Marloes Graat Betere wereld 30 jun 2022, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Leren van inheemse stammen: opvoeden met de Maya’s

We zoeken vaak wijsheid in de culturen uit het Oosten, uit het boeddhisme, de Chinese geneeskunde en Gandi. Van de Indianen uit Amerika leerden we al hoe belangrijk het is om verbonden te zijn met de mens, natuur en dieren om ons heen. Ook van de Maya-stam uit Mexico kunnen we veel opsteken bijvoorbeeld hoe je flexibele, behulpzame kinderen opvoedt.

Want een gezin waarbij de relaties zijn gebaseerd op samenwerken en vertrouwen, dat willen we allemaal wel toch?

Maya kinderen: de meest behulpzame ter wereld

Je kent ze wellicht van de beruchte Maya-kalender, maar de Maya-stam is veel meer dan dat. De Maya cultuur is ontstaan 2000 jaar v. Chr. en er wonen vandaag de dag nog steeds tussen de 7 en 9 miljoen Maya’s in Mexico, Guatemala, Belize, El Salvador en Honduras. De Maya’s liepen hun tijd ver vooruit in kennis over wiskunde en astronomie.

Ook op het gebied van samenwerken en opvoeden hebben ze veel wijsheid in pacht. In de Maya-cultuur ziet het gezinsleven er heel anders uit dan in onze Westerse cultuur. De relatie die Maya-ouders met hun kinderen opbouwen is namelijk gebaseerd op samenwerking en vertrouwen.

Ze hebben een verfijnde manier van samenwerken ontwikkeld, waardoor broers en zussen leren met elkaar op te schieten én samen te werken als een team binnen het gezin.

Geen overvolle gezinsagenda’s

Bij de Maya-stammen in Mexico doen ze niet aan het volplannen van de vrije tijd van hun kinderen. Op zaterdag eerst voetballen, daarna naar de knutselclub, om vervolgens door te gaan naar de binnenspeeltuin of museum? Maya-ouders kijken je raar aan.

In plaats van kindgerichte activiteiten voor ze te organiseren, helpen Maya-kinderen uit zichzelf mee in het huishouden of vermaken zich door te spelen met andere kinderen. Michaeleen Doucleff verbleef voor haar boek ‘Jagen, verzamelen, opvoeden‘ een aantal weken bij de Maya’s en zag met eigen ogen hoe behulpzaam de Maya-kinderen waren.

Kinderen opvoeden: moet daar niet een cursus voor zijn?

“De Maya’s geloven dat iedereen een functie heeft in het gezin. Onderdeel van het doel van sociale interactie is dat iedereen zijn functie erdoor vervult,” vertelt psycholoog Barbare Rogoff’ in het boek. “Kinderen hebben een sterke, natuurlijke motivatie om samen te werken en behulpzaam te zijn,” legt Doucleff uit. “Je kunt het zien als ‘groepsdruk’, waarbij hun gezin de groep is.”

Wat kunnen wij leren van de Maya’s?

“Als we kinderen betrekken bij de taken die we elke dag doen, zoals koken en wassen, vergroten we hun motivatie om samen te werken en te doen wat het gezin doet,” aldus Doucleff. Ga je de was opvouwen of groente snijden? Vraag je kind gewoon om te helpen.

Waarom zijn we zo ongeduldig? (+ 7 tips voor meer geduld)

De eerste dagen zullen ze misschien raar opkijken en nee zeggen. Maar als je het blijft vragen en hun eigen verantwoordelijk geeft over hun taak, zullen ze na een paar dagen toch nieuwsgierig worden en willen helpen.

Begin met een makkelijke taak

Wanneer je je kind een taak geeft, houd het simpel zoals plakjes komkommer snijden of de was sorteren op kleur. Het is hierbij belangrijk dat je je kind z’n ding laat doen. Accepteer als je kind het op een andere manier doet dan jij zou willen, het langer duurt of meer rommel veroorzaakt.

Grijp niet te snel in

Geef je kind de tijd om de taak te oefenen en wees voorzichtig met aanwijzigingen geven. Doe dit alleen als het echt fout gaat. Zodra dit goed gaat kun je het langzaam uitbreiden.

Heb geduld

Wees geduldig als de bijdrage van je kind aan het klusje niet helemaal was wat jij voor ogen had. Het kost tijd om een nieuwe taak te leren. Accepteer dat je kind zijn eigen aanpak heeft en jouw aanpak niet altijd de beste is.

Dat is goed nieuws: het volstampen van het leven van je kind met activiteiten (die je zelf vaak niet voor je lol doet) is dus niet meer nodig. Laat je kind mee draaien in jouw volwassenen wereld. Kinderen zien het verschil niet tussen spelen en klusjes doen. Ze zeggen niet voor niets: een kind kan de was doen.