Rosa Bertram Welzijn 5 jan 2019, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Legalisering van XTC: wel of niet een goed idee?

Op festivals, in clubs en op (huis)feestjes, XTC is al jaren een veelgebruikt genotsmiddel. Sinds de jaren ’80 is Nederland ‘werelds grootste producent van de drug. De schatting is dat er maandelijks 190.000 mensen een pilletje nemen. XTC mag dan op lijst 1 van verboden middelen staan, gebruikt wordt het toch wel. Om die markt meer te reguleren, wil GroenLinks XTC gaan legaliseren. Ook D66 pleit voor dit idee. Maar, is dat nu wel of niet een goed idee?

Vraag ons niet hoe deze cijfers berekend zijn, maar onderzoek van de Politieacademie wijst uit dat er wereldwijd voor bijna 19 miljard euro aan Hollandse XTC en speed is gekocht. Just for the record: dat is meer dan de jaarlijkse omzet van Albert Heijn. Hoe dat komt? Een pilletje maken kost maar 20 cent en wordt wereldwijd verspreid voor veel meer. In Australië wordt ‘ie verkocht voor zo’n €20,-, dat tikt al snel aan. In Nederland betaal je tussen de €2,- en €5,-. Eén van de grootste – zo niet het grootste – importproduct(en) dus. Door het legaliseren van de drug, komt de productie van de pilletjes onder de regie van de overheid in plaats van het criminele circuit. Zo verdwijnt het zwarte geld niet in witwaspraktijken en kan de overheid vervuilde pilletjes voorkomen.

“Maar, XTC is toch een harddrug?,” is een veelgehoorde reactie. Daar valt nog wat duidelijkheid over te scheppen.

XTC is minder schadelijk dan alcohol

Na een glaasje alcohol of een jointje, is een pilletje de meest gebruikte drug in Nederland. Is dat dan erg, af en toe een pilletje? Uit onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu en het Trimbos Instituut blijkt dat XTC minder schadelijk is dan alcohol, tabak of cannabis. XTC staat nu op nummer 19 in deze lijst. Dit betekent trouwens niet dat XTC-gebruik géén risico’s met zich meebrengt, maar in vergelijking is een pilletje in elk geval minder schadelijk voor je dan alcohol. Daarnaast heeft het geen verslavende werking, in tegenstelling tot alcohol.

Om de schadelijkheid van 17 soorten drugs (en alcohol en tabak) te meten, is gekeken naar de totale schadelijkheid op populatieniveau en op individueel niveau. Op beide niveaus scoort alcohol beduidend hoger dan XTC. Die uitkomst is maar voor weinig mensen te bevatten, want alcohol hoort nu eenmaal bij onze cultuur. Waarom is XTC dan wél illegaal en alcohol niet?

Waarom is alcohol legaal en XTC niet?

De onderzoeken naar drugs en alcohol zijn allemaal relatief recentelijk uitgevoerd terwijl alcohol al honderden jaren bestaat. Vroeger wisten we niet beter, maar inmiddels kennen we de korte en lange termijn gevolgen van alcohol maar al te goed. Doordat alcohol sociaal geaccepteerd is en zo in onze cultuur gebakken zit, is het simpelweg niet weg te denken. Drink je geen alcohol buiten Dry January om? Dan heb je op elk feestje of borrel wel wat te verantwoorden.

Wel is de leeftijdgrens voor het kopen van alcohol een aantal jaar geleden verhoogd van 16 naar 18 jaar. Een glaasje op z’n tijd kan niet veel kwaad, maar wanneer je al meer dan 5 glazen drinkt (binge drinken) kan dat al een hoop schade aanrichten.

Dit zijn de effecten van alcohol op je lichaam (waarschijnlijk erger dan je denkt)

Sterker nog, als alcohol opnieuw zou worden uitgevonden, zou het onmogelijk legaal worden, meent Jellinek, expert op het gebied van verslaving. Als je kijkt naar de impact van alcohol is het rijtje eindeloos. Op korte termijn is dat onder andere een alcoholvergiftiging (wat ook vaak bij minderjarigen voorkomt) en op lange termijn zijn dat serieuzere gevolgen.

Wanneer je bijvoorbeeld alcohol verslaafd bent, heeft dat invloed op je relatie, werk en thuis. Veel voorkomende lichamelijke gevolgen zijn leverziekten, kanker en geheugenstoornissen. Het feit dat er een winkel is die alcohol verkoopt zo’n 300 meter bij een school vandaan, zou dan ondenkbaar zijn. De Jellinek pleit zelfs voor een verbod of zware straffen op de productie, verkoop en export van alcohol.

Een pilletje van de staat

Hoe schadelijk alcohol ook is, de productie ervan wordt wel gereguleerd door de overheid. Is het dan toch een goed idee om ook XTC te legaliseren en door de overheid te laten maken? GroenLinks-Tweede kamerlid Kathalijne Buitenweg vindt van wel: “Een drugsvrije wereld is een illusie. Daarom moet Nederland naast het gebruik van cannabis ook de consumptie van XTC reguleren.”

Hoe zij dit voor zich ziet? Door een vergunningsysteem. Een ‘staatspilletje’ zou dan voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen, waardoor je zeker weet dat je geen vervuild pilletje hebt. Echter denkt het Trimbos-Instituut dat de drempel om een pilletje te nemen lager wordt als XTC legaal wordt. Het zou kunnen betekenen dat mensen denken dat het gebruik ervan ongevaarlijk is, en dat is niet het geval.

Momenteel kan je pilletjes laten testen om te zien of ze vervuild zijn, maar dat duurt een paar dagen en daar hebben veel mensen geen zin in.

Een pilletje in plaats van alcohol: is dat nou zo’n ramp?

Het probleem van vervuilde pillen komt trouwens zelden voor. Pilletjes in Nederland worden bijna nooit versneden met andere stoffen dan MDMA, omdat het hier gemaakt wordt en de productiekosten dus laag genoeg zijn. Problemen ontstaan pas wanneer er teveel wordt gebruikt of wanneer XTC wordt gecombineerd met alcohol bijvoorbeeld. Daarom is goede voorlichting erg belangrijk.

Goede voorlichting is het halve werk

Waar in de jaren ’80/’90 een pilletje zo’n 90 milligram MDMA bevatte zijn er tegenwoordig pilletjes in omloop van 280 milligram per pil. GroenLinks pleit dan ook voor een actieve voorlichting voor de risico’s van XTC en een verbod op reclame-uitingen (niet dat we ooit een billboard met XTC-reclame hebben gezien, maar goed). Of harddrugs ooit écht gelegaliseerd gaat worden, is nog maar de vraag. Hoe dan ook, mocht je er nieuwsgierig naar zijn dan is het belangrijk én mogelijk om je (anoniem) goed te laten voorlichten.

Als je vragen hebt over de werking, de effecten op korte en lange termijn, hoe je het veilig kunt combineren of iets wilt laten testen, kan je altijd veilig terecht bij Jellinek en Unity.

Meer over de risico’s van alcohol

• ‘The Truth About Alcohol’ laat zien hoe alcohol ons lichaam nou echt beïnvloedt
• Waarom ik 40 dagen geen alcohol drink
• 10 redenen waarom (soms) stoppen met alcohol drinken goed voor je is