Malu Kirschbaum Planeet 31 dec 2021, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Hoe we onze band met de natuur kunnen herstellen

We zijn als mensheid losgeraakt van de natuur. Om de klimaatcrisis tegen te gaan, moeten we de verbinding tussen de natuur en ons eigen fysieke en mentale welzijn herstellen. Alleen dán zullen we namelijk meer gaan leven vanuit aandacht, wijsheid ontwikkelen en onze plek in het grotere geheel ontdekken.

Diep van binnen weten we allemaal dat we onlosmakelijk verbonden zijn met de natuurlijke wereld. We moeten het alleen weer even erkennen.

Aan de slag

De laatste jaren worden we steeds meer geconfronteerd met de snelle klimaatverandering. Constant horen we voorspellingen van extreme weersomstandigheden, het smelten van de poolkappen en het vrijkomen van enorme hoeveelheden methaan.

Waarom natuur een mens zo gelukkig maakt

Het is duidelijk dat de mens hier grotendeels verantwoordelijk voor is en dat al deze problemen niet vanzelf zullen verdwijnen. Er is geen tijd meer te verspillen en we weten dus dat we in actie moeten komen. Maar toch zitten we vast. We weten niet waar we moeten beginnen, maar het is wél duidelijk dat we aan de slag moeten.

Verleggen van je aandacht

Als we eens rustig kijken, constateren we dat we altijd alleen maar kunnen beginnen op de plek waar we op dát moment zijn. En het eerste wat we daar moeten doen, is vaart minderen. Om te beginnen kun je proberen de volgende paar uur eens 20 minuten bewust niet op een of ander beeldscherm te kijken en je los te maken van al het nieuws dat 24 uur per dag over je wordt uitgestort.

Hoe de natuur ons gezonder, gelukkiger en creatiever maakt

In plaats daarvan richt je je aandacht op de wereld om je heen. Waar je ook bent – stop, luister, kijk, ruik en voel. We weten uit de neurowetenschap dat het simpelweg verleggen van je aandacht, vooral als je het consequent doet, je hersenen werkelijk verandert. Daardoor kun je je weer richten op de levende werkelijkheid om je heen.

De grote samenhang

Door deze simpele verschuiving in jezelf kun je zó handelen dat niet alleen je eigen gezondheid er baat bij heeft, maar ook de aarde waar je thuishoort. Je kunt er namelijk niet omheen dat je nauw verbonden bent met de natuur. Iedere minuut van de dag.

Dat legt natuurschrijver Gary Ferguson samen met hoogleraar psychologie en onderwijs Mary Clare haarfijn uit in het boek De grote samenhang. Gary schreef al meer dan 20 boeken over ecologie en wildlife (waaronder De acht grote lessen van de natuur) en weet in dit laatste boek zijn krachten samen met die van Mary heel mooi te bundelen.

Wij zijn natuur

Ze zijn ervan overtuigd dat er sterke parallellen zijn tussen de ecologie van de natuur en die van de samenleving. Dit noemen de ‘complete ecologie’. Dit is gebaseerd op het gegeven dat mens zijn betekent dat je deel uitmaakt van de natuur – een realiteit die de mensen in het voorbijgaan nauwelijks waarnemen, laat staan zich er echt mee bezig houden. Maar gezien de huidige klimaatcrisis, wordt het écht tijd dat we hierbij stil gaan staan.

Wij zijn natuur. En ook al heeft de natuur de mens niet nodig om te blijven bestaan, we maken er allemaal deel van uit. En zijn door en door verweven met de natuur. Vanaf nu kun je die realiteit onder ogen gaan zien en een deel van de oplossing zijn, in plaats van het probleem.

View this post on Instagram

A post shared by Bedrock Magazine (@bedrockmagazine)

Het is nog niet te laat

Om die verandering te bevorderen, hebben Gary en Mary 4 basale gedragsopties centraal gesteld. Ze zijn ervan overtuigd dat als je bewust voor dit gedrag kiest, dit onmiddellijk zal leiden tot een duurzaam herstel van het klimaat.

1. Stop

Achter de paniek en de woede over de klimaatcrisis ligt onze gebruikelijke manier van denken en handelen die de mensheid en de aarde aantast. Omdat het voornamelijk onbewuste gewoonten zijn, kunnen we ze alleen veranderen als we er lang genoeg bij stilstaan om ernaar te kijken.

2. Stel vragen

Vraag jezelf af wat er werkelijk aan de hand is. Welke omstandigheden houden de problemen in stand? Als je vragen stelt kom je meer te weten over de oorzaak en de structuur van het probleem. En gaandeweg word je beter in het formuleren van vragen, die bepalen wat je vervolgens gaat doen.

3. Kom in actie

Als er achter bent gekomen hoe je de wereld kunt duiden, ontstaat er helderheid. En die helderheid geeft je een leidraad voor je acties, die genuanceerd zijn, en in het geval van klimaatverandering, herstellend zijn.

4. Inspireer

Ten slotte kunnen acties zorgen voor inspiratie bij anderen. Je weet zelf hoe het voelt om samen te zijn met een inspirerend iemand. Ze stralen iets lichts uit omdat ze vanuit hun integriteit voorleven wat ze te zeggen hebben. Met hun leven trekken ze je aandacht – want ook jij wilt leren hoe je vanuit integriteit kunt handelen.

Acties gericht op herstel kunnen ons brengen tot een krachtige, gezamenlijke vastberadenheid. Ze worden krachtiger als steeds meer mensen zich committeren aan het netwerk van onze verbondenheid. Gary: “Het is nog niet te laat. Maar wel de allerhoogste tijd.”.

Luister ook: Een serieus én hoopvol gesprek over klimaatverandering met Jelmer Mommers in Bedrock Talks