Malu Kirschbaum Psyche 19 feb 2021, 06:00

Leestijd: 7 minuten

Val je altijd op foute mannen? Zo doorbreek je die cirkel

Hij laat dagenlang niks van zich horen. Hij weet zich overal uit te praten en bewaakt zijn telefoon als een leeuw. De alarmbellen gaan keihard af, maar op de zeldzame momenten dat het goed gaat met deze ‘foute man’, krijg je een enorme kick, vergelijkbaar met de rush van een shot heroïne. Je wéét dat het ten koste gaat van je geluk, maar toch durf je de relatie niet te beëindigen. Je blijft denken dat het beter gaat worden, als jij maar genoeg je best doet.

Val je altijd op bad boys? Kan je niet loskomen uit een relatie die ongelukkig maakt? Of ga je steeds weer terug naar je ex? Dan ben je waarschijnlijk relatieverslaafd.

Meer pijn en verdriet dan vreugde

De meeste vrouwen herkennen zich hier wel in, want bijna iedereen heeft weleens klem gezeten in een relatie, die niet goed voor ze was. Met bloed, zweet en vooral veel tranen heb je die relatie achter je gelaten. En toen zei je: ‘Dat wil ik nóóit meer.’ Zo’n relatie met een emotioneel niet beschikbare man, die bijvoorbeeld een depressie of verslaving heeft, kan ons allemaal gebeuren.

Maar wat ons níet allemaal gebeurd, is dat je structureel kiest voor mannen die in essentie niet goed voor je zijn. Dat je de relatie wel verbreekt, maar gelijk weer een relatie met iemand anders begint, die daar net zomin geschikt voor is. Dat je je telkens weer opnieuw aangetrokken voelt tot een persoon, die jou meer pijn en verdriet brengt dan vreugde.

Dat zijn typische kenmerken van relatieverslaving.

Even een checklist:

Relatieverslaving betekent niet dat je van de ene naar de andere relatie hopt. Het betekent dat je mannen en/of vrouwen aantrekt die zich emotioneel niet kunnen (ver)binden. Je bent relatieverslaafd als je…

• niet kunt loskomen van een relatie die ongelukkig maakt
• zijn/haar fouten goed praat (“hij bedoelt het niet zo”)
• een te groot deel van de verantwoordelijkheid van de problemen op je neemt
• denkt dat het beter gaat als je nog meer je best doet
• wilt dat je partner aan zichzelf gaat werken in de hoop dat hij/zij zal veranderen
• je ‘voelt’ dat je steeds verder van jezelf af komt te staan

We zijn allemaal liefdesbang (over verlatings- en bindingsangst)

Emotioneel niet beschikbaar

Claudia Krumme is ervaringsdeskundig therapeut en ontdekte al op jonge leeftijd dat liefde een obsessie kan zijn. Ze werd verliefd op ‘foute mannen’, die overigens niet per se ‘fout’ waren, maar vooral emotioneel niet beschikbaar. Meerdere keren raakte zij haar bodem en greep dit aan voor verdere verdieping in haar persoonlijke groeiproces.

Inmiddels is ze gespecialiseerd in relatieverslaving, codependentie en co-verslaving, en runt ze het Changes Counselling Center in Diemen.

“We ondersteunen vrouwen om te stoppen met een destructieve relatie en pakken samen de onderliggende problemen aan. Veel relatieverslaafden hebben weinig verzorgende, positieve aandacht of liefde ontvangen terwijl ze opgroeiden. Als gevolg daarvan hebben ze een diepgewortelde angst voor afwijzing en verlating gecreëerd,” aldus Claudia.

Shotje liefde

Toch hoef je niet ernstig getraumatiseerd te zijn om relatieverslaafd te raken. Claudia ziet in haar praktijk regelmatig vrouwen die zich oprecht afvragen hoe het kan dat zij in dit patroon zijn vervallen. Ondanks dat ze in hun ogen een fijne jeugd hebben gehad, kan er op subtiele wijze sprake zijn geweest van emotionele niet-beschikbaarheid.

Deze invloed hebben je vorige relaties op je huidige (liefdes)leven

Bijvoorbeeld als je als kind de zorgrol hebt overgenomen, omdat één of beiden van je ouders ziek waren. Dat kan een fysieke ziekte zijn, waardoor je als kind praktische zaken overneemt, maar er kan ook sprake zijn van een verslaving of psychiatrische aandoening, waardoor ouders bijvoorbeeld frustratie of intens verdriet naar je uiten.

Vorm van schijnveiligheid

Claudia: “Zo’n patroon kan er toe leiden dat je je als kind verantwoordelijk gaat voelen voor deze emoties. Je projecteert ze op jezelf en denkt dat je iets verkeerd doet. Om alsnog de aandacht en liefde van je ouders te krijgen, trek je het boetekleed aan. Schuld en schaamte zijn de kerngevoelens die je hierbij ontwikkelt, het ligt immers allemaal aan jou.”

Op latere leeftijd zal een emotioneel niet-beschikbare partner voor jou veilig voelen, want je bent gewend om op deze manier met mensen om te gaan. Als je wordt afgewezen en je behoeftes niet gezien worden, zit je in je comfortzone. Maar dit is een vorm van schijnveiligheid, in werkelijkheid is het geen gezonde situatie.

Shotje liefde

Terwijl gezonde mannen, waarbij het werkelijk rustig en veilig is, je als relatieverslaafde maar saai vindt. Het drama van aantrekken en afstoten en aan het hierbij horende beloningssysteem in je brein, daar functioneer je op. Je hebt dan het gevoel dat je lééft. Maar dit gevoel van stress verwar je met liefde. Je denkt: dit is zo intens, dit moet wel liefde zijn! Tijdelijk voelt het geweldig, maar na iedere high komt een low.

In dit soort turbulente relaties ga je zo in de ander op, dat je geen aandacht kan schenken aan wat er binnenin jou leeft. Daardoor ga je volledig voorbij aan de werkelijke oorzaak van je met dramatiek doordrenkte liefdesleven.

Claudia: “Hoewel het lijkt alsof je als relatieverslaafde naarstig op zoek bent naar liefde, is de realiteit minder waar. Je bent onbewust bang voor ware intimiteit en kwetsbaarheid. In plaats daarvan ben je op zoek naar het gevoel dat de bedwelmende verliefdheid geeft. Je zou je partner dus kunnen vergelijken met een dealer die je voorziet van een shotje liefde.”

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Destructieve cyclus

Dat wordt afkicken dus. En da’s lastig, want als relatieverslaafde heb je een onverzadigbare behoefte aan liefde, aandacht, bevestiging, erkenning en waardering. Hierdoor ben je een makkelijk slachtoffer voor partners die jou niet de volledige aandacht en liefde geven. En praktische zaken als financiële afhankelijkheid, huisvesting, opgroeiende kinderen, mening van anderen en je carrière kunnen allemaal redenen zijn om de verslavende relatie niet te verbreken.

Toch zijn dat uitdagingen die je niet alleen aan hoeft te gaan. Door met een ervaringsdeskundige professional te praten, kun je weer in je kracht komen. Je hoeft je niet te verdedigen en leert hoe je ongezonde relaties kunt herkennen en loslaten. Overigens hoef je niet uit de relatie te stappen, om behandeld te worden bij Counseling Centre Changes.

15 geboden voor een moderne liefdesrelatie

In zo’n traject leggen ze de nadruk op het creëren van draagkracht, zodat de gevoelens van leegte en eenzaamheid daadwerkelijk gedragen kunnen worden. Claudia: “Het doel is om de destructieve cyclus te stoppen. Door contact te maken met je onrust en vervolgens waar te nemen wat er daarbij in je naar boven komt, kan je ervoor zorgen dat je weer gaat zorgen voor jezelf.

Je gaat leren om jezelf op de eerste plaats te zetten en om op een liefdevolle manier met jezelf en je omgeving om te gaan. En door middel van verschillende zelfhelende methodes, ga je stap voor stap al je onderliggende pijnlichamen en onvervulde behoeften uit je jeugd alsnog doorvoelen, waarna je het kan integreren en loslaten.”

Pijn kan de weg naar liefde vormen

Gelukkig hoeft een relatieverslaving niet levenslang te duren. Wat je wél een leven lang bij je draagt is wat daar onder ligt. Een relatieverslaving, maar ook alchohol- en drugsverslavingen, seksverslavingen en eetstoornissen, zijn slechts de symptomen van de codependentie, ook wel mede-afhankelijkheid genoemd. Het herstel hiervan is een levenslang proces, waarbij je steeds weer een diepere laag gaat aanboren.

Op een gegeven moment zul je zien dat je ook dankbaarheid gaat ervaren voor de dingen die je in je leven hebt meegemaakt. Claudia: “Wij krijgen ieder onze bagage mee in dit leven, dat kan een verslaving zijn, maar ook een ziekte of het overlijden van een dierbare. Wat het is maakt in wezen niet uit, zolang we inzien dat het precies onze pijn is die is de weg kan vormen naar de vreugde en de liefde die we werkelijk zijn.”

Luistertip: