Redactie Psyche 26 mei 2021, 06:00

Leestijd: 6 minuten

Zorgen voor je gezondheid: self-care vanuit een medisch perspectief (deel 2 )

Self-care: een hip woord met een diepere betekenis. Self-care betekent gewoon zelfzorg. De woorden zelfzorg en self-care roepen op de een of andere manier een verschillend beeld op. Zelfzorg wordt vaak geassocieerd met een bepaalde afdeling van de drogisterij (denk aan pleisters, vitaminepillen en tandpasta), terwijl we bij self-care bijvoorbeeld denken aan een avondje badderen met een ontspannend muziekje op. In de essentie komt het op hetzelfde neer: goed voor jezelf zorgen. En dat gaat veel dieper dan we op social media te zien krijgen. Arts dr. Iris Otto deelt haar visie op self-care vanuit een medisch perspectief.

In het vorige deel van dit artikel las je hoe self-care en gezondheid met elkaar samenhangen. Door een bewuste leefstijl en het creëren van een gezonde en veilige omgeving kan je veel lijden bespaard blijven. Doorgaans kom je pas bij een arts als er iets hapert in je gezondheid en welzijn.

De bijzonder goede ziektezorg in Nederland weet daar wel raad mee, maar leuk is anders natuurlijk. In dit artikel lees je hoe je op medisch gebied goed voor jezelf kunt zorgen.

Monitor jezelf

Een vorm van self-care is ook om je gezondheid goed in de gaten te houden. Monitor jezelf door bijvoorbeeld zelf je gewicht, buikomtrek en bloeddruk te controleren. Lopen deze op, dan kan dat je risico op ziekte verhogen. In dit kader kan goede zelfzorg betekenen dat je eerlijk en niet-oordelend naar je eigen gezondheid en leefstijl kijkt.

Good morning! Met deze 6 self-care routines begin jij je dag stressvrij

Ga je verantwoord om met de gezondheid van je lichaam en geest? Ondersteunt jouw manier van leven op de langere termijn je welzijn? Zijn er punten waarop je je leefstijl kan aanpassen waardoor je je gezondheid kan verbeteren? Uiteindelijk heb jij zelf de regie over je gezondheid. Jij bent degene die het beste jouw welzijn kan monitoren. Self-care betekent dat je vanuit liefde voor jezelf en je leven je gezondheid in de gaten houdt.

https://www.instagram.com/p/CNfjpnNHiYT/?utm_source=ig_embed

Negeer klachten niet

Daarnaast loont het ook om zaken als je huid, borsten en ontlasting in de gaten te houden. Heb je plekjes op je huid die veranderen of niet genezen? Voel je een knobbeltje in je borst? Heb je bijvoorbeeld bloed bij de ontlasting of zit je regelmatig verstopt?

Trek aan de bel wanneer je gezondheid achteruitgaat. We hebben vaak de neiging om onszelf voorbij te lopen. Er lijken heel veel dingen belangrijker in het leven dan dat ene kleine klachtje.

Video: in deze NSMBL-video beantwoorden we vragen over mental health & self-care

Een pijntje dat niet weg wil, darmproblemen die blijven opspelen, een onregelmatige menstruatie of niet meer goed kunnen concentreren. We vinden het vervelend, maar ons werk, sociale leven, relatie et cetera staan doorgaans hoger op de prioriteitenlijst.

Maar ongemerkt kan dat ene kleine klachtje toch grote gevolgen hebben, zoals melanoom, borstkanker of darmontsteking. Neem de signalen van je lichaam dus serieus. Negeer ze niet! Onderzoek hoe je je klachten kunt verbeteren en onderneem actie om dat ook daadwerkelijk te doen.

Hulp bij gezondheid

We zijn sterke, onafhankelijke mensen, maar we hoeven niet alles alleen te doen. Het is juist ook heel krachtig om om hulp te vragen. Neem contact op met een arts of andere zorgverlener en zoek steun in je directe kring. Maak je klacht bespreekbaar, of die nou lichamelijk, psychisch of emotioneel van aard is.

Bedrock Talks: 20 bewezen tips voor self-care in quarantaine

Professionals kunnen je steunen, onderwijzen, coachen en behandelen. En wees ook niet bang om behoeftes of grenzen aan te geven en om vragen te stellen. Geef het bij je behandelaar aan als je iets oncomfortabel vindt of niet begrijpt, als je meer tijd of informatie nodig hebt, als je een uitleg nogmaals wilt horen of als je het ergens niet mee eens bent.

Goede communicatie gaat twee richtingen op. Het gaat om jou en jouw gezondheid, en jouw stem is daarin belangrijk.

Preventieve medische onderzoeken

De geneeskunde is niet alleen gericht op genezen; ook de medische wereld ziet de kracht van preventie. Juist door ziekten in een vroeg stadium te signaleren en te behandelen – of dat nou met een medische interventie of met veranderingen in de leefstijl is – kan een ernstiger beloop van de ziekte voorkomen worden.

Het is niet nodig om jezelf elk jaar helemaal door de medische molen te halen; dat zorgt eerder voor onnodige stress en overbodige behandelingen. Maar het baat wel om klachten niet te lang te laten sudderen en om bepaalde veranderingen in de gaten te houden.

Waarom dansen de ultieme vorm van self-care is

Zo zijn er in Nederland verschillende bevolkingsonderzoeken waar bij specifieke groepen mensen preventieve diagnostiek wordt gedaan. Een voorbeeld hiervan is het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. Vrouwen vanaf 30 jaar krijgen elke 5 jaar een uitnodiging voor het maken van een uitstrijkje, wat bekostigd wordt vanuit de overheid.

Op deze manier kan baarmoederhalskanker al in een vroeg stadium worden opgespoord en worden behandeld. Een uiting van self-care is wat dat betreft gehoor geven aan die uitnodiging en een afspraak maken voor het uitstrijkje, ook al zie je er misschien tegenop.

Zorgen voor je gezondheid, ook bij ziekte

Ook bij ziekte blijft het belangrijk om goede zelfzorg toe te passen. Bijvoorbeeld door aanpassingen te maken in je eet-, beweeg- en slaappatronen, door op tijd en op de geadviseerde manier je medicatie in te nemen, door jezelf te monitoren, en door actief deel te nemen aan het behandelproces en de communicatie met je behandelaren.

Goede self-care kan een ernstiger beloop van de ziekte voorkomen en je kwaliteit van leven ondanks de aandoening verhogen. Door goed voor jezelf te zorgen zal je je – ongeacht de situatie – beter gaan voelen. Self-care zorgt voor een verbeterd welzijn, ook bij ziekte.

Self-care kan je op vele manieren toepassen en jij weet het beste wat de juiste self-care voor jou is. Met dit artikel wil ik je aansporen om je pijlen op je gezondheid te richten en bewuste keuzes te maken op het gebied van gezondheid, ziekte en preventie.

Luister naar de signalen van je lichaam, verdiep je in betrouwbare kennis, laat je ondersteunen en maak je gezondheid een prioriteit. Self-care is niet altijd rozengeur en maneschijn, het kan ook moeilijk en confronterend en pijnlijk zijn, maar je bent het waard om in optimale gezondheid door het leven te dansen. Gun jezelf dat!

Dit gastartikel is geschreven door dr. Iris Otto. Zij is een arts met een missie: jou aan het roer te laten staan van jouw eigen gezondheid. Iris zag wat er miste in de reguliere zorg – namelijk een focus op gezondheid, leefstijl en zelfregie – en richtte daarom het platform Gezond Kompas op. Ze biedt betrouwbare kennis, motiverende tools en laagdrempelige ondersteuning in de navigatie naar jouw optimale welzijn. Op Instagram deelt Iris veel kennis en tips over duurzame gezondheid én geeft ze een kijkje in het leven van een ondernemende en onderzoekende leefstijlarts.