Rosa Bertram Psyche 14 aug 2020, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Wat is een sociopaat eigenlijk? Zo herken je ze

Termen als psychopaat, sociopaat en narcist worden te pas en onpas gebruikt. Vaak onterecht. Wanneer je scharrel te veel berichtjes stuurt, je baas manipulerend gedrag vertoont of je ruzie hebt met je vervelende buurman. Hoewel veel mensen de echte betekenis niet precies weten, blijkt in 1 op de 25 mensen een sociopaat blijkt te zijn volgens psycholoog Martha Stout van Harvard Univerisity. Maar hoe herken je een échte sociopaat?

Volgens Stout hebben meer mensen last van de persoonlijkheidsstoornis dan we misschien denken: 1 op de 25 mensen is sociopaat, meent zij. Op de werkvloer is de kans zelfs 20 procent dat iemand met een leidinggevende functie een sociopaat is.

Dat klinkt heftig, want we weten niet goed wat die term precies inhoudt.

Wat is een sociopaat?

Een sociopaat is iemand die kampt met een antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASP), zoals dat in de psychiatrie wordt genoemd. Dat betekent dat iemand met ASP moeite heeft met zich te verplaatsen in een ander en het moeilijk vindt de gevoelens van een ander te begrijpen.

Dat resulteert er geregeld in dat een sociopaat iets doet of een beslissing neemt en daarbij niet nadenkt over wat dat voor een ander kan doen en zich daar ook niet schuldig bij zal voelen.

Nu is het uiteraard (en gelukkig) niet zo dat iedereen met sociopathie een gevaarlijke moordenaar of crimineel is. Dat zou betekenen dat 20 procent van de bevolking crimineel zou zijn. Dat valt dus gelukkig mee.

Ook lezen: Is jouw baas een psychopaat? Zo herken je ze

Hoe herken je een sociopaat?

De Amerikaanse psycholoog John Grohol meent dat je een sociopaat kan herkennen aan de volgende eigenschappen:

• Impulsiviteit en onberekenbaarheid
• Moeite met zich binden aan anderen
• Veel woede(-uitbarstingen)
• Geen gezin of werk

Sociopaten handelen dus echt vanuit impulsiviteit en woede en denken niet na over de gevoglen. Een sociopaat kan iemand zijn die één keer of een paar keer een misdaad begaat en dit zeker niet tot in de puntjes heeft uitgestippeld. En zo misschien ook een spoor achterlaat.

Over het algemeen hebben sociopaten moeite met het vinden van een baan en deze vol te houden. Ze vinden contact maken met anderen lastig. En andersom geldt ook: door het hebben van deze eigenschappen wordt een sociopaat vaak slecht begrepen door zijn of haar omgeving.

Verschil met psychopaat

Een sociopaat en psychopaat worden nog weleens door elkaar gehaald. Beiden zijn een antisociale persoonlijkheidsstoornis, maar kennen wel degelijk verschillen.

De overeenkomst is dat beiden onverschillig zijn als het aankomt op het welzijn van een ander en ze kunnen een gevaar vormen voor de maatschappij. Maar dat hoeft dus helemaal niet, in tegenstelling tot wat de meeste films je laten geloven.

Een psychopaat is eerder koud en kil, terwijl je een sociopaat eerder herkent aan het hebben van een kort lontje. Een sociopaat laat zich eerder drijven door woede, terwijl een psychopaat berekenend, gepland en onder controle kan zijn.

Scott Bonn, professor in Sociologie en Criminologie aan de Drew Universiteit interviewde verschillende sociopatische en psychopatische seriemoordenaars in zijn carrière: “Psychopaten en sociopaten staan heel anders in het leven – hierdoor handelen ze verschillend, ook als misdadiger.”

Hoe wordt iemand een sociopaat?

Psychologen en wetenschappers menen dat sociopathie wordt veroorzaakt door omgevingsfactoren. Zo kan het zijn dat sociopaten in hun jeugd fysiek of mentaal mishandeld zijn.

Dus, pas volgende keer op voordat je iemand zomaar een sociopaat noemt. Heb je het idee dat je baas wél een psychopaat is? Zo herken je ze.

Meer Bedrock

• 9 manieren om een narcist te herkennen
• Leven met de psychische stoornissen van je vriendin: #6 – Marrakesh, de stad van de liefde
• Narcisme: als zelfliefde doorslaat in zelfobsessie