Tanja Terstappen Psyche 21 jun 2017, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Wat India ons leerde over yoga (en wat wij hen teruggaven)

Yoga wordt steeds populairder. Veel mensen ervaren de benefits van ontspanningsoefeningen, ademhalingstechnieken en de gezonde lifestyle die erbij hoort. Fijn! De keerzijde is echter dat we de authentieke bedoeling van yoga misschien een beetje voorbijgaan, vinden yoga-puristen. Yoga is meer dan een asana en moet niet alleen maar gezien worden als ‘work-out waar je lekker slank van wordt’. We vroegen het ons bij Bedrock al eerder af: is yoga een hype of here to stay?

Dat yoga wereldwijd populair is, moge duidelijk zijn. 21 juni werd twee jaar geleden door de Verenigde Naties uitgeroepen tot Internationale Yogadag. Premier van India Narendra Modi diende het initiatief daarvoor in. Met steun van 177 VN-lidstaten werd de internationale ‘feestdag’ vorig jaar voor het eerst gevierd.

Yogascholen openden hun deuren voor gratis proeflesjes en er werden wereldwijd grote events georganiseerd. “We vieren niet alleen een dag, maar we trainen de menselijke geest voor het begin van een nieuw tijdperk van vrede en vriendschap”, aldus Modi.

Vooral een ‘meesterzet’ van de Indiase premier, schreef het NRC. Yoga is door zijn toedoen misschien wel het meest belangrijke exportproduct van India geworden. Niet omdat het zoveel inkomsten oplevert, maar wél wat betreft het imago als ‘zachte macht’ op het wereldtoneel. Modi doet zijn best India steviger te profileren en naast dat hij dat economisch en militair doet, propageert hij ook de lieflijke cultuur van het land met Bollywood, boeddhisme én yoga.

Pure vorm

Yoga werd waarschijnlijk tussen 200 en 300 voor Christus voor het eerst genoemd in de Bhagavad Gita, onderdeel van de Mahabharata, een belangrijk Hindoeïstisch geschrift. En in de Yogasoetra’s van Indiase filosoof Patanjali.

3 spirituele yoga-oefeningen voor buiten in de natuur

In deze teksten wordt yoga als hindoeïstische filosofie beschreven, die leert hoe we het lichaam, de geest en de ziel met elkaar in balans kunnen brengen. “Een onschatbaar geschenk van de aloude traditie van India,” noemt premier Modi het.

Geen hippe lifestyle

In het westerse concept ‘yoga’, dat zich uit in yogastudio’s die als paddenstoelen uit de grond schieten, retraites op Ibiza, koraal- en turquoisekleurige sporttops en speciale theetjes, wordt vaak één tak van die hele filosofie beoefend; hatha-yoga. De meer fysieke vorm. Veel van de yoga-vormen die we in Amsterdamse yogastudio’s beoefenen, hebben hun wortels in hatha-yoga, dat bestaat uit lichaamsoefeningen (asana’s) en ademhalingstechnieken (pranayama).

Ook series zoals de Zonnegroet komen uit deze tak. Indiërs kennen yoga echter als oude Hindoe-leer, met veel tradities en religie, oefeningen en een levensleer die leidt naar contact tussen lichaam, geest en ziel. Niet als een hippe lifestyle met speciale matjes, sportkleding en drinkflesjes.

In dit filmpje wordt het contrast grappig neergezet.

Teruggeven

Lang niet alle Indiërs zijn blij met yogadag, en veel mensen doen er helemaal niet aan yoga. Zo telt het land 180 miljoen moslims die yoga zien als een uiting van Hindoestaanse religie (en er dus weinig mee hebben en willen). En dan is er nog de grote groep Indiërs voor wie yoga helemaal niet staat voor ‘ontspanning’, ‘persoonlijke groei’, of ‘innerlijke balans’: de 37 procent van de 1,2 miljard inwoners die onder de armoedegrens leeft.

7 yogaposes om je balans en stabiliteit te oefenen

In het westen ontstaat ook steeds meer kritiek op de populariteit van yoga en het circus er omheen. Puristen vinden dat we voorbijgaan aan de authentieke betekenis van yoga. Zit wat in. Maar de grap is dat de mensen die zich daar druk om maken vooral westerlingen zijn. In India vinden ze dat niet zo erg.

Biotoop van yoga en meditatie

Sterker nog: de middenklasse die yoga door haar populariteit opnieuw uitvindt, haalt juist inspiratie uit de draai die we er hier aan geven. “In India, de biotoop van yoga en meditatie, zien we iets anders, namelijk de overname van in het westen ‘gemodificeerde’ vormen – de Gedraaide Schaar keert als een soort boemerang terug naar zijn geboortegrond,” schrijft Olaf Tempelman in de Volkskrant.

“Yoga is een onschatbaar geschenk van de aloude traditie van India,” zei Modi dus in zijn VN-speech. En daar heeft hij groot gelijk in. Een geschenk dat we hier in het westen met beide handen aangenomen hebben, omtoveren tot hip cultuurtje en op die manier weer teruggeven aan de Indiërs.

Of je nu voorstander bent van de pure vorm, of het liefst in een hippe legging de mat betreedt: het is geen verkeerde ontwikkeling als zelfbewust, ontspannen en gebalanceerd proberen te leven een trend is.

Met deze nieuwe vorm van yoga wordt je energiesysteem opgeschoond