Marloes Graat Psyche 18 jul 2022, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Hoe ontstaat rijangst (en kun je het overwinnen)?

De een vindt het heerlijk om de auto te pakken en een roadtrip te maken terwijl anderen, zoals ik, nog liever gaan bungeejumpen dan in een auto stappen om te rijden. Steeds vaker om mij heen hoor ik dat vriend(inn)en óók rijangst hebben. Een rijbewijs is met veel moeite gehaald, maar vervolgens wordt er niet meer in de auto gestapt. Hoe ontstaat rijangst en hoe overwin je het?

Toen ik 18 werd begon ik aan rijlessen, wel zo handig om dat meteen te halen. Na tig aantal rijlessen mocht ik op, en ik zakte. Ik zakte nog twee keer voordat ik erachter kwam dat er faalangst voor rijexamen bestaat.

Tijdens de rijlessen reed ik prima, maar tijdens het rijexamen lieten mijn rijkunsten het afweten. Uiteindelijk heb ik mijn rijexamen gehaald met een faalangstexamen. Vervolgens verhuisde ik naar Amsterdam.

Wie ben jij eigenlijk? Deze overtuigingen maken jou tot wie je bent

Een auto is daar niet echt een handig vervoersmiddel als student en dus reed ik bijna niet. Huidige status: ik heb al 5 jaar niet meer gereden, dus mij krijg je die auto niet meer in.

Schaamte voor rijangst

Eerst schaamde ik mij ervoor, maar hoe vaker ik het vertelde tegen vriendinnen, hoe vaker ik de reactie terugkreeg dat zij ook rijangst hebben. Volgens onderzoek van Psychologie Magazine heeft 1 miljoen Nederlanders rijangst. Ik ben dus zeker niet de enige.

De helft van de rij-angstigen stapt niet meer de auto in en de andere helft doet dit wel, maar met knikkende knieën blijkt uit het onderzoek.

Waar komt rijangst vandaan?

Hoe kan het dat zoveel mensen rijangst hebben? Psycholoog Yvette van der Plas had zelf ook jaren rijangst en legt op RTLnieuws legt uit: “De oorzaken kunnen heel wisselend zijn zoals bij elke angststoornis. Er hoeft niet altijd een ongeluk aan vooraf te gaan. Het kan beginnen met iets heel kleins. Dat je ergens van schrikt en waardoor je de volgende dag meer gespannen in de auto zit.”

Waarom je alles als een experiment moet zien (handig bij faalangst)

“Of mensen die hun rijbewijs net hebben, zakt de moed weleens in de schoenen, omdat een familielid meerijdt en steeds zegt hoe het moet.” Klinkt herkenbaar. Toen ik eindelijk mijn rijbewijs had, maakte mijn vader regelmatig kritische opmerkingen over mijn rijgedrag als ik reed in zijn auto. Het was goedbedoeld om mij te helpen, maar ik werd hier steeds onzekerder van.

Van der Plas vervolgt: “Bij jonge moeders kan rijangst door een overmatig groot verantwoordelijkheidsgevoel komen: ze zijn bang dat ze hun baby in gevaar brengen op de weg.”

Is het mogelijk om rijangst te overwinnen?

Ja, het is zeker mogelijk om je rijangst te overwinnen. Je kunt bijvoorbeeld opnieuw een paar rijlessen nemen bij iemand die hier gespecialiseerd in is. Er zijn veel rijscholen in Nederland gespecialiseerd in rijangst.

View this post on Instagram

A post shared by Bedrock Magazine (@bedrockmagazine)

Zo ook die van Ismael van Reede: “Ik leer mensen met rijangst om hardop te denken als ze achter het stuur zitten”, zegt hij. “Als ze alleen in een stille auto zitten, nemen angstige gedachtes het nogal eens over. Vaak is het een kwestie van de auto leren kennen en meer automatisme krijgen in de handelingen, waardoor je het verkeer sneller kunt overzien en zelfverzekerder gaat rijden.”

Stap voor stap van je rijangst af

Ook kun je vragen of iemand met je mee wilt rijden waarbij je je op je gemak voelt. Je kunt bijvoorbeeld eerst op zondagochtend naar een leeg parkeerterrein rijden en daar eens wat oefenen. Ga niet meteen de snelweg op, maar doe het stap voor stap als je het eerst zonder professionele hulp wilt proberen. Als je daar wat meer zelfvertrouwen door krijgt, kun je steeds een stapje verder gaan.

Tips om van autorijden een minder stressvolle ervaring te maken

Rijden door een rustige woonwijk en daarna op een provinciale weg. Je zult zien dat als je het eenmaal probeert, je helemaal niet zo slecht bent in rijden. Mensen met rij-angst denken vaak dat ze veel slechter zijn in rijden dan anderen, maar dat is vaak helemaal niet zo.

Lukt het je, net als ik, niet om zomaar weer in de auto te stappen en het te proberen, maar wil je dit wel? Neem dan een paar lessen bij een van de gespecialiseerde rijscholen in Nederland.

Van een paar extra rijlessen en uitleg krijgen van een empathische rij-instructeur is nog nooit iemand slechter geworden. Good luck!