Sophie Golbach Psyche 22 nov 2021, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Zo kun je van podiumangst afkomen (yes, het kán)

Die spreekbeurten van de basisschool, presentaties van de middelbare school en nu misschien zelfs ook op je werk… Het kan zijn dat je al rillingen krijgt als je er alleen maar aan denkt. Mensen die je aanstaren en het struikelen over je woorden, presenteren is iets wat we liever niet doen.

Het hoeft echter niet altijd eng te blijven. Er is een manier waarop je van je podiumangst af kan komen.

Last van podiumangst

Er helemaal aan ontsnappen gaat helaas niet, er komt altijd wel een tijd waarop we een soort presentatie of speech moeten geven. Hoe leuk je horrorfilms misschien ook vindt, een grote groep mensen die afwacht wat jij gaat zeggen zorgt bij veel van ons toch voor een ander soort angst.

Om die angst tegen te gaan heb jij misschien ook weleens geprobeerd om te gaan oefenen, met een papiertje of een PowerPoint met wat je wil zeggen, alleen of voor familie. Maar hoeveel je ook oefent: helaas gaat die angst nooit helemaal weg.

Zo speech jij binnenkort als Obama (en overwin je die podiumangst)

Het voelt misschien goed om te weten dat je niet de enige bent met deze angst. Neurowetenschapper Anwesha Banerjee sprak acht jaar geleden voor het eerst voor een publiek, en deelde deze podiumangst met ons. Sindsdien heeft ze echter ontdekt hoe de neurowetenschap ons kan helpen om te dealen met die angst. Waarom zouden we niet proberen om aan het openbaar spreken te wennen? Want dat klinkt toch veel beter?

Overwin je angst

Wat Banerjee hiermee bedoelt, is dat we ons als het ware aan moeten passen aan de angst. Dat doe je eigenlijk door dat podium eens op te gaan, of een presentatie op je werk op je te nemen. Als iets niet goed gaat, is het ten slotte het beste om het zo snel mogelijk nog eens te proberen. Of zoals het Engelse spreekwoord zegt: you’ve got to get back on the horse that threw you.

Misschien ben je wel bekend met hoe gewoontes gevormd worden. Je moet bedenken wat je wil bereiken, en dat dan een tijdlang elke dag volhouden. Met spreken in het openbaar en je podiumangst overwinnen is dat eigenlijk niet anders.

Waarom je jouw angst wilt omarmen

Spreek je de eerste keer voor een volle zaal mensen? Dan is dat best eng. Voor de tweede keer geldt eigenlijk hetzelfde. Ga je echter voor de 19e keer dat podium op, dan is je brein al gewend geraakt aan de podiumangst. Net zoals dat wij verveeld raken als iets te vaak voorkomt, hebben onze hersenen dat eigenlijk ook.

Waarom is dit de oplossing?

Waarom moeten we onszelf dan forceren om iets te doen wat we zo eng vinden? Dat zit zo: vaak hebben we twee reacties op het spreken in het openbaar. Of we gaan heel hard en overdreven oefenen, of we vermijden het spreken voor een publiek helemaal.

Banerjee wijst het probleem met deze twee strategieën aan. Bij beide ‘oplossingen’ vergroot je namelijk constant de angst voor het spreken in je hoofd. We herhalen opnieuw en opnieuw, zowel tegen onszelf als tegen anderen, dat openbaar spreken eng is, en dat we dat dus koste wat het kost moeten vermijden.

Quick fix tips voor als je ineens last krijgt van angstige gevoelens (van een psycholoog)

Dat heet ook wel negative reinforcement. Ofwel: je versterkt een bepaald gedrag of een bepaalde reactie door een negatieve stimulans uit de weg te gaan. Die reactie die we versterken is onze angst, en de negatieve stimulans is het openbaar spreken.

Banerjee’s advies? Spreek eens wat vaker. Spreek eens wat meer op je werk, voor vrienden en familie, voor verschillende grote groepen. Zeg niet tegen jezelf dat spreken voor publiek niet nodig is. Podiumangst is iets waar je aan went, en dat moeten we dan ook maar gewoon doen.