Leonie Collombon Psyche 29 apr 2024, 10:12

Leestijd: 3 minuten

Zo betrouwbaar is intuïtie volgens de wetenschap

Als we voor een moeilijke keuze staan, zit er vaak niets anders op dan naar ons onderbuikgevoel te luisteren. Maar hoe betrouwbaar is die intuïtie nou? Zeker wanneer jouw gevoel onderontwikkeld is, is het lastig om er naar te luisteren. Toch is het volgens wetenschappers een degelijke graadmeter.

Zo betrouwbaar is je intuïtie

Iedereen heeft een innerlijke stem, maar bij de ene persoon laat die zich vaker horen dan bij de ander. Ernaar luisteren wanneer je keuzes moet maken, kan daarom behoorlijk lastig zijn. Toch is het volgens wetenschapper Ap Dijksterhuis, die er in 2007 het boek Het slimme onderbewuste over schreef, slim om meer op die stem te vertrouwen. Het is volgens hem de beste methode die we hebben om snelle beslissingen te maken.

Naast intuïtie is er het rationele systeem: daarbij zetten we cognitief voordelen en nadelen op een rij met de kennis die we hebben. Ook dat is een betrouwbare manier om knopen door te haken en keuzes te maken, maar het is lang niet altijd mogelijk om hiermee te werken. Dijksterhuis: “Soms heb je te weinig informatie om zo’n lijst te maken, en dan is het zaak om met de kennis die je wél hebt op je onderbuikgevoel te leunen.”

Die intuïtie verzamelt razendsnel alle aanwezige informatie en stuurt daar een samenvatting van naar de hersenen. “Vervolgens is het aan het brein om een afweging te maken: ga je links- of rechtsaf, vertrouw je die persoon wel of niet?” legt de hoogleraar uit.

Intuïtie gebruiken in stressvolle situaties

We noemen intuïtie ook wel het onderbuikgevoel, maar het manifesteert zich op meerdere plekken in het lichaam. Een verhoogde hartslag, knikkende knieën of kippenvel kunnen ook tekenen zijn. Vaak gaat dit volgens Dijksterhuis gepaard met stressvolle situaties. Een brandweerman voelt het in zijn onderbuik als hij weg moet in een brandend huis en iemand die op huizenjacht is, voelt signalen in z’n lichaam als een woning niet bij hem/haar past.

Maar hoewel we die intuïtie vaak toepassen in dit soort stresssituaties, kan die innerlijke stem ons volgens Dijksterhuis ook iets positiefs vertellen. “Als je een gesprek voert met iemand of een nieuwe collega zoekt, kan het onderbuikgevoel ook goede signalen uitzenden. Je voelt je dan op gemak bij iemand en je hersenen vertellen je dat deze persoon betrouwbaar is,” aldus de hoogleraar.

Die mensenkennis hebben we allemaal van nature, maar Dijksterhuis benadrukt dat intuïtie in andere gevallen sterker kan worden door kennis. “Het onderbuikgevoel van een wetenschapper zegt vanzelfsprekend meer over een epidemie dan de intuïtie van iemand met minder verstand van het onderwerp.”

De link tussen intuïtie en je mentale gezondheid

Hoewel het een mooi systeem is, is intuïtie niet feilloos. Het gevoel kan er soms naast zitten, maar dat komt volgens Dijksterhuis pas regelmatig voor wanneer je mentale klachten ervaart: “We weten dat je onderbuikgevoel minder goed klopt wanneer je heel angstig bent of met depressies kampt. De spanning in je lijf maakt het gevoel op dat moment minder betrouwbaar.”

De intuïtie kan dus verstoord worden door zware emotionele processen, maar in alle andere gevallen doe je er wat betreft de wetenschap goed aan om naar die stem te luisteren. Dijksterhuis: “Het is het beste keuzesysteem dat we hebben.”

Zo leer je weer op jouw intuïtie vertrouwen als jouw hart gebroken is