Maaike Kooijman Psyche 11 sep 2021, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Zó herken je ‘negging’ (een vorm van emotionele manipulatie)

“Wow, je bent slim! Dat had ik echt niet verwacht.” “Ah, die wijde jurk past wel echt goed bij jouw lichaam.” “Wat vervelend dat je zoveel rugpijn hebt! Heb je weleens een borstverkleining overwogen?”

Jup, we kennen ze allemaal: de complimentjes en behulpzaamheden die je eigenlijk alleen maar slechter laten voelen – en waarvan je nooit weet of dat nou de bedoeling was of niet. En ze zijn meer dan ‘gewoon wat awkward’: negging is daadwerkelijk een vorm van emotionele manipulatie.

We vertellen je alles wat je moet weten over negging én hoe je het herkent.

Wat is negging?

Er zijn een heleboel vormen van emotionele manipulatie – denk aan gaslighting, inspelen op schuldgevoel, vaak liegen of mensen ‘straffen’ door ze bijvoorbeeld te negeren. Negging is hier een andere vorm van. Centraal staan beledigingen die vermomd zijn als complimenten of opbouwende kritiek.

Hoe manipulatief ben jij eigenlijk? Deze 8 karaktereigenschappen wijzen erop

Soms proberen mensen zelfs met je te flirten door je eigenlijk omlaag te halen. En dat kan nog werken ook: je voelt je ondergewaardeerd en gelooft hen vervolgens als ze je laten zien dat zij je kunnen helpen om beter te worden of je zelfvertrouwen op te krikken. Het bezorgt de ‘negger‘ macht, omdat jij hun waardering extra graag gaat willen.

Maar let op: hoewel negging zeker voorkomt in relaties, kun je het net zo goed vinden in familierelaties of vriendschappen.

Hoe herken je deze emotionele manipulatie?

Het lastige aan emotionele manipulatie, en daarmee ook negging, is dat het zo lastig te herkennen is. Niet per se voor een buitenstaander, maar zeker voor jezelf! Als je in een relatie zit met iemand die je vaak ‘complimentjes’ met een andere lading geeft, kan het bijvoorbeeld zijn dat je daadwerkelijk bent gaan geloven dat diegene al je imperfecties kan fixen – of je vergeeft hem/haar/die elke keer omdat je tot over je oren verliefd bent.

De 13 rode vlaggen in een relatie die je beter niet kan negeren

Toch is het belangrijk om je bewust te zijn van hoe iemand je benadert. Relaties – of het nu liefdesrelaties, vriendschappen of iets anders zijn – moeten erop gebouwd zijn om elkaar écht beter te laten voelen en te ondersteunen. Merk je dat iets wat op opbouwende kritiek lijkt, je toch een slecht gevoel geeft? Negeer dat dan niet; het kan wijzen op een ongezonde relatie en wordt zelfs gezien als een vorm van mishandeling.

Zulke complimenten/opbouwende kritiek met een twist kunnen meerdere vormen aannemen. Het kan iets simpels zijn als “Je ziet er mooi uit, maar…” maar kan zich ook uiten als belediging vermomd als bezorgheid. “Je zou je beter voelen als je wat zou afvallen” klinkt alsof iemand om je geeft, maar eigenlijk waarderen ze je lichaam gewoon niet. Ook kritische vragen kunnen een vorm van negging zijn: “Weet je zeker dat je dat aankunt?”

Herkenbaar?

We zouden graag iets zeggen als ‘ren voor je leven’, en dat moet je ook zeker doen als iemand op deze manier probeert te flirten. In vriendschappen, families of bestaande liefdesrelaties kan het echter moeilijker zijn.

Belangrijk is in ieder geval om in de gaten te houden wat het met jouw eigen energiepeil doet. Regelmatig indirect onderuit gehaald worden, kan energie opslurpen. Als je merkt dat dat gebeurt, kun je het beste (tijdelijk) afstand nemen.

Als de emotionele manipulatie vaker voorkomt, kun je de ander ook confronteren met dit gedrag; je kunt dan bij je eigen emoties blijven. Het werkt vaak beter om te zeggen: “Als je dit zegt, voel ik me gekwetst en onzeker” in plaats van “Jij maakt mensen altijd onzeker”.

Kom voor jezelf op, maar realiseer je ook dat het niet jouw verantwoordelijk is om hun gedrag te veranderen. Jij bent goed zoals je bent, en laat alsjeblieft (alsjeblieft!) niemand je vertellen dat dat niet zo is.