze zoveel piekerden, zich zorgen maakten en druk maakten. Maar daar konden ze na hun negentigste vrij weinig meer aan veranderen. Dus, wees niet bang voor de toekomst. Omarm het onbekende. Het enige wat jij kan doen is keuzes maken die op dit moment voor jou goed voelen. Goede of foute keuzes bestaan niet, gewoon ‘keuzes’ wel. Door gewoon een keuze te maken, kom je erachter of je goed op weg bent of niet. Voelt het goed? Doorgaan! In het ergste geval kom je erachter dat je iets toch liever niet doet of niet leuk vindt. Lesson learnt for next time! 

Must read: Heb je moeite met keuzes maken? Probeer deze tool eens

Bij elke keuze horen nu eenmaal positieve en negatieve gevolgen, ongeacht je keuze. Omarm het verlies en leer ervan voor je volgende keuzes. Dit geldt wanneer je van baan wilt switchen, gaat verhuizen of een relatie wilt verbreken (of niet). Vaak weet je met je hart allang welke keuze de goede is en zit je vooral jezelf in de weg om je hart niet te volgen. Gedragswetenschapper Ben Tiggelaar schreef in zijn boek ‘Dromen, durven, doen‘ hierover dat het gevoel van verlies altijd zwaarder weegt dan wat je wint. Je hebt immers ook opties laten liggen. In de psychologie heet dit loss aversion ofwel ‘geanticipeerde spijt’ en is bijna onontkoombaar. Nu je in elk geval weet dat je hersenen nu eenmaal zo werken – dus dat je ongeacht welke keuze je ook maakt, toch wel spijt gaat krijgen – maakt dat de drempel misschien lager om gewoon iets te kiezen (zie tip #1).

Je onderbuik gevoel: wat voelt goed voor jou?

Als je een keuze maakt, kan het zijn dat je hart iets anders voelt dan je hoofd. Een keuze maken vanuit je hart is altijd makkelijker. Op papier (je hoofd/ratio) is het misschien niet even ‘veilig’ om je baan op te zeggen zonder dat je een nieuwe baan hebt of om alles achter te laten en te gaan reizen. Maar zijn die gevolgen erger dan iets blijven doen wat je niet leuk vindt en waar geen inspiratie uithaalt (dit kan ook voor een relatie gelden)? Je kan uiteindelijk nooit iedereen blij maken, dus ga na wat goed voelt voor jou. Vaak is het idee om iets los te laten en voor iets nieuws te kiezen (bye bye comfortzone) eng, maar wat je ervoor terug krijgt levert vaak juist nieuwe energie op. Een nieuwe omgeving zorgt voor nieuwe prikkels. En van nieuwe dingen worden we blij leert de wetenschap ons.

Grote kans dat de eerste gedachte die bij je opkwam de juiste is en dat je onderbuikgevoel aangeeft welke keuze het dichtst bij jou staat.

Of het nu om een belangrijk besluit gaat dat veel invloed gaat hebben op je leven of een klein simpel besluit (wat eet ik vanavond), vaak weet je diep van binnen welke beslissing het beste bij jou past.

Stoppen met piekeren?

• Zo stop je met piekeren (volgens een psycholoog)
• Moeite met in slaap komen? Zo kalmeer je je gedachten voordat je gaat slapen
• Piekeraars opgelet, zo stap je uit een negatieve gedachtespiraal (volgens onderzoek)