Malu Kirschbaum Psychologie 1 nov 2021, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Een pleidooi voor Non-Apologies: omdat we ons veel te vaak verontschuldigen

Vandaag de dag voelen talloze vrouwen zich schuldig omdat ze niet voldoen aan de maatschappelijke verwachtingen. We excuseren ons als het gaat om carrière, uiterlijk, relatie en het huishouden, terwijl dat nergens voor nodig is! Het wordt tijd dat we de hashtag #sorrynotsorry gaan omarmen en leren om wat vaker non-apologies te maken.

‘Sorry dat ik niet heb gereageerd op je berichtje’,‘sorry voor de rommel in huis’, oh en ‘sorry dat ik mijn oksels niet heb geschoren’. Het is zomaar een greep uit ons sorry-repertoire.

We verontschuldigen ons werkelijk over van alles. En dat is niet per se omdat we zoveel spijt hebben van iets dat we wel of niet hebben gedaan. Waarom vinden we het dan altijd nodig om sorry te zeggen, zelfs wanneer we niets verkeerd hebben gedaan?

En dan hebben we het nog niet eens gehad over alle keren dat we ons schuldig voelen, maar het niet hardop uitspreken. Als we onszelf helemaal gek maken, met een irritant stemmetje in ons achterhoofd, omdat we niet tevreden zijn met onszelf.

Nodeloze schuldgevoelens

Uit onderzoek van Goodbiebox is gebleken dat maar liefst 83 procent van alle vrouwen regelmatig worstelt met schuldgevoelens. Ze voelen zich schuldig in alledaagse situaties en heroverwegen bijna elk aspect van hun manier van leven. Of ze nu te assertief zijn of te aardig, carrière maken of weinig geld verdienen, verdrietig zijn of heel gestresst zijn, make-up dragen of juist géén make-up dragen. De maatschappij heeft hen het gevoel gegeven dat alles wat ze doen fout is.

Waarom sommige mensen nóóit sorry kunnen zeggen

Met de lancering van de Non Apology campagne wil Goodiebox een einde te maken aan deze nodeloze schuldgevoelens en het recht van vrouwen terugnemen om te zijn wie ze willen. Niemand zou zich namelijk schuldig moeten voelen over iets wat ze doen omdat het goed voelt.

“Het is tijd om de innerlijke kracht van vrouwen te vieren en alle vooroordelen van de maatschappij van tafel te gooien,” zegt Sabine Herskind, Creative Director bij Goodiebox.

Wie bepaalt die regels?

Hiermee willen ze niet alleen de discussie openen, maar ook daadwerkelijk verandering in gang zetten. Ga maar eens na hoe vaak wij als vrouwen sorry zeggen en ons verontschuldigen. Het is een klein woordje van vijf letters, dat te pas en te onpas wordt gebruikt.

In 1976 schreef Elton John het liedje ‘Sorry Seems to Be the Hardest Word’ maar het lijkt eerder het makkelijkste woord te zijn. We gebruiken het als we een vraag stellen, wanneer we iets zijn vergeten, wanneer we iets niet goed begrijpen of wanneer we het ergens niet mee eens zijn.

Zo kun je mensen vergeven als ze geen sorry zeggen

Eigenlijk betekent ‘sorry’ hetzelfde als ‘het spijt me’. Maar voelen we ons iedere keer dat de woorden over onze lippen rollen dan ook écht schuldig over iets? En waarom eigenlijk? Als je je schuldig voelt, vind je dan dat je verplicht was om iets te doen wat je hebt nagelaten?

Of andersom: je hebt iets gedaan, wat je niet had moeten doen, of er is iets gebeurd waarvan je weet dat het anders had gemoeten. Dat insinueert dat er bepaalde regels zijn, waar we aan moeten voldoen. Maar wie bepaalt die regels?

Nooit goed genoeg zijn

Als we het links en rechts binnen onze vriendenkring vragen, komen er veel persoonlijke, maar zeer herkenbare schuldgevoelens naar voren – waaronder de stigmatisering van het lichaam en de strijd van vrouwen om te voldoen aan de rolverwachtingen van de maatschappij, maar ook de schuldgevoelens over een scheiding en het eeuwige gevoel van ‘niet goed genoeg zijn’.

Sorry, sorry, sorry. Waarom vrouwen veel vaker sorry zeggen dan mannen

Nu heeft iedereen last van schuldgevoelens. Behalve psychopaten, die wil je ’s nachts liever niet tegenkomen in een donkere steeg. Maar dat is echter een schrale troost voor mensen die er regelmatig last van hebben.

Volgens een studie van The Independent voelt de gemiddelde Brit zich zo’n 6 uur en 36 minuten per week schuldig. Volgens het rapport vlamt het gevoel het vaakst op bij het toegeven aan een verlangens, of het verwaarlozen van contact met dierbaren.

View this post on Instagram

A post shared by Bedrock Magazine (@bedrockmagazine)

Schaamte is bedreigend voor je identiteit

Onze schuldgevoelens zitten zelfs zó diep ingebakken, dat we ons zowaar schuldig kunnen voelen over zaken waar we helemaal niets aan kunnen doen. Tegenover de vriendin die geen kinderen kan krijgen, voelen we ons schuldig over onze eigen kroost. En tegenover collega’s die de ontslagronde niet hebben overleefd, voelen we ons schuldig dat wij wél onze baan hebben behouden.

Toch kunnen schuldgevoelens ook nog wel eens constructief zijn. Het laat mensen leren van hun fouten en ze hebben de neiging hun daden goed te maken: ze bieden excuses aan, sturen een bloemetje en proberen de volgende beter hun best te doen.

Hoe je met kleur je emoties kunt beïnvloeden

Schaamte daarentegen is het gevoel dat je zelf faalt en dat kan bedreigend zijn voor je identiteit. Dit leidt daardoor eerder tot je terugtrekken en jezelf naar beneden halen, wat ook nog kan omslaan in zelfmedelijden en zelfs in boosheid naar anderen.

Doe wat jou gelukkig maakt

De vraag is nu, hoe kom je van die onterechte schaamte en schuldgevoelens af? Volgens psychosociaal therapeut Marian Lijnse door je de onderliggende gedachten te onderzoeken: “je veroordeelt jezelf, en dat oordeel zou je moeten toetsen. Dat doen we meestal niet, want we maken er een heel verhaal van. En dat heeft vaak te maken met een ideaalplaatje; bijvoorbeeld hoe je als ideale dochter of moeder behoort te zijn. Dan moet je onderzoeken: is dat ook míjn opvatting?”

Het wordt tijd voor een cultuur waarin vrouwen elkaar supporten, en zich niet meer onnodig schuldig voelen. Het is tijd dat vrouwen zich niet meer schuldig te voelen over het nastreven van dat wat hen gelukkig maakt. Daarom zouden vrouwen wat vaker non-apologies moeten maken.

Uiteindelijk zou namelijk nul procent van de vrouwen zich schuldig moeten voelen over het doen wat goed voelt voor hen. #sorrynotsorry