Marloes Graat Psyche 22 mrt 2023, 19:03

Leestijd: 6 minuten

6 vragen die je jezelf wilt stellen voordat je contact verbreekt met familie

Grenzen stellen: het is zo makkelijk gezegd, maar in de praktijk vaak verdomd lastig gedaan. Zeker als het om relaties gaat met dierbaren waarmee je een bloedband hebt. Therapeut en expert op dit gebied Nedra Tawwab schreef het boek Drama Free: A Guide to Managing Unhealthy Family Relationships. Volgens haar komen disfunctionele relaties het meest voor met de mensen die het dichtste bij ons staan: je familie.

Het kan soms heel eenzaam voelen om het contact met je familie te verbreken of om daar over na te denken, maar volgens onderzoek ben je bij lange na niet de enige. Uit onderzoek in 2020 van socioloog Karl Pillemer blijkt dat op basis van 1340 Amerikanen, bijna een kwart geen contact meer heeft met een ouder of ander familielid.

Zijn we door de betere toegang aan informatie, advies en psychologische ondersteuning massaal eerder bereid om het contact met onze ouders te verbreken? En doen we dit niet te snel vragen critici zich af.

Volgens therapeut Nedra Tawwab gaat het meer om een manier vinden om om te gaan met de soms toxische familie, in plaats van ze voor altijd te cancelen uit ons leven. Volgens haar is het niet zo eenvoudig als: ‘Ik wil nooit meer met mijn moeder praten, dus ik blokkeer haar nummer’.

Dat is ook de reden dat Tawwab haar boek heeft geschreven. De therapeut wil mensen helpen die een lastige relatie met hun familie hebben. Er zijn alternatieve strategieën die je kunt inzetten, voordat je besluit om helemaal geen contact meer te hebben. Op SELF deelt ze zes vragen die jezelf kunt stellen voordat je besluit om het contact met je ouders of familie te verbreken.

Vragen die je jezelf wilt stellen voordat je contact gaat verbreken met familie

Onthoud: er is geen goed of slecht antwoord hierbij.

1. Voel ik mij onveilig?

Voel jij je vaker dan eens fysiek, mentaal of emotioneel onveilig bij een familielid? Als je een kind hebt, durf je deze dan met een gerust hart achter te laten bij dit familielid? Volgens Tawwab is veiligheid een van de belangrijkste factoren waarmee je rekening moet houden bij het overwegen om geen contact meer met je ouders of andere familieleden te hebben.

Familie-opstellingen: hoe gaat het eigenlijk in z’n werk en wat kan je eruit halen?

Volgens Tawwab zijn er ook minder voor de hand liggende voorbeelden van beledigend gedrag waardoor je het contact zou kunnen verbreken. Denk hierbij aan schelden, kleinerende opmerkingen, bedreigingen, stilzwijgen, negeren of belachelijk maken van je poging om je gevoelens te uiten.

Als deze voorbeelden je bekend voorkomen, is het je goed recht om het contact voor langere periode of tijdelijk te verbreken. Je kunt in die tijd een plan bedenken om je grenzen te bewaken en na te denken over op welke manier en hoe vaak je eventueel wel contact zou willen hebben. Bijvoorbeeld één keer per jaar. Tawwab legt uit in haar boek: ‘Gezonde grenzen geven je rust, zelfs als je familielid niet is veranderd’.

2. Is hun gedrag giftig of vooral irritant?

Hoe maak je onderscheid tussen irritante eigenschappen die het bloed onder je nagels vandaan halen en emotioneel uitgeput zijn? Volgens Tawwab helpt de vraag: is de situatie schadelijk voor mij of gewoon heel erg irritant?

Hoe overleef je een vakantie met familie (en hoe hou je het een beetje leuk)?

Probeer je slechte herinneringen uit je jeugd te delen, maar onderbreekt je broer of zus je om je te vertellen dat je liegt en dat het nooit gebeurd is, dan kun je dat als ‘schadelijk gedrag’ bestempelen.

Maar onderbreekt je broer of zus je altijd middenin een zin of in een verhaal, omdat ze niet kunnen luisteren of ongeduldig zijn? Dat is helaas een vervelende en frustrerende gewoonte waarmee je beter kunt leren dealen. Dit betekent niet dat je jouw broer of zus kunt aanspreken op hun gedrag, maar het is geen giftig gedrag.

3. Heb ik hen direct aangesproken op de problemen?

Wanneer familieleden vernederende opmerkingen maken of over je grenzen gaan, is het aan jou om je familie aan te spreken op hun gedrag. Wees je er van bewust dat de kans klein is dat ze echt iets aan zullen veranderen, maar dat betekent niet dat je het niet moet aankaarten.

Tawwab legt uit: ‘Er is enige bereidheid nodig van je familie om toe te geven: Ik hoor dat je dit zegt en dit is wat ik eraan kan doen. In disfunctionele gezinnen komt het vaak voor dat mensen niet bereid zijn om naar je te luisteren wanneer je iemand aanspreekt op schadelijk gedrag. Ze proberen de situatie om te draaien en je te laten geloven dat jij het probleem bent.’

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Als je meerdere keren iemand hebt aangesproken op zijn gedrag en de andere persoon gaat hier niet op in, dan is dat een teken om over de volgende stap na te denken hoe je het beste met de situatie om kan gaan. Je kunt bijvoorbeeld je eigen verwachtingen bijstellen voor de relatie en stellen van nieuwe grenzen.

4. Heb ik mijn verwachtingen bijgesteld?

Heb je meermaals geprobeerd de relatie te verbeteren door iemand aan te spreken op gedrag maar krijg je geen respons? Dan is het tijd om toe te geven aan jezelf dat je familielid niet kan geven waar je om hebt gevraagd: liefde, eerlijk zijn, vriendelijke woorden of consistent zijn in bijvoorbeeld geen alcohol drinken waar kinderen bij zijn.

Dit kan een pijnlijke realisatie zijn en vraagt ook om nieuwe maatregelen voor jezelf. Bijvoorbeeld door meer afstand te nemen van een persoon.

5. Heb ik geprobeerd om mezelf ruimte te geven op andere manieren?

Voordat je besluit om het contact helemaal te verbreken, kun je ook eerst een grote stap terug doen in hoe vaak jullie elkaar zien. Is het voor jullie gezin normaal om elkaar elke zondag te zien bij je ouders of elke verjaardag? Stel voor jezelf een nieuwe grens en zeg dat je nog maar één keer per maand op zondag bij je ouders bent. ‘Zo stel je een grens om je eigen geestelijke gezondheid te beschermen‘, legt Tawwab uit.

Krijg meer grip op je leven door een inzicht in je familiepatronen

Niet elke familierelatie is hecht, sommige zijn functioneel en als elkaar een paar keer per jaar op kinderverjaardagen zien voor jullie werkt, dan is dat ook een prima familierelatie. Andere manieren om jezelf ruimte te geven kunnen zijn niet meegaan op de familievakantie of uit de familie WhatsAppgroep stappen.

6. Ben ik er echt klaar voor om deze relatie definitief te beëindigen?

Het contact verbreken met je familie is een hele persoonlijke beslissing. Er zit geen goed of fout aan en er bestaat geen juist moment om het te doen, dat is voor iedereen anders. Als je bovenstaande vragen hebt gesteld en er uitkomt dat het beter is om het contact definitief te verbreken, dan is dat de beste optie voor jou.

Tawwab plaatst wel een terechte kanttekening hierbij: ‘Als je steeds blijft afvragen wat er zou kunnen gebeuren als ze morgen onder de bus zouden komen of ernstig ziek worden, of als je schuldgevoelens zwaarder wegen dan je drang om je gevoelens te beschermen, dan is dat een teken dat je nog niet helemaal bereid bent om de banden te verbreken.’ Volgens Tawwab ben je er klaar voor om geen contact meer met je ouders te hebben als je alle mogelijke factoren hebt overwogen en toch de relatie wilt beëindigen.

Heb je hulp nodig om deze stap te nemen, of wil je je relatie juist proberen te herstellen met je familie dan kun je ook hulp zoeken bij een therapeut of psycholoog.

Wil je meer weten over dit onderwerp? Lees dan Nedra Tawwab boek Drama Free: a guide to managing unhealthy family relationships.