Redactie Werk 31 aug 2016, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Negatieve feedback (op werk) gekregen? Zo ga je ermee om

Wat ben jij toch slordig zegt je baas na weken zwoegen op een project. Het bloed stijgt naar je wangen, krijg je nu stank voor dank? Oftewel, hoe om te gaan met negatieve feedback? Coach Marieta Koopmans geeft tips. We zijn mensen, we maken fouten en krijgen kritiek. Van onze bazen, collega’s, familieleden, vrienden, geliefden en vreemden. Negatieve feedback die ons vertelt hoe we anders kunnen handelen en die ons scherper maakt. Een belangrijk onderdeel van het leven dus.

Toch reageren we regelmatig emotioneel. ‘Omdat mensen worden geraakt,’ verklaart coach Marieta Koopmans, die een boek wijdde aan dit onderwerp. ‘Kritiek doet pijn.’ Die pijn verklaart ze – ook in haar boek Feedback: commentaar geven en ontvangen – deels doordat het moeilijk is om goede feedback te geven.

Vaak niet concreet

Vaak is de kritiek niet concreet. ‘Mensen interpreteren vaag commentaar op hun eigen manier en worden boos of verdrietig,’ vervolgt Koopmans.

Lees ook: Hoe we als vrouwen elkaar het beste feedback kunnen geven

‘Een voorbeeld, je leidinggevende kan op twee manieren kritiek geven: je hebt 3 foute berekeningen gemaakt, wil je daar even naar kijken? Of: wat ben jij slordig! De bedoeling is hetzelfde, maar de laatste opmerking komt harder binnen.’

Vage feedback

De coach denkt dat er twee manieren zijn om op negatieve feedback te reageren. ‘Als het pijn doet, dan is het goed je emoties te uiten, terwijl veel mensen hun gevoelens onderdrukken. Ik zeg: leg ze op tafel, zodat je gesprekspartner weet waar hij of zij aan toe is. Geef diegene ook de gelegenheid om te reageren en te zeggen dat het niet de bedoeling was je te kwetsen.’

‘Wanneer je in staat bent je emoties over de boodschap opzij te zetten en rationeel reageert, kun je vragen stellen: wat bedoel je precies met slordig?’ Dat gaat volgens Koopmans andersom ook op. ‘Stel dat je een medewerker hebt die normaal goed functioneert maar opeens steken laat vallen. Vraag eerst wat er aan de hand is, voordat je ingaat op wat minder gaat.’

Concreet

Goede kritiek is dus duidelijk, vindt Koopmans. Ook al ben je het niet eens, is er bij concreet commentaar meestal geen speld tussen te krijgen. ‘Als je werkgever wil dat je om 9 uur begint en je komt woensdag om kwart over 9 en donderdag om half 10, dan liggen de feiten op tafel. Dan moet je baas niet zeggen: je komt altijd te laat, omdat het zo is, maar: ik wil graag dat je om 9 uur begint.’

Tip: 5 tips om minder snel in de verdediging te schieten

Krijg je vage feedback dan is het eveneens zaak om door te vragen, benadrukt Koopmans. ‘Wat bedoel je precies met matige kwaliteit? Op welke vlakken zou ik beter kunnen? Natuurlijk kan het zo zijn dat je het in tweede instantie niet eens bent met het antwoord. Logisch, iedereen heeft een eigen manier van denken en kan van mening verschillen. Alleen is het de baas die uiteindelijk beslist.’

Privésfeer

Dezelfde tips gelden bij negatieve feedback in de privésfeer. ‘Ook dan kun je commentaar het beste zo concreet mogelijk geven om iemand niet kwaad te maken of te kwetsen. Als je ouders of je vrienden kritiek op je hebben dan speelt jouw relatie met hen een rol op de achtergrond. Daardoor kan vaag commentaar voelen alsof je niet wordt gezien.’

Goede bedoelingen waarmee je iets hebt gedaan worden door vage feedback over het hoofd gezien, wil de coach maar zeggen. Als je hard hebt gewerkt om het huis te schilderen en je vriend zegt dat je beter een professional had kunnen huren, dan wordt je inzet en plezier in één klap tenietgedaan. ‘Daarom is het ook belangrijk dat mensen complimenten geven,’ zegt Koopmans.

Wat gaat er goed?

Dat gebeurt in Nederland volgens haar nog te weinig. De nadruk ligt op wat fout gaat, wat goed gaat is ‘allemaal heel normaal’. Verder ziet de coach in haar praktijk dat mensen in hun maag zitten met hun emoties. Gevoelens die ze niet willen uiten omdat ze zich op het werk niet kwetsbaar op durven te stellen. ‘Iedereen moet dat oefenen en ja, als het gebeurt doet het wel eens zeer.’

Ook interessant: We worden allemaal doodongelukkig door het streven naar perfectie

Denkt ze dat bepaalde mensen ongevoeliger zijn voor negatieve feedback? Koopmans: ‘Iedereen heeft wel een zwakke plek en interpreteert commentaar op een eigen manier. Een persoon met veel zelfvertrouwen kan bij negatieve feedback bijvoorbeeld denken: waar haalt diegene het gore lef vandaan om mij te bekritiseren?’

Wees duidelijk en persoonlijk

Negatieve feedback geven en ontvangen, dat kunnen we écht leren, gelooft ze hoe dan ook. Wie kritiek geeft moet duidelijk zijn en persoonlijk: ik zie dat je dit gedrag nog niet hebt verbeterd of ik vind dat je berekeningen teveel fouten bevatten. De ontvanger kan het beste zijn of haar emoties uiten en daarna vragen wát er precies anders moet.’

Daar worden we allemaal beter van.

www.marietakoopmans.nl

Meer over werk

• Is jouw baas een psychopaat? Zo herken je ze.
• Tijd voor een nieuwe baan? 6 tips om werk te vinden dat voldoening geeft
• 7 tips om je werkdag effectief te beginnen en dus ook te eindigen