Winnie Verswijvel Psychologie 21 feb 2021, 06:00

Leestijd: 2 minuten

Schoonheid vanuit de wetenschap bekeken: hoe zit dat eigenlijk?

Een koppeltje zwanen die verliefd op het water drijven, een kleurrijk boeket wilde bloemen, een prachtige zwart-wit foto van je grootouders,… Het behoeft geen betoog dat dit soort schoonheden je hersenen prikkelen op een unieke manier. Valt het fenomeen schoonheid wetenschappelijk te verklaren of overstijgt dit de exacte wetenschap?

Dat is een vraag waarover al heel wat wetenschappers zich gebukt hebben.

Schoonheidscentrum in de hersenen

Een team van Chinese onderzoekers onderzocht of er zoiets als een ‘schoonheidscentrum’ in onze hersenen bestaat. Dit zou een heel specifieke regio in het brein zijn die reageert op allerlei schoonheidsprikkels.

Een reflectie: waar komt het bedachte schoonheidsideaal toch vandaan?

Ten eerste keken de wetenschappers naar eerder verrichte studies. Interessant daaraan was dat sommige van de studies de hersenreacties op mooie gezichten hadden onderzocht en andere studies keken naar de hersenreacties op mooie beeldende kunst. Het Chinese team gooide al deze onderzoeken op één stapel en keken of er al dan niet sprake was van overlap in de geactiveerde hersenregio’s.

Mooie gezichten vs mooie schilderijen

Wat bleek? De hersenregio die actief wordt bij het zien van mooie gezichten is niet dezelfde als de hersenregio die oplicht bij het zien van mooie schilderijen. Daaruit moesten de onderzoekers voorzichtig concluderen dat het onwaarschijnlijk is dat er zoiets bestaat als één ‘schoonheidscentrum’ in onze hersenen dat reageert op alles wat mooi is, ongeacht de aard van de prikkel.

De docu Embrace op Netflix helpt het onbereikbare schoonheidsideaal de wereld uit

Natuurlijk gaat dit ook maar om één studie. Zoals dat gaat met wetenschappelijk onderzoek zijn ook hier toekomstige studies nodig die deze bevindingen verder onderzoeken. Mogelijk komen daar toch nog andere, verrassende uitkomsten naar boven.

Een filosofisch vraagstuk

En hoewel we door dit soort onderzoeken dichterbij de waarheid van schoonheid komen (althans op een exact wetenschappelijk niveau), doen deze bevindingen ook vooral een filosofisch vraagstuk rijzen. Want wat bereiken we er eigenlijk mee om schoonheid tot in detail te gaan bestuderen op hersenniveau? Neemt dat niet voor een deel de magie weg?

Waarschijnlijk zal het nog decennia lang de tijd kosten tot neurowetenschappers de waarheid achter het fenomeen schoonheid hebben achterhaald. Maar laten we tot die tijd gewoon genieten van de prachtige dingen om ons heen, er is zoveel moois…

Winterkamperen in Nederland? Dit zijn de mooiste plekken