Maaike Kooijman Welzijn 12 okt 2021, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Tijd voor een nieuwe Schijf van Vijf: de vegan variant!

Veel groente en fruit. Vooral volkorenproducten. Voldoende vocht. En: genoeg magere en halfvolle zuivel, zoals melk, yoghurt en kaas. Dat staat er in de traditionele Schijf van Vijf, dé richtlijn van het Voedingscentrum. Maar is die wel zo duurzaam? Plantaardige diëtisten vinden van niet en kwamen met een nieuw model: de Schijf for Life.

De Schijf for Life heeft als doel om je voedingsadvies te geven dat aansluit op de klimaat-, milieu-, en gezondheidsdoelen. Oftewel: een gezonder lichaam, een gezondere aarde.

Dit zijn de grootste mythes over vegetariërs en veganisten

Waarom een nieuwe Schijf van Vijf?

De Schijf for Life is opgesteld door plantaardig diëtist Lobke Faasen, en ondersteund en goedgekeurd door een flink aantal van haar collega’s. De voedingsdeskundigen vinden de huidige Schijf van Vijf slecht voor het milieu. Het Voedingscentrum heeft wel een poging gedaan tot verduurzaming, maar dat is niet genoeg, zeggen ze.

Bovendien zou het Voedingscentrum plantaardig eten in een verkeerd daglicht stellen. Terwijl het juist vlees eten is dat de risico’s met zich meebrengt! Niet alleen voor je eigen lichaam en het dierenwelzijn, maar ook voor het milieu.

Om je geheugen even op te frissen: één dag in de week geen vlees eten heeft op het milieu hetzelfde effect als je auto 1250 kilometer minder gebruiken. Da’s helemaal naar Zuid-Frankrijk! Oh ja, en met één dag geen rundvlees eten bespaar je evenveel water als met een maand lang niet douchen, checkte NRC.

Geen wonder dus dat de Schijf for Life claimt om bij te dragen aan het ‘beperken van klimaatverandering en mede mogelijk maken van het herstel van biodiversiteit’. Go them!

Een vegan dieet lastig? Zeker niet: dit is dé guide met de voor(oor)delen, struggles en tips voor elke veganist

Wat staat er in de Schijf for Life?

De Schijf for Life bestaat ook uit vijf categorieën:

• Vocht is de overkoepelende categorie. Afhankelijk van meerdere factoren moet je tussen de 1,6 en 2 liter vocht per dag drinken, met name water en eventueel thee/koffie.
• Groente en fruit beslaan het grootste gedeelte van de cirkel. Daaronder vallen ook gedroogd fruit, (verse) kruiden en bijvoorbeeld zeewier. Het advies is om 300 gram fruit en 300 gram groenten te eten, waaronder 150 gram bladgroenten voor de vezels (zoals spinazie).
• Zetmeel is de volgende (veel kleinere) categorie. Denk: (zoete) aardappels, volkorenbrood en -pasta, rijst, quinoa, etc. Aanbevolen wordt minstens 90 gram bereide (pseudo)granen, zoals spelt en rijst, aangevuld met minstens 100 gram knolgewassen zoals aardappel.
• Ook eiwit is een groot onderdeel van de Schijf for Life. In de vegan variant staan daar dus geen vlees en eieren in, maar tofu, tempeh en peulvruchten. Minstens 160 gram wordt aanbevolen. De diëtisten raden wel aan om niet te vaak vleesvervangers te eten, omdat die veel onnodige toevoegingen bevatten.
• De cirkel wordt gesloten door vet, bestaande uit de gezonde vetten in bijvoorbeeld noten, zaden en pitten, avocado en plantaardige oliën. Er wordt minstens 25 gram ongezouten noten(pasta) aangeraden, net als een dagelijkse algenoliecapsule.

Opvallend is dat hierin ook twee supplementen zijn meegenomen: B12 en D3. Vooral B12 is een bekende onder veganisten, omdat de variant van vitamine B12 die het lichaam goed opneemt, (helaas) alleen voorkomt in dierlijke producten. Als je pilletjes van 1000 μg slikt, moet je dat ongeveer twee keer per week doen.

Going vegan? Dit moet je weten over vitamine B12

De volledige uitleg van de Schijf for Life vind je op hun website.

De Schijf for Life is trouwens niet zomaar net zo gezond als de Schijf van Vijf, maar zelfs gezonder. Met dit eetpatroon krijg je bijvoorbeeld meer vezels en vitaminen binnen, onder andere omdat de vegan Schijf je meer groenten aanbeveelt. De hoeveelheid eiwitten is misschien iets minder, maar dat is niet erg, omdat de meeste Nederlanders nu juist te veel eiwit binnen krijgen.

Lekkere recepten om ‘m toe te passen

• Vegan Vrijdag: Indiase pompoencurry met karwijzaad
• Vegan Vrijdag: noedelsalade van zoete aardappel met maïs
• Vegan Vrijdag: tempehsaté met pindasaus
• Vegan Vrijdag: Baingan bharta (puree van rokerige aubergines)
• Vegan Vrijdag: Italiaanse pasta met bonen en groenten (uit de oven)