Malu Kirschbaum Welzijn 29 okt 2023, 09:39

Leestijd: 5 minuten

Heb je last van aanhoudende pijn? Zo laat je je niet langer beperken

Het is een uitdaging die velen van ons tegenkomen: aanhoudende pijn. Of het nu gaat om een chronische aandoening of gewoon die vervelende rugpijn die maar niet lijkt te verdwijnen, het kan behoorlijk beperkend zijn. Maar er is goed nieuws: je kunt leren omgaan met pijn en je leven rijker en waardevoller maken.

Het betekent niet dat je nooit meer pijn zult ervaren, maar wel dat je er leuke dingen tegenover kunt zetten.

Je moet er maar mee leren leven

Stel je voor: je hebt al enige tijd de diagnose ‘chronisch pijnpatiënt’. Je hebt verschillende artsen bezocht en allerlei medicijnen geprobeerd. Je hebt een second en mogelijk zelfs een third opinion gekregen.

Je bent bij een fysiotherapeut, een psycholoog, een acupuncturist of andere alternatieve genezers geweest. Mogelijk slik je zware pijnstillers, allerhande vitamines, mineralen en cbd-olie. Toch heb je nog steeds veel pijn, maar krijg je te horen dat je ‘er maar mee moet leren leven’. En jij denkt: hóe dan?

Het zit tussen je oren

Of misschien ben je ‘pas’ een paar maanden aan het sukkelen met pijnklachten, ben je nog aan het overleven met paracetamol en krijg je het Spaans benauwd wanneer je alle behandelopties hierboven leest.

Je moet er niet aan denken dat je dát circuit in moet, met blijkbaar zo weinig kans op blijvende verbetering. Ook jij vraagt je daarom af of er geen succesvollere mogelijkheden zijn om van je pijn af te komen, maar je omgeving begint te denken dat het tussen je oren zit. Dan ben je zeker niet de enige.

2,5 miljoen Nederlanders hebben last van aanhoudende pijn

Mensen met chronische pijn worden vaak gestigmatiseerd. Als er geen duidelijke lichamelijke oorzaak kan worden gevonden, wordt aangenomen dat er een ‘psychische stoornis’ in het spel is. Je met mentaal labiel, hebt psychosomatische klachten, of vraagt gewoon om aandacht.

Maar ook zonder enige weefselschade of ziekte kan aanhoudende pijn voorkomen. Afhankelijk van de precieze definitie van chronische pijn, ligt de frequentie rond de één op de vijf mensen. Ofwel: meer dan tweeënhalf miljoen mensen in Nederland heeft last van aanhoudende pijn.

Focus op leven

Veel van deze mensen wachten passief op de ontdekking van een of ander wondermiddel of definitieve operatie. Dat werkt vaak averechts. Een actieve aanpak is nodig. Dat vond ook Anna Raymann, fysiotherapeute, ervaringsdeskundige en auteur van het boek Over leven met pijn.

Anna: “Ik weet als geen ander dat pijn je leven kan verknoeien, je stemming kan bederven en kan leiden tot doemdenken. Alleen is het steeds maar focussen op de pijn of de onderliggende ziekte in de praktijk vaak vruchteloos. Een focus op ‘leven’ blijkt vaak effectiever.”

Jouw leven is de moeite waard

Daarom is het belangrijk dat mensen met pijn het heft in eigen hand nemen en op een actieve manier zoeken naar strategieën om iets van het leven te maken. Anna geeft in haar boek vele praktische tips voor een actieve aanpak.

Volgens neurowetenschapper Dr. Ben van Cranenburgh, die het voorwoord van haar boek schreef, gaan dingen niet vanzelf goed als je pijn hebt. “Het is nodig je leven weloverwogen en slim te plannen. Dat is natuurlijk een prijs die je betaalt, maar is tegelijk heel erg de moeite waard: je leven krijgt weer inhoud en er zijn momenten waarop je kunt genieten.”

Een paar voorbeelden

Gelukkig is er zo langzamerhand veel onderzoek dat overduidelijk aantoont dat pijn door vele factoren beïnvloed kan worden, bijvoorbeeld:

• De omgeving. Sommige mensen wonen niet prettig (troosteloos, geen uitzicht) of hebben een ongeschikte werkplek (souterrain zonder daglicht). Met enige moeite zou dat veranderd kunnen worden (verhuizen, andere baan).
• Beweging en bezigheden. Niet iedereen vindt een hometrainer leuk, maar er zijn genoeg andere bezigheden waarbij je goed in beweging bent. Kies iets wat je leuk vindt! Voor de één is dat zwemmen, voor de ander schilderen.
• Muziek. Dit kan mensen op de been houden en is gezond voor het brein. Dansen of actief muziek maken kan mensen gelukkig maken. Kies een instrument of ga lekker dansen (als je dit kan).
• Sociale contacten. Een mens is niet gemaakt om alleen te zijn, we houden van gezelligheid. Creëer daarom een groep van fijne mensen om je heen, die van dezelfde dingen houden (zoals koken, wandelen, films of boeken lezen).

Relaties en begrip

Je moet steeds goed bedenken: wat kan niet en – vooral – wat kan nog wél? Hierbij is het belangrijk om open en eerlijk te zijn tegenover je partner, familie en vrienden over wat je doormaakt. Laat ze weten wat je nodig hebt en hoe ze kunnen helpen.

Communicatie is de sleutel tot begrip en steun van je dierbaren. Daarnaast kan het helpen om samen activiteiten te ondernemen die je nog steeds kunt doen, zelfs met pijn. Dit versterkt de band en zorgt voor positieve momenten te midden van moeilijke tijden.

Werk en aanpassingen

Als je pijn hebt tijdens je werk, kan dat een uitdaging vormen, maar er zijn manieren om ermee om te gaan. Praat met je werkgever over mogelijke aanpassingen, zoals flexibele werktijden, ergonomische hulpmiddelen of taken die minder fysieke inspanning vereisen.

Het behouden van je baan en blijven deelnemen aan de arbeidsmarkt kan een bron van voldoening zijn, zelfs als je pijn ervaart. Het kan je het gevoel geven dat je een waardevolle bijdrage levert.

Hulp vragen is krachtig

Een van de grootste obstakels bij het omgaan met aanhoudende pijn is het idee dat je alles zelf moet doen. Dit is een valkuil die je beperkt. Durf hulp te vragen wanneer dat nodig is.

Of het nu gaat om hulp in het huishouden, professionele zorg, of emotionele steun, accepteer dat je niet alles alleen kunt dragen. Het vragen om hulp getuigt van moed en kracht, niet van zwakte.

Zelf in actie komen

Het omgaan met aanhoudende pijn blijft een proces. Er zullen altijd goede en slechte dagen zijn. Maar als jij erin slaagt om je pijn een minder dominante rol in je leven te laten spelen, je brein wat anders dan de pijn geeft, je mentale veerkracht te vergoot en je fysieke conditie verbetert, dan zul je ondervinden dat de pijn daadwerkelijk afneemt.

Het leven is waardevol, zelfs als je te maken hebt met aanhoudende pijn. Door je leven niet stil te zetten, te wachten op de arts met het perfecte medicijn of een behandelaar met de perfecte therapie, maar door zelf in actie te komen.

Hoe je dat stapsgewijs kunt gaan aanpakken, leer je in het boek van Anna: Over leven met pijn.