Maartje Vis Psyche 2 nov 2023, 07:00

Leestijd: 6 minuten

Minder mensen scheiden: dit is de rol van communicatie en dit betekent het voor de toekomst

Tegenwoordig scheiden er minder mensen en daar zijn verschillende oorzaken voor. Daarbij is er wel iets wat gedurende de hele relatie een grote rol speelt: communicatie. Welke rol heeft communicatie bij relatieproblemen? Voorkomt betere communicatie scheidingen?

Elke relatie is uniek en heeft zijn eigen regels, normen, waarden en grenzen die partners aan elkaar stellen. Op dat persoonlijke vlak speelt er zich heel wat af. Er kunnen veel verschillende relatieproblemen ontstaan die tot scheiden leiden, maar uiteindelijk lijkt de kern daarvan allemaal bij hetzelfde te beginnen: communicatie.

Communication is key: waarom veel mensen scheiden door communicatieproblemen (en in de toekomst waarschijnlijk niet meer)

In dit artikel gaan we in op de manier waarop we communiceren en hoe dat onze relaties beïnvloedt. We gaan het hebben over waarom we er nog zoveel moeite mee hebben en wat voor ontwikkelingen op dit gebied spelen die onze toekomst beïnvloeden.

Verrassend: er scheiden minder mensen

Uit onderzoek van het CBS blijkt dat er minder mensen scheiden. Steeds meer stellen kiezen er namelijk voor om ongehuwd samen te wonen. Als jongere generaties toch ervoor kiezen om te trouwen, is dat nu ook vaker op latere leeftijd. Naast ongehuwd samen wonen, kunnen ze ook nog kiezen voor geregistreerd partnerschap.

De groep van echtparen die in het huwelijksbootje zitten, bestaat hierdoor steeds meer uit stellen die al heel lang getrouwd zijn. Daardoor gaat het echtscheidingscijfer ook omlaag. Echtparen die namelijk al heel lang bij elkaar zijn, scheiden minder snel. Ook speelt de vergrijzing mee.

Er zijn dus een aantal ontwikkelingen in onze samenleving die invloed hebben op het aantal scheidingen, maar wat is nou de échte reden dat mensen scheiden? Dat gaat dieper dan deze trends die nu spelen in onze maatschappij op het gebied van de liefde.

De kern van relationship-issues

Communication is key wordt er ook wel gezegd en dat is niet voor niks: communicatie speelt namelijk een hele grote rol bij break-ups en scheidingen. Roos Boer, scheidings- en relatie-expert, licht dat toe.

“Heel veel mensen zeggen dat de relatie voorbij is als er iemand bijvoorbeeld vreemdgaat. De vraag is of dat de echte reden is”, vertelt ze. “Vaak is dat namelijk pas wat er gebeurt als de situatie al uit de hand gelopen is en een situatie escaleert als er niet goed gecommuniceerd wordt. Partners hebben niet door dat ze elkaar aan het verliezen zijn.”

Volgens Roos is communicatie (of beter gezegd het gebrek aan communicatie) dan ook één van de belangrijkste redenen dat mensen scheiden, ondanks partners dat niet altijd toe zullen geven.

We blamen onze partners en scheiden terwijl we elkaar eigenlijk niet begrijpen

Op verschillende gebieden kan de spanning oplopen. Partners hebben bijvoorbeeld te weinig tijd voor elkaar, het gezin vergt veel aandacht of er is vaker ruzie dan normaal. Het gaat dan vaak verkeerd op het gebied van het kunnen inleven in elkaar. “Als de spanning oploopt, verliezen we het vermogen om ook het perspectief van de ander te kunnen zien”, zegt Roos.

View this post on Instagram

A post shared by BEDROCK Magazine (@bedrockmagazine)

Daarbij is het uitspreken van erkenning en waardering ook belangrijk. “Partners spreken af dat de een de kostwinner is en de ander meer voor de kinderen zorgt. We raken gewend aan de centjes, maar vergeten dat de ander daar best wel druk van kan ervaren. Degene die veel werkt, weet weer niet hoe zwaar het is om een gezin te verzorgen. We vergeten waardering uit te spreken voor elkaar”, zegt Roos.

Peter* (61) is één jaar geleden gescheiden. Hierbij bleken ook communicatieproblemen een rol te spelen. “Met mijn baan betaalde ik het huis en de kosten daaromheen. Van haar eigen loon, kocht ze dure spullen en ging ze uiteten”, vertelt hij.

“Ik voelde mij verantwoordelijk voor alle financiën. Ik denk dat ze niet besefte hoe hard ik hier eigenlijk voor werkte.” Toen hij zelf krap bij kas begon te zitten op het moment dat het niet goed ging met zijn baan, kwamen ze er samen niet meer uit. Communicatie heeft bij hen dus achteraf ook meegespeeld bij de keuze om te scheiden.

Emoties uiten is (nog steeds) een taboe

Voor veel mensen is het een taboe om zijn of haar gevoelens te uiten. Volgens Roos heeft dat te maken met onze kindertijd waarin we eigenlijk geleerd hebben dat moeilijke emoties er niet mogen zijn. Als je bijvoorbeeld je teen stoot, geven we er een kusje op en verwachten we dat je meteen weer blij bent.

Als je gewend bent om emoties als angst of verdriet niet te kunnen uiten, maakt dat het lastiger om het in je huidige relaties wel te doen.

We durven meer te uiten en doen aan zelfontwikkeling

Tegenwoordig wordt er meer aandacht besteed aan het mogen uiten van je gevoelens en behoeftes. Er lijkt dus zeker een positieve ontwikkeling te zijn op het gebied van onze communicatie in relaties. “Over het algemeen zijn we vrijer geworden om emoties te uiten en rust er minder een taboe op. Mannen mogen gelukkiger ook wat vaker huilen dan nu, vroeger was dat not done”, zegt Roos. Ook durven mensen steeds meer open het gesprek aan te gaan over andere relatievormen.

Het is in om aan zelfontwikkeling te doen en zijn er op school vakken bijgekomen als filosofie en psychologie.

“Als je goed weet wie je bent en wat je eigen grenzen, normen en waarden zijn en de ander weet dat ook, kan je veel beter kijken of jullie bij elkaar passen”, zegt Roos. Op deze manier levert communicatie ook een bijdrage aan de relatie, maar wél als allebei de partners aan deze persoonlijke ontwikkeling doen. Anders kan het juist ook misgaan.

Door te blijven investeren in elkaar door bijvoorbeeld leuke dingen te doen samen, leer je ook jezelf kennen en ontdekken. Toch is het ook belangrijk om je eigen ding te blijven doen, op die manier blijf je volgens Roos aantrekkelijk voor je partner.

Dus onze communicatie verbetert: gaan we daardoor minder vaak scheiden?

We zetten zeker stappen vooruit op het gebied van communicatie in relaties, maar het taboe eromheen is zeker nog niet weg. Het is een proces wat tijd kost. “Het is langzaam aan het groeien, maar we zijn er nog steeds niet. Voor velen is het nog steeds heel lastig”, zegt Roos.

Als de positieve ontwikkelingen op het gebied van communicatie zo door blijven gaan, kan dat dus betekenen dat we minder vaak gaan scheiden. Relatieproblemen beginnen namelijk toch vaak bij communicatie.

Laten we daar dus eens wat vaker het gesprek over aangaan, met medeleven, begrip en een open houding. Zo stapt de volgende generatie met liefde het huwelijksbootje in (en niet meer eruit!).

*Peter is niet zijn echte naam in verband met anonimiteit.

3 fijne ademhalingsoefeningen voor beginners (én wanneer je ze het beste kunt doen)