Margje Hoogland Maatschappij 12 apr 2022, 06:00

Leestijd: 5 minuten

Deze 6 opmerkingen zijn hartstikke racistisch (ook al denk je misschien van niet)

Black Lives Matter heeft wereldwijd de afgelopen jaren veel teweeg gebracht. Massa’s mensen gingen de straat op, bedrijven spraken zich uit, de media ontplofte en steeds meer mensen zijn zich bewust van racisme. Eén van de dingen die we hebben geleerd, is dat we ons taalgebruik moeten aanpassen. Woorden creëren betekenissen, net als bepaalde opmerkingen.

Ook al zijn ze misschien niet verkeerd bedoeld, je weet niet welk effect het heeft op een ander. En dus is het tijd om er iets aan te doen.

De impact van micro-agressie

Bij racisme denk je misschien al snel aan daden van geweld tegen mensen van kleur of bijvoorbeeld het uitsluiten van mensen voor een baan of een woning vanwege hun naam. Maar racisme komt ook voor in een minder opvallende vorm.

De Harvard-psychiater Chester M. Pierce bedacht in 1970 de term ‘micro-agressie’. Een term die wordt gebruik voor de de respectloze omgang met mensen van kleur. Vanwege het woord ‘micro’ wordt het vaak gezien als een kleine of onbeduidende actie. Maar dat is verre van waar.

Lees ook: Waarom je beter kunt spreken van witte mensen, in plaats van blanken

Micro-agressie heeft juist veel impact en komt vaak voor. Een vorm van micro-agressie zit bijvoorbeeld in onze taal. Niet alleen in de manier van het benoemen van kleur, maar ook in het doen van bepaalde uitspraken.

Bijna alle uitspraken delen een persoon in bij een bepaalde etnische groep en op basis daarvan wordt een idee over hem/haar/hen gevormd. Terwijl het gewoon gaat om een individu met eigen interesses, talenten en persoonlijkheid.

Racistische opmerkingen

Het is dus tijd om die opmerkingen eens onder de loep te nemen en ze daarna voor eens en voor altijd uit ons vocabulaire te schrappen – en anderen er op aan te spreken wanneer ze het toch gebruiken.

Must read: Speak up & stand up – dit is wat je zelf kunt doen tegen racisme

1. “Ik zie je niet eens als [persoon van etnische groep].”

Met deze opmerking wordt er compleet aan de identiteit van de ander voorbij gegaan. Want waarom wordt de persoon niet gezien zoals hij/zij/hen is? Impliciet bedoelt men hiermee ook dat de ander wordt gezien als beter dan diens etnische groep.

2. “Je moet goed zijn in [activiteit die geassocieerd wordt met een etnische groep].”

Dat mensen van een bepaalde etnische groep een bepaalde biologische basis hebben, is sowieso een misvatting. Toch heeft dit idee er voor gezorgd dat we denken dat bepaalde etnische groepen vaardigheden hebben die andere groepen minder hebben. Daarmee worden mensen in een hokje gestopt en schrijven we bepaalde kwaliteiten toe aan iemands geracialiseerde identiteit in plaats van te kijken naar de kwaliteiten van het individu.

Hoe je met kinderen kunt praten over racisme

3. “Je bent zo welbespraakt.”

Deze uitspraak laat eigenlijk zien dat de perceptie over mensen van een bepaalde etnische groep is dat zij een intellectueel nadeel hebben ten opzicht van de witte mens. Iemand die de taal aan het leren is, mag je heus een compliment geven. Máár, spreek je iemand die de taal al lang spreekt of zelfs met de taal is opgegroeid dan is het een vervelende opmerking.

Must read: Het wordt tijd dat we het over anti-Aziatisch racisme hebben

4. “Ken je [een andere persoon uit een etnische groep]?”

Bij racisme wordt er vaak niet meer gekeken naar het individu, maar wordt het individu ingedeeld in een etnische groep. Met bovenstaande vraag wordt die groep ook nog eens ontzettend klein gemaakt.

5. “Wat ben jij?”

Deze vraag wordt vaak gesteld aan mensen van wie het uiterlijk niet gemakkelijk kan worden ingedeeld in een bepaalde etnische groep. De vraag komt vaak voort uit de impuls om een ​​persoon gemakkelijk en snel in te delen bij een etnische groep en daarop je beeld van de persoon te vormen.

6. “Waar kom je echt vandaan?”

Meestal gesteld als een follow-up van “Waar kom je vandaan?” De vraag wordt misschien gesteld uit interesse naar iemands achtergrond, maar het komt wel heel nieuwsgierig over. Als iemand vertelt waar hij/zij/hen vandaan komt, houd het daar gewoon bij. Het is niet nodig naar details te vragen waarvan de ander niet de behoefte voelt die te delen. En hij/zij/hen is dat ook helemaal niet verplicht.

Hoe kunnen we het beter doen?

Mocht je je weleens schuldig hebben gemaakt aan een van deze uitspraken, ga dan eens bij jezelf te rade waar het vandaan komt. Is het echt omdat je een bepaald beeld van bepaalde etnische groepen hebt, of was het heel onbewust.

In beide gevallen is het goed om er bij stil te staan en het kan ook helpen om je wat verder te verdiepen in racisme. Door er meer over te lezen en meer over je denkpatronen te weten te komen, kun je in het vervolg zulke uitspraken voorkomen.

Ook interessant: 8 tips om het gesprek over Black Lives Matter aan te gaan

Overweeg ook of het de moeite waard is om je excuses te maken aan de persoon aan wie je de vraag hebt gesteld. De persoon in kwestie voelde zich op het moment dat het gebeurde waarschijnlijk niet in de positie om er wat van te zeggen en het kan helpen om een gesprek aan te gaan om te laten weten dat je er van wil leren.

Mocht de persoon wat verder van je afstaan, dan kun je het ook laten. Vooral als je het gesprek wil aangaan om van je eigen vervelende gevoel af te komen. De ander hoeft jouw vervelende gevoel niet weg te nemen. Laat het liever een motivatie zijn om het de volgende keer beter te doen.