Josephine Kay
Josephine Kay Featured 12 sep 2018
Leestijd: 7 minuten

Waarom het goed is om af en toe alleen te zijn (en ervan te genieten)

Ik vind alleen zijn en alleen dingen doen best een ding. En dan bedoel ik bijvoorbeeld niet alleen naar mijn werk lopen, dat half uurtje me time waardeer ik echt enorm. Of alleen naar de sportschool gaan, niemand hoeft te zien hoe knalrood mijn hoofd wordt. En ook niet alleen een serie bingewatchen op mijn bank, dat kan ik óók heerlijk vinden. Ik bedoel de momenten waarop ik voor mijn gevoel opval als ik alleen ben. Alleen een maaltijd in een restaurant eten, alleen naar de bioscoop of alleen een koffietje drinken. Er zullen genoeg mensen zijn, die dit lezen, die hardop moeten lachen. Want, hoe heerlijk is het om in alle rust in je eentje een filmpje te pakken of een koffietje met een krant in een café te drinken?

Naast dat ik het ongezellig vind om deze dingen alleen te doen, gaat het om iets diepers. Het gevoel dat ik ‘zielig’ ben omdat ik alleen ben, omdat ik geen vriendje heb om die koffie mee te drinken, of dat ik ‘bang’ ben dat mensen zullen denken dat ik geen vrienden heb en daarom alleen aan tafel zit.

We zijn minder eenzaam dan we denken (vooral op jongere leeftijd)

Volgens psycholoog Eva Idelenburg zijn deze gevoelens helemaal niet zo gek. “’Erbij horen’ is wezenlijk een concept van de huidige maatschappij. We willen allemaal gewaardeerd worden. We zijn bezorgd of we wel waardevol zijn en of we goed genoeg zijn, of we er wel toe doen. Een van de manieren waarop we dat bepalen is te kijken in hoeverre we ons geliefd voelen en gewaardeerd worden door anderen. Dit is voor een groot deel evolutionair bepaald. De mens is van nature een groepsdier voor wie het altijd van overlevingsbelang is geweest erbij te horen: voor het verzamelen en uitwisselen van voedsel en om een partner te vinden en zich voort te planten.”

Het zit in onze genen

Het is dus helemaal niet per se onnatuurlijk om het onprettig te vinden als je alleen bent. Want, vertelt Eva, “volgens de Amerikaanse psychologen Mark Leary en Roy Baumeester ligt de need to belong verankerd in onze genen. Door natuurlijke selectie hebben mensen die de behoefte hadden om zich aan medemensen te binden en erbij te horen overleefd. Wanneer anderen ons complimenteren of afwijzen heeft dat direct invloed op onze zelfwaardering.

Onze zelfwaardering kan tijdelijk omlaaggaan wanneer we een blunder maken en de indruk hebben dat anderen ons gedrag afkeuren, dit veroorzaakt een spanning die zelfs waarneembaar is in het brein. Onderdeel zijn van een sociale gemeenschap is in de 21e eeuw misschien niet meer letterlijk van levensbelang, toch functioneren mensen die zich kunnen aanpassen aan anderen en onderdeel zijn van een sociale groep beter en worden ze over het algemeen als meer succesvol gezien in onze maatschappij.”

Waarom hebben sommige mensen geen last van alleen zijn?

Maar waarom lijken sommige mensen totaal geen last te hebben van het ‘alleen zijn’ of alleen dingen ondernemen? “De ene persoon is meer gevoelig voor sociale druk dan de ander. Mensen met een hoge zelfwaardering en een groot ego hebben de neiging zich minder van anderen aan te trekken en kunnen sociale afkeuring toeschrijven aan een gebrekkig inzicht van de ander. Bijvoorbeeld ‘Hij heeft hier toch geen verstand van’ of onder het mom van ‘Ik ben het meest belangrijk dus de mening van een ander doet er niet toe.’ Een gezonde balans tussen aanpassen aan anderen en luisteren naar wat we zelf willen is belangrijk om ons goed te voelen. Het is daarom van belang om zowel binnen een groep als onafhankelijk van anderen te kunnen opereren en functioneren,” aldus Eva.

Alleen zijn eng? Zo leer je te houden van je eigen gezelschap

Goedkeuring

Als je je minder aantrekt van wat anderen van je denken, kun je makkelijker zelfstandig dingen ondernemen. Als je je wél druk maakt om wat anderen van je denken, vind je dit dus een stuk lastiger. “Voor mensen die hun zelfwaardering erg laten afhangen van de goedkeuring van anderen kan het best lastig zijn om alleen iets te ondernemen. Veel mensen vinden het moeilijk om alleen eropuit te gaan, omdat ze zich druk maken over de mening van anderen. Ze zijn bijvoorbeeld bang zielig gevonden te worden. Juist dan is het goed om vaker activiteiten alleen te doen omdat je je daardoor minder afhankelijk van anderen voelt en meer zelfverzekerd kunt worden.”

Alleen zijn is goed voor je zelfvertrouwen

Alleen eropuit gaan is goed voor je zelfvertrouwen. Dat ik mezelf op zo’n moment ‘zielig’ vind, praat ik mezelf dus aan. En misschien vind ik het ook gewoon lastig, omdat het dan just me, myself and I is. Een moment waarop je met jezelf wordt geconfronteerd. “Een ander voordeel van meer tijd alleen doorbrengen, is dat we onszelf hier vaak beter door leren kennen, door introspectie kan ons zelfinzicht vergroot worden. Alleen zijn wordt vaak moeilijk gevonden doordat de confrontatie met onszelf hierbij erg groot kan zijn, met name bij mensen die het doorgaans niet gewend zijn veel tijd alleen door brengen is dit het geval.

Je kunt geconfronteerd worden met bepaalde gevoelens of gedachten die je liever vermijdt. Toch is het belangrijk om af en toe alleen te zijn. Het brengt lichaam en geest tot rust en brengt ons in contact met het innerlijke zelf. Het is een moment van ontstressen en een manier om stil te staan bij ons leven en eventuele zaken die in disbalans zijn. Enkel wanneer we ons bewust zijn van bepaalde onprettige gedachten en gevoelens kunnen we hier ook iets mee doen. Op deze manier draagt tijd alleen doorbrengen bij aan onze zelfontplooiing en zelfontwikkeling.”

Waarom ben ik bang om alleen te zijn?

Er kunnen verschillende factoren meespelen waarom je die angst om alleen te zijn voelt. Eva legt uit: “De oorsprong van deze angst ligt bijna altijd in de kinderjaren. Bijvoorbeeld kinderen met onvoorspelbare ouders die vaak alleen werden gelaten, associëren alleen zijn met een onveilig gevoel. Deze associatie is op latere leeftijd vaak nog steeds aanwezig. Ook kinderen die lange tijd verantwoordelijkheid moesten dragen die niet passend was bij hun leeftijd en die ze niet aankonden, voelen later angst wanneer ze alleen worden gelaten. Deze angst komt in de volwassenheid vaak terug wanneer je alleen bent. Je voelt een behoefte aan veiligheid en geborgenheid die in de kindertijd niet vervuld is. In de psychologie wordt dit ook wel een fixatie op een vroegere ontwikkelingsfase genoemd.”

Tips van Eva Idelenburg om te wennen aan alleen zijn

  1. Neem kleine stappen wanneer je het spannend vindt om alleen iets te ondernemen: oefen eerst door bijvoorbeeld vaker met een boek op een terras te gaan zitten of alleen naar de bioscoop te gaan in plaats van je direct op te geven voor een ‘singles’ vakantiereis.
  2. Denk positief. Bijvoorbeeld de gedachte ‘ik ben een sterke onafhankelijke man/vrouw die doet waar hij/zij zelf zin in heeft’ zal je veel meer helpen bij het alleen ondernemen van activiteiten dan te denken ‘ik ben eenzaam, mensen vinden mij vast zielig.’
  3. Doe iets actiefs: alleen naar een museum of joggen in het park is vaak makkelijker, doordat je druk bezig bent met je activiteit en er daardoor minder ruimte is voor angstige gedachten over wat anderen bijvoorbeeld van je zouden kunnen denken.
  4. Wanneer de angst voor alleen zijn en/of alleen iets ondernemen zo groot is dat het je niet lukt dit zelf aan te pakken schakel dan professionele begeleiding van een psycholoog in.

Eva Idelenburg is inmiddels 10 jaar werkzaam als psycholoog. Sinds 2009 werkt ze als zelfstandige psycholoog bij Psycholoog Amsterdam. Hier behandelt ze volwassenen, kinderen en biedt ze loopbaancoaching aan. Ze werkt ook met EMDR en EFCT (Emotionally Focused Couple Therapy). Voor meer informatie check amsterdam.psycholoog.com.

Meer lezen over alleen zijn?

 

 

Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.

Rock jouw inbox! 🤍

Elke zondagochtend met liefde gemaakt zodat jij heerlijk wakker wordt🧘‍♀️