Eva Kruijs Psychologie 4 mei 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Deze rol speelt (jouw) taal in een gelukkig leven

10 procent van ons geluk schijnt te worden beïnvloed door levensomstandigheden, 50 procent door genen en maar liefst 40 procent (!) door mindset. En die mindset kun je op talloze manieren trainen voor meer geluk. Eén manier is door je taalgebruik te veranderen.

Klinkt gek, toch is het zo. We leggen je uit hoe dat zit.

Zelfspraak: de gedachten naar jezelf

Het zal geen verassing zijn: zelfspraak (de manier hoe je naar jezelf praat of de gedachten die je over jezelf hebt) heeft invloed op je gemoedstoestand. Denk maar eens terug aan een ruzie die je wilde bijleggen, een presentatie die je moest geven of een sollicitatiegesprek dat je moest voeren. Stel je voor dat je vlak voor en tijdens zo’n moment tegen jezelf had gezegd: ‘Oh nee, ik kan dit niet, wat ben ik in godsnaam aan het doen? Ik ben lang niet zo goed voorbereid als ik had willen zijn, ik pak het helemaal verkeerd aan’.

Hoe anders voelt het om tegen jezelf te zeggen: ‘Je kunt dit, je doet het niet voor niets, je bent goed voorbereid en ik ben trots op je. Je doet wat je kunt en wat je kunt is goed.’ Andere toon wel hè? Het zal je niet verbazen dat het verschil in bijbehorend gedrag en dus ook in gemoedstoestand aanzienlijk is.

Ook interessant: Gedachten kun je trainen net zoals een sixpack

Stuur je gedachten

Zowel positieve als negatieve zelfspraak hebben een bepaalde voorspellende waarde voor hoe een situatie zal gaan uitpakken, omdat het invloed heeft op je zelfvertrouwen. Zelfs als je misschien al die positieve praat niet gelooft, dan nog is het wél wat je steeds hoort. Een soort positieve indoctrinatie van jezelf.

Hetzelfde geldt uiteraard ook voor negatieve zelfspraak. Voortdurende negatieve indoctrinatie heeft een negatieve invloed op je prestaties. Als je niet gelooft in wat je doet en je jezelf dat ook nog eens de hele tijd vertelt, welke invloed zou dit hebben? Grote kans dat er een selffulfilling prophecy ontstaat: zie je wel.

Oefening voor positieve zelfspraak

Dat doe je als volgt: draag een tijd lang een elastiek om je pols. Steeds als je jezelf betrapt op negatieve zelfspraak trek je er even aan. Het doel hiervan is tweeledig: enerzijds leidt dit ertoe dat je jezelf dwingt je gedachtestroom te stoppen. Je moet namelijk even iets anders doen in plaats van jezelf negativiteit inprenten. Het stoppen van de stroom is al winst, want vaak komt zelfspraak in de vorm van hele gesprekken in plaats van hier en daar een losse opmerking. Ten tweede leidt de minimale pijnprikkel van het elastiek tot conditionering van je brein.

Dit vind je vast ook interessant: Wat bepaalt je werkgeluk? En wanneer is het tijd voor een nieuwe baan? Een gelukspsycholoog legt uit

Doe je het maar vaak genoeg, dan zullen je hersenen de negatieve zelfspraak gaan associëren met ’pijn’. Mensen zijn gemaakt om pijn te vermijden, dus zal je onbewuste brein andere gedachten gaan zoeken om maar niet die pijnprikkel te hoeven krijgen. Omdat het in het begin lastig kan zijn om je negatieve zelfspraak op tijd te herkennen, kun je een aantal mensen dicht bij je vragen om aan het elastiek te trekken als zij je betrappen. Negatieve zelfspraak speelt zich namelijk niet alleen in je hoofd af. Het gebeurt ook gewoon hardop, schaamteloos, in het wild. Dit herkennen anderen vaak sneller dan jij dat kunt in het begin, dus hulp is welkom!

Check welke woorden je gebruikt

Naast werken aan je zelfspraak kan het ook de moeite waard zijn om eens te onderzoeken welke woorden jij gebruikt om lading aan een situatie te geven. Hoe bestempel je situaties? Benader je wat jij vervelend vindt op een klagende manier? Of relativeer je vaak? Misschien merk je wel dat je meer positief labelt dan je dacht!

Truc: gebruik het woord ‘fascinerend’

Kom je ondanks alles toch in een vervelende situatie terecht? Een handig trucje dat vrijwel altijd de lading van een vervelende situatie haalt, is het volgende: als je iets/iemand/een situatie of jezelf vervelend/onprettig/stom/moeilijk vindt, dan noem je dat ‘fascinerend’. Hardop of in jezelf. Doet iemand in jouw ogen onwijs naar? Fascinerend! Gaat de hele dag al alles fout en loop je alleen maar achter de feiten aan? Fascinerend! Zit je jezelf in de weg en merk je onzekerheid? Fascinerend!

Je kunt je niet voorstellen hoeveel lading dit van de situatie afhaalt, zonder dat het de situatie wegmaakt of negeert. De focus blijft, maar op een onderzoekende manier, in plaats van oordelend, energieslurpend en vermoeiend. Fascinerend hoe goed dit werkt!

Meer lezen? In Jouw Gids naar Geluk beschrijft Eva Kruijs 7 stappen op de weg van geluk: lichamelijke gezondheid, mindset, relaties, zingeving, overvloed, gebeurtenissen waar je niet voor kiest en het volgen van je hart. Lees over nature quests, powerposes, mini-Ikigai, rijkdom zonder geld, cadeautjes uitpakken en echt zijn. En ontdek dat geluk er eigenlijk altijd is.

Luister nu ook naar Bedrock

Ben je – net als wij – op zoek naar geluk en probeer je je quarterlifecrisis zonder al te veel kleedscheuren door te komen? Dan is de podcast Bedrock Talks een perfecte match voor jou! Rosa en Lisanne interviewen in de eerste aflevering expert én gelukspsycholoog Josje Smeets.

Spoiler: ze vertelt waar geluk allemaal mee samenhangt en wat je vooral wel en níét wilt doen. Luister je mee?

Tip: Luister en volg Bedrock Talks via Spotify!