Sophie Rietmulder Psychologie Vandaag, 06:55

Leestijd: 3 minuten

Hierom kan de herfst ons letterlijk tot rust brengen

De bladeren kleuren rood, de lucht wordt frisser en ineens voel je het: rust. Terwijl de zomer vaak draait om drukte, reizen en sociale afspraken, lijkt de herfst juist uitnodigend kalm. En dat gevoel zit niet alleen tussen je oren: het blijkt ook echt meetbaar in je lichaam.

Japanse onderzoekers ontdekten namelijk dat het kijken naar herfstlandschappen een ontspannend effect heeft op het zenuwstelsel. Zelfs als je dat landschap alleen op een scherm ziet. BEDROCK-redacteur Sophie Rietmulder, zelf groot fan van de herfst, legt uit hoe dat zit.

Herfst doet ontspannen

Al jarenlang word ik voor gek verklaard als ik vertel dat de komst van de herfst mij zielsgelukkig maakt. Waar anderen zich zo lang mogelijk vastklampen aan de laatste zomerse zonnestralen, kan het wat mij betreft niet snel genoeg herfst worden. Ik vind het knus, gezellig, het doet me uitkijken naar de feestdagen met familie en vrienden, en misschien nog wel de belangrijkste reden: het brengt me volledig tot rust.

Ik vind de zomer dan ook ongelooflijk overrated. Ik vind het druk, klam, veel te heet en zodra de klok een uurtje wordt verzet, weet ik één ding zeker: ik krijg niet alleen een extra uurtje slaap, ik krijg ook een stukje van mezelf terug. Vanaf het moment dat de bladeren aan de bomen van kleur veranderen, voel ik me weer kalm en helemaal mezelf. Gek? Misschien een beetje. Maar óók wetenschappelijk onderzocht. 

Rust- en herstelmodus

In een kleinschalige studie van de universiteit van Chiba (Japan) lieten wetenschappers jonge vrouwen anderhalve minuut lang kijken naar twee beelden: een berglandschap in herfstkleuren en een stedelijk uitzicht. Terwijl ze dat deden, werd hun hartslag en hersenactiviteit gemeten, en werd gevraagd hoe ze zich voelden.

Het resultaat? De natuur deed wat het stadsbeeld niet deed: het lichaam schakelde over naar de zogeheten ‘rust- en herstelmodus’. De parasympathische activiteit, oftewel het deel van je zenuwstelsel dat zorgt voor ontspanning, nam duidelijk toe bij het zien van het herfstlandschap.

Ook mentaal waren de verschillen groot. De vrouwen gaven aan zich rustiger en comfortabeler te voelen bij het herfstbeeld dan bij het stadsbeeld. Ze scoorden bovendien lager op negatieve emoties zoals spanning of vermoeidheid, en hoger op positieve gevoelens zoals energie en vriendelijkheid.

Zelfs via een scherm werkt het

Wat het onderzoek extra interessant maakt: de proefpersonen zaten niet buiten in de natuur, maar keken gewoon naar een groot beeldscherm. Zelfs dan bleek het effect meetbaar. Dat past in een groeiende reeks onderzoeken die laat zien dat alleen al het zien van natuur, zelfs via een raam, poster of scherm, kan bijdragen aan stressreductie.

Zelf kan ik dat alleen maar beamen. Het zien van video’s met herfstige beelden maakt mij vaak al helemaal warm vanbinnen. Persoonlijk denk ik dat dat komt doordat het lijkt alsof er een soort laagje op de wereld ligt. Alles voelt kalmer, zachter, rustiger. 

Door het vaak slechte weer voel je je nu eenmaal minder snel geneigd om eropuit te gaan (FOMO bestaat voor mij dan niet meer) en voelt het eindelijk weer geoorloofd om lekker thuis te blijven met een kop thee en een goed boek. Al kan ik me ook voorstellen dat zomerliefhebbers op dit moment met hun oren klapperen. 

Een klein moment van herfst kan al helpen

De studie was kleinschalig en richtte zich alleen op jonge vrouwen, dus er is meer onderzoek nodig om te weten of hetzelfde geldt voor anderen. Toch geeft het een duidelijke boodschap: een klein beetje natuur kan al verschil maken.

Dus als de herfst zich aandient, met al haar kleuren en kalmte, is het misschien geen toeval dat je je wat rustiger voelt. Zet dat boswandelingetje in je agenda of hang een herfstfoto aan de muur: je zenuwstelsel zal je dankbaar zijn.

De herfst is ook hét moment om bepaalde hoofdstukken af te sluiten, zeker in dit jaar. Waarom dat zo is, lees je hier.