Josephine Kay Psyche 25 mrt 2019, 06:00

Leestijd: 4 minuten

De psychologie achter waarom we Temptation Island graag kijken

Oh. Mijn. God. Hebben jullie de laatste aflevering van Temptation Island gezien? Het gaat helemaal los, ze gaan allemaal vreemd en er wordt heel wat geschreeuwd en gehuild. Echt hilarisch! Iedereen kent wel iemand (of is dat zelf) die zo vrolijk wordt van het programma over koppels die naar tropische oorden gaan als ultieme test voor hun relatie. Komen ze in de verleiding en gaan ze vreemd?
Waarom zijn er zoveel mensen die Temptation Island graag kijken? Wat is de psychologie achter het genot dat sommige mensen ervaren als ze zien dat een stelletje elkaar verraadt of als iemand zichzelf voor schut zet?

Ze worden neergezet als horny op seks beluste mensen zonder al te veel hersencellen. Maar eigenlijk weten we helemaal niets over deze mensen. We kennen hun naam, die van hun partner en weten wat ze in het dagelijks leven doen.

Internetgekkies

Maar zoals we eerder in een artikel over ‘internetgekkies‘ schreven: “wat ik toch niet kan vergeten als ik naar zo’n filmpje kijk is dat ik kijk naar een mens van vlees en bloed. Een mens met een geschiedenis. Ik zie een man die woedend is en in die ongecontroleerde woede discriminerende opmerkingen maakt. Maar waar die woede vandaan komt? We weten het niet. Wat die man heeft meegemaakt om in deze staat van zijn terecht te komen blijft gissen. Er wordt ons geen enkele context gegeven. De man wordt ons voorgeschoteld als een ‘gekkie’ en daarmee is de kous af.”

Er zijn een paar duidelijke factoren die hier meespelen. De eerste is leedvermaak. We kijken graag naar hoe mensen zichzelf voor schut zetten. We vinden het fascinerend om te zien hoe anderen verdriet ervaren. Moeten we ons hier zorgen om maken?

Laag zelfbeeld

In een artikel, eerder verschenen in de Volkskrant, legt sociaal-psycholoog Wilco van Dijk uit waarom de een harder lacht om andermans tegenslag dan de ander. “Zijn veronderstelling was dat we het leed van anderen gebruiken om onszelf eraan op te trekken, om onszelf eventjes beter te voelen dan die ander, die kluns.” Hij onderzocht hoe mensen genoten van Idols, en dan vooral van de mensen die niét konden zingen. En wat bleek? Mensen met een laag zelfbeeld voelden zich na het zien van andermans leed stukken beter.

Moet je je nu gaan schamen dat je van Temptation Island geniet? Nee, legt Wilco van Dijk uit in de Volkskrant. “Wij noemen het juist een positieve emotie in die zin dat leedvermaak ons psychologische voordelen oplevert. Op de een of andere manier is het goed voor onszelf – omdat het bijvoorbeeld ons rechtvaardigheidsgevoel bevredigt of ons zelfbeeld opschroeft.”

Een tweede factor is dat van ‘het roddelen.’ Iedereen roddelt, ja ook jij. Je hebt twee vormen van gossip, aan de ene kant kan het positief zijn: ‘heb je Monique’s nieuwe schoenen gezien? Zo mooi!’ En aan de andere kant kan het negatief zijn: ‘heb je het gehoord? Laurien is tien kilo aangekomen, had ze maar niet zoveel roze koeken moeten eten.’ In de Temptation Island-context roddelen we graag over de verschillende deelnemers van het programma. ‘Lisa is echt naief’ of ‘Niels is echt een meathead.’

Waarom genieten we van een roddelsessie? Volgens Psychology Today zijn er 3 redenen waarom we graag roddelen.

Netwerken

Socioloog Lee Ellis en epidemioloog Richard Wilkinson tonen in hun onderzoek aan dat hoe hoger je je bevindt in je sociale kringen, hoe gelukkiger, rijker en gezonder je bent. Daarom netwerk je graag met andere mensen en vertel je graag verhalen over anderen om gemogen en geaccepteerd te worden in deze nieuwe groepen. Daarom roddel je dus, om je netwerk te verbreden.

Invloed uitoefenen

De tweede reden waarom we graag roddelen is om invloed uit te oefenen op anderen. We willen graag onze plek in de sociale hiërarchie behouden. Als we roddelen en het voor elkaar krijgen dat mensen naar ons luisteren, kunnen we invloed op ze uitoefenen.

Verbinding

De derde functie van het roddelen is om te bonden met anderen. Je vertelt een roddel en krijgt het voor elkaar dat je gesprekspartner moet lachen of meegeniet. Zo kom je dichter tot elkaar. Hier bovenop kan een opmerking als ‘echt niet doorvertellen hoor, jij bent de enige aan wie ik dit vertel’ iemand het gevoel geven dat zij speciaal zijn.

Meer over tv?

• Moeten we wel kijken naar internetgekkies?
• Filmavond? Dit zijn de beste vegan snacks
• Kijktip: een aangrijpende documentaire over een Brabantse, idealistische schaapsherder