Mathilda Verwoerdt Psyche 29 jan 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Angst de baas: stresscoach Ruth kwam zélf in een vicieuze cirkel van paniekaanvallen

Liftangst, angst voor reizen in het openbaar vervoer, een spinnenfobie, sociale angst, vliegangst, claustrofobie, hypochondrie, hoogtevrees of bindingsangst… Je kan het je zo gek niet bedenken of je kan er bang voor zijn. Maar, goed nieuws: je bent heus niet de enige die angsten heeft. En wist je dat je ook gemakkelijk van je angsten af kan komen? In deze serie spreken we mensen met ieder een andere angst en hoe ze deze nu de baas zijn.

Angst en stress kan iedereen overkomen. Dit blijkt wel uit het verhaal van Ruth (36), die in 2012 onder andere werkte als stresscoach en zelf overwerkt raakte. Ze kreeg een burn-out en kwam in een vicieuze cirkel van paniekaanvallen terecht. Inmiddels heeft ze deze cirkel doorbroken en deelt ze met ons haar verhaal.

Wat was de angst en hoe is deze ontstaan?

“Ik had een enorme angst voor paniekaanvallen. In 2016 had ik een burn-out en die uitte zich in angst en paniekaanvallen. Nog voor de diagnose, was ik ontzettend moe en kon ik niet zoveel. Ik ging wel werken en ervoer toen hoe ik bijna in slaap viel achter het stuur in mijn auto. Sindsdien durfde ik geen auto meer te rijden. Ik ging met het OV, maar dat vond ik vreselijk. Toen de chauffeur de deuren dicht deed, raakte ik helemaal in paniek en kon ik niet meer rustig worden: zo ontstond mijn eerste paniekaanval.”

Wat gebeurde er toen?

“Twee maanden na de diagnose van mijn burn-out ging ik elke dag even buiten wandelen, maar door mijn burn-out werden angsten versterkt. Ik was bijvoorbeeld altijd wel een beetje bang voor honden, maar door mijn burn-out zag ik honden echt als leeuwen. Ik had een vermijdings-strategie ontwikkeld, omdat ik bang was weer een paniekaanval te krijgen. Zo wist ik op welk tijdstip mensen de honden uitlieten, dus zorgde ik dat ik op dat moment niet ging wandelen. Het gevoel van een paniekaanval is zo naar. Je schaamt je er ook voor, maar aan de andere kant interesseert het je op het moment zelf niet, omdat je zo bezig bent met je eigen panieksituatie.”

Tijd om niet meer bang te zijn: een simpele oefening om angsten te overwinnen

Wanneer besloot je dat je er iets aan wilde doen?

“Dat besloot ik al heel snel. Wanneer ik aan het wandelen was en een paniekaanval kreeg, belde ik mijn man. Ik bedacht me dat ik hem niet elke keer kon storen, maar hij vond het niet erg. Hij hielp me met alle liefde en mijn vrienden en collega’s ook, maar ik vond het niet kunnen en wilde er zelf een oplossing voor vinden. Het beheerste mijn leven zo erg, dat ik contact opnam met de huisarts en professionele begeleiding vroeg om mijn angst de baas te worden.”

Wat voor begeleiding heeft jou uiteindelijk geholpen?

“Ik ben naar een psycholoog gegaan en daarvan heb ik verschillende oefeningen gekregen om om te gaan met angst. De beste oefening die ik kreeg was ook de meeste verschrikkelijke: exposure. Bij deze oefening roep je eigenlijk de angst – in dit geval de paniekaanval – op. Oftewel: je gaat heel heftig ademen, waardoor je duizelig wordt, een verhoogde hartslag krijgt en alles in je lichaam gaat tintelen. Daarna focus je je op je zintuigen en leer je hoe je jezelf weer rustig kan maken. Zo ga ik dan na wat ik allemaal hoor en wat ik proef. Je leert eigenlijk zelf je paniekaanval op te roepen en deze ook weer weg te werken. De eerste keren is het heel eng: ik dacht dat ik dood ging, maar dat kan helemaal niet.”

Heb je er nu nog wel eens last van?

“Ik ben er nu vrijwel vanaf. Inmiddels kan ik weer in de auto rijden of de bus pakken. Als ik nu een hond tegen kom, durf ik deze ook zelfs te aaien. Ik merk wel dat wanneer ik vermoeid ben, ik ook weer angstiger wordt. Dan ga ik mijn oefeningen weer doen om mezelf weer rustig te krijgen. Maar dat is gelukkig al een tijdje niet meer nodig geweest.”

Welke tips zou je aan anderen in dezelfde situatie meegeven?

“Zonder twijfel raad ik de exposure oefening aan. Het is super simpel en je zorgt ervoor dat je niet meer bang hoeft te zijn. Je weet dat er niks kan gebeuren ook al zweet je hard en is je ademhaling hoog. Je moet je angst niet negeren, maar deze opzoeken. Verder raad ik aan om als je een burn-out hebt veel te slapen en te wandelen. Elke dag 15 minuten wandelen is goed voor alles: je hebt misschien last van verkrampte spieren en hoofdpijn tijdens een burn-out en wandelen helpt daartegen. Stap ook niet per se flink door, maar leer juist om je heen te kijken en de mooie dingen die je ziet te waarderen.”

Meer over angsten

• Waarom angsten niet altijd te relativeren zijn (en hoe je er dan toch mee omgaat)
• Hoe seks kan zorgen voor minder stress en angsten (6 redenen om het meer te doen)
• We zijn allemaal liefdesbang (over verlatings- en bindingsangst)