Maaike Kooijman Psyche 7 dec 2017, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Ziek worden door geesten: volgens sommigen is dat mogelijk

Als we zeggen dat we voelen dat de ziel van iemand bij ons blijft nadat diegene is overleden, bedoelen we dat meestal positief. Onze overleden grootouders kunnen ons bijstaan in moeilijke beslissingen of steun geven als we dat nodig hebben. Mensen kunnen tegelijkertijd in het hiernamaals zijn (als je daarin gelooft) én op aarde.
Maar in oude culturen was dat absoluut niet de bedoeling. Zielen moesten naar het hiernamaals gaan en daar ook blijven. Zag of voelde je op aarde toch een geest, dan had je een groot probleem en werd de ‘diagnose’ ghost sickness gesteld. Waarschijnlijk was er iets niet goed gegaan bij het begrafenisritueel, waardoor zielen gedoemd waren op aarde te blijven, en zelfs vijandig konden worden en je kwaad konden doen.

Volgens onderzoek schreven we vroeger zelfs bijna al onze ziektes af op geesten. Je zou denken dat we dat nu niet meer doen, maar niets is minder waar: ook nu zijn er nog culturen die in ghost sickness geloven. We noemen de Hmong uit Vietnam, de Polynesische Samoanen en de Salish, een inheemse Amerikaanse stam – en dat zijn er nog maar een paar.

Hechting

Als culturen geloven in ghost sickness, geloven ze meestal dat dat wordt veroorzaakt door te veel hechting aan de overleden persoon. Het Navajo-volk in de Verenigde Staten denkt bijvoorbeeld dat de geest van een overleden persoon gehecht kan zijn aan die van een levend iemand. Dat wordt veroorzaakt door de levende zelf, die te veel denkt aan de dode of met diegene probeert te communiceren. De hechte band zorgt ervoor dat de dode geest zelfs de energie van de levende kan opzuigen.

Lees ook: Hedwig Wiebes vertelt wat het betekent om een moderne heks te zijn

Ook in andere culturen, bijvoorbeeld bij de Apache-indianen, is het belangrijk om zo snel mogelijk de banden met de overledenen door te snijden. Sommigen gaan hier zelfs zo ver in dat ze alle bezittingen van de dode verbranden – inclusief het huis. De familie moet dan dus ook verhuizen, en de naam van de overledene mag absoluut niet uitgesproken worden. Vaak horen er ook speciale rituelen bij.

Symptomen

De symptomen van ghost sickness stoppen dus niet alleen bij verdriet, maar mensen die hierin geloven voelen ook echte fysieke dingen, zoals duizeligheid, misselijkheid en een verminderde eetlust. Ook kampen ze met nachtmerries, angsten en depressies. Misschien een gevalletje ‘je voelt je zoals je gelooft’, maar gevoelens kunnen ook wel écht fysieke reacties veroorzaken. De culturen geloven wel in genezing van ghost sickness, die meestal uit nóg meer spirituele rituelen bestaat, uitgevoerd door het stamhoofd.

Must read: Waarom het een goed teken is dat je ziek wordt

Bij ons is het natuurlijk heel anders: in plaats van dat we zoveel mogelijk afstand nemen van iemand die we verliezen, houden we diegene zoveel mogelijk bij ons. We steken kaarsjes aan, herdenken verjaardagen en mogen gewoon verdriet hebben. Natuurlijk, ooit moet je ‘verder met je leven’, maar meestal gebeurt dat wel vanzelf.

Het is fijn om te weten dat wij zonder ghost sickness leven, maar merk je dat je toch te veel last hebt van onopgeloste rouw, dan hebben we daar (gelukkig) rouwtherapie in plaats van verbrandingsrituelen voor.

Meer over je (mentale) gezondheid

• Deze 3 Japanse gezondheidsbommetjes genezen al eeuwen
• Waarom surfen goed is voor je mentale gezondheid (aldus de wetenschap)
• Waarom de zorg ons zieker maakt