Lisanne de Vaan Psyche 20 jul 2020, 06:00

Leestijd: 7 minuten

Falen als doel: een leuke én effectieve methode om lef te ontwikkelen

‘Hoi, er hangt een snotje uit je neus.’ Een vreemde openingszin als je het mij vraagt, maar wel het ontstaan van de faalkrachtmethode: een praktische routine om lef te ontwikkelen. In het boek Faalkracht: in 3 stappen van laf naar lef beschrijft succesvol ondernemer en TEDx spreker Michel Taal wat deze methode precies is.

Faalkracht is niet het eerste boek dat gaat over lef. Integendeel zelfs. Google maar eens op boeken over lef, en je hebt voor de hele zomer aan leesvoer. Toch miste er volgens Michel nog iets. Veelal wordt er geschreven over het belang van lef, en wat je er aan hebt. Maar wat veel belangrijker is, hoe ontwikkel je het? Omdat er nog geen bootcamp was voor lef, is Michel zelf gaan experimenteren.

Faalkracht in plaats van faalangst

“Ik ben van nature niet iemand die faalangstig is, maar ik merkte wel dat ik beperkende gedachten had, en dat ik spijt had van dingen die ik niet had gedaan. Daar wilde ik wat aan doen. Het eerste idee was dat ik een soort beloning voor mezelf zou inbouwen zodat ik uit mijn comfort zone zou komen.

Ook interessant: Waarom ik niet goed in falen ben

Ik dacht bijvoorbeeld: als het me lukt om op iemand af te stappen dan trakteer ik mezelf. Maar op de een of andere manier werkte dat gewoon niet. Toen dacht ik: wat nou als ik juist het falen ga belonen? En dat was het begin van Faalkracht.”

Zet falen op z’n kop

Het idee achter Faalkracht is om falen op z’n kop te zetten. Wat Michel hier precies mee bedoelt? “Heel vaak heb je een soort verwachting dat je wordt afgewezen, maar het hele idee is dat je dat ontkracht. Bijna iedereen heeft de natuurlijke neiging om een faalervaring uit de weg te gaan.

Als je bijvoorbeeld bang bent voor afwijzing, dan ga je zorgen dat je niet in de situatie terecht komt waarin het überhaupt zou kunnen gebeuren. Maar de enige manier om beperkende gedachten te ontkrachten, is juist door de situatie op te gaan zoeken.”

Game-time

Oké, de situatie opzoeken dus. Niet echt leuk (en misschien zelfs doodeng) voor iemand die bang is om te falen. Al is Michel het hier niet mee eens. Volgens hem kan falen juist heel leuk zijn. Michel: “In de faalkrachtmethode gaat het erom falen niet te vermijden, maar leer je falen op speelse wijze op te zoeken.

Must read: Heb je een dipje? Zo werkt ons psychologische immuunsysteem

Het idee van het speels maken is ook een vorm van gamification. Door het falen juist als doel te stellen, haal je wat van de lading weg. Het helpt sowieso als je dat samen met andere mensen doet.

Falen als doel

Een voorbeeld van afwijzing in een sociale setting is als volgt: je gaat met een aantal vrienden naar het café en je speelt gewoon een spel. Er zijn slechts drie regels. Ten eerste zeg je tegen niemand dat je een spel aan het spelen bent, anders is het een beetje valsspelen.

Ten tweede spreek je af dat de verliezer van een ronde de drankjes voor de anderen betaalt. De derde regel, en dat is de crux: de verliezer van een ronde is de LAATSTE die afgewezen wordt door iemand die hij of zij heeft aangesproken. Opeens is dat falen je doel geworden in een speelse setting.”

Win-win situatie

Door er een spel van te maken wordt het niet alleen leuker, het is ook nog eens erg effectief stelt Michel. “Door het falen als doel te stellen heb je meteen een win-win situatie gecreëerd. Er zijn namelijk twee scenario’s: of je loopt op iemand af en je hebt een hartstikke leuk gesprek; je bent blij, want je bent door die beperkende gedachte van afwijzing heen gekomen.

Of je faalt wel, dan heb je in ieder geval het spel gewonnen en krijg je gratis bier. Je maakt van een situatie waarin je een win en lose hebt, opeens een win-win situatie.”

Het spook in je hoofd

De fout die veel mensen maken (zo ook Michel in het begin), is dat zij zichzelf een extra beloning geven als ze erin slagen om niet te falen. En daardoor creëer je een hele grote win, maar die lose wordt niet kleiner.

“Heel vaak heeft faalangst als oorsprong een soort mythe; een soort spook in je hoofd waardoor het heel waarschijnlijk lijkt dat de situatie verkeerd uitpakt. Je maakt het in je hoofd veel groter dan het is. Die mug die wordt in je hoofd een olifant, en die olifant die wordt een mammoet.

Lees ook: We worden allemaal doodongelukkig door het streven naar perfectie

Als je met de faalkrachtmethode gaat experimenteren kom je er ten eerste achter dat het maar een mug is, en als je gestoken wordt dan dacht je misschien verpletterd te worden door die olifant; maar dat valt eigenlijk ook wel mee.

Als je iets wel gaat proberen, hoe groot is dan het risico dat je op je bek gaat? Dat risico is er, maar als je nagaat wat de balans is tussen echt op je bek gaan en dingen laten, merk je dat het helemaal niet makkelijk is om te falen. Dat besef is heel belangrijk.”

Van laf naar lef

Kun je wel wat meer lef gebruiken? Volgens Michel kan dat al aan de hand van drie simpele stappen. “De eerste stap is: aanvaard het probleem. Je moet natuurlijk eerst erkennen dat je een beperkende gedachte hebt.

De tweede stap is het begrijpen van de oplossing. In het boek leg ik aan de hand van evolutionaire psychologie uit waarom zo’n faaldoel werkt. Wat is risico aversie precies (de tegenhanger van lef)? Door dat te begrijpen creëer je begrip voor het probleem en voor de oplossing.

En de laatste stap is: voer ‘m uit. Het zijn 5 stappen die je doorloopt om een faaldoel op te zetten. En het hele idee van faalkracht is dat je er een gewoonte van maakt; dat als je in zo’n situatie zit je even die vijf stapjes doorloopt om zo’n faaldoel op te stellen. That’s it.”

Je lef-gehalte trainen

Nu je weet hoe je in drie simpele stappen een lefgozer kunt worden rest je nog maar één taak: het ook écht doen. En dat is natuurlijk het moeilijkste van alles. Hoewel falen in dit boek juist als doel wordt gesteld, is dit het punt waarop we niet moeten falen.

Michel legt uit hoe je dit doet: “Voornemens werken over het algemeen heel slecht. Je kunt een theoretisch boek lezen en jezelf voornemen dat lef goed is om te hebben, maar dat gaat niet het verschil maken. Het werkt een beetje op dezelfde manier als dat je fit wil worden. Je kunt niet op een dag opstaan en denken: vanaf nu ben ik fit.

Lef is een spier

Een van de grote inzichten in het boek is dat lef eigenlijk een spier is die je kunt trainen. De insteek is: je moet niet gaan wensen dat je lef krijgt, maar je moet je lef gewoon heel gestaag gaan trainen. Dat betekent dat je keer op keer faaldoelen voor jezelf op gaat stellen. Als je dat consequent gaat doen dan moet er een prikkel zijn die ervoor zorgt dat je dat gaat doen.

Wat in het begin heel erg sterk helpt is om het samen met andere mensen te doen. Als je het in je eentje gaat doen is het heel moeilijk om dat momentum erin te krijgen, net zoals het moeilijk is om in je eentje te gaan sporten.

Maak er een spelletje van

Als je een groepje mensen om je heen verzamelt (2 of 3 mensen is genoeg) die allemaal datzelfde idee hebben van ‘ik wil fit worden’ of ‘ik wil lef ontwikkelen’, dan ga je met dat groepje experimenteren en trainen met die faaldoelen. Je moet er gewoon een spelletje van maken. En een goed spel heeft meer dan één deelnemer.”

Speciaal voor Bedrock lezers is er een kortingscode. Vul bij het uitchecken van het ebook op www.faalkracht.nl de kortingscode ‘bedrock’ in en ontvang 10% korting. De code is geldig tot 14 februari.

Meer psychologie?

• Zo werkt emotie-eten in quarantaine-tijd (de psychologie achter je eetgedrag)
• De psychologie achter waarom we Temptation Island graag kijken
• Is de mens wel gemaakt om constant gelukkig te zijn? Evolutionaire psychologie zegt van niet