Rosa Bertram Voeding Vandaag, 07:38

Leestijd: 4 minuten

Het is dé alternatieve botervervanger uit India: maar hoe gezond is Ghee eigenlijk?

Als je een potje Ghee openmaakt, ruik je meteen die opvallende warme, nootachtige geur. De geklaarde boter met roots in de Indiase geneeswijze Ayurveda wordt vaak als botervervanger gebruikt. Maar hoe gezond is Ghee nu eigenlijk?

Ghee gebruiken om mee te koken, mag dan wel een trend zijn in het Westen, maar het smeerbare gouden goedje wordt in de Indiase en Pakistaanse keuken al duizenden jaren gebruikt als bakvet om mee te koken.

Dat we Ghee nu steeds vaker terugzien in de Westerse keuken is niet zo gek, want het zou allerlei gezondheidsvoordelen hebben ten opzichte van (room)boter. Hoe zit dat precies?

Wat is Ghee precies?

Ghee wordt ook wel geschreven als Ghi en is dus geklaarde boter. Even een opfrisser voor bij wie er niet meteen een belletje gaat rinkelen: in de praktijk betekent het dat het water en de melkdeeltjes uit de boter zijn verwijderd. Het opgebleven goedje, is dus geklaarde boter.

En dat is best een handig product als je geen koelkast hebt (zoals velen in India), want door dat proces blijft enkel het vet over en daarom hoef je het niet gekoeld te bewaren.

Hoewel Ghee een trend is op het gebied van gezondheid, is het niet geschikt voor veganisten. Wat vaak wél wordt gedacht. Het wordt immers gemaakt van boter en is daarom dus niet plantaardig. Wel vind je tegenwoordig allerlei plantaardige varianten, maar die zijn vaak sterk bewerkt en kun je beter uit de weg gaan, tipt het gezondheidsplatform Jasper Alblas.

Hoe gezond is Ghee?

Dan rijst al snel de vraag: hoe gezond is deze Indiase (room)botervervanger eigenlijk? Als je kijkt naar de voedingswaarde zijn Ghee en (room)boter goed met elkaar te vergelijken, omdat alle calorieën uit beide producten komen uit het vet.

“Ghee bevat evenveel verzadigd vet als roomboter,” legt Karin Lenssen, voedingsdeskundige aan Maastricht University Campus Venlo uit aan Quest. “De eventuele extra gezondheidsvoordelen, zoals vetoplosbare vitaminen, zitten ook al in gewone roomboter. Daarvoor hoef je het dus niet te doen.”

In een eetlepel Ghee van veertien gram zitten:

• 123 gram calorieën en in dezelfde hoeveelheid boter zitten 100 calorieën
• 14 gram vet en in een eetlepel boter 11 gram vet. Ghee is dus eigenlijk bijna puur vet!

Maar er zijn ook verschillen als het gaat om Ghee en (room)boter:

• Ghee is een stuk geconcentreerder dan roomboter.
• Ghee bevat daarom meer onder andere meer boterzuur, korte keten verzadigde vetzuren en geconjugeerd linolzuur.

Je kunt de geklaarde boter dus gebruiken om in de bakken, maar de hoeveelheid die je gebruikt is wel belangrijk. Toch is Ghee een handige vervanger voor wie lactose-intolerant is, Ghee bevat namelijk geen lactose en melkeiwitten. “Voor mensen met een hoog cholesterol of een verhoogd risico op hart- en vaatziekten is Ghee geen ideale keuze”, aldus Lenssen. Voor hen een plantaardige olie een gezonder alternatief.

Vitamines en smeltkracht

Maar Ghee wint dan weer punten als bron van in vetoplosbare vitamines zoals A, wat essentieel is voor de gezondheid van je huid, ogen en afweer. Daarnaast zit het culinaire voordeel van de geklaarde boter hem in het hoge kookpunt van ongeveer 250 (!) graden. Daardoor verbrandt het veel minder snel wanneer je kookt en is er minder kans op schadelijke stoffen zoals acrylamide, vergeleken met plantaardige oliën.

‘Big daddy of oils’

The Economic Times noemde Ghee zelfs de ‘big daddy of oils’, omdat de geklaarde rijk is aan vitamine A, ontstekingsremmend, spijsverterings versterkend is én mogelijk ondersteunend bij het herstel van de huid.

Gezondheidsvoordelen van Ghee volgens Ayurveda

Volgens Ayurveda, de oudste gezondheidsleer uit India, is Ghee vooral een voedend en geneeskrachtig middel dat je spijsvertering bevordert, je darmgezondheid ondersteund door het boterzuur, je vitaliteit en weefselopbouw verbetert en ontstekingen in je lijf tegengaat. 

Ghee kan dus een hartstikke handige vervanger zijn voor boter als je niet tegen lactose kan, maar hou wel rekening met het feit dat de geklaarde boter puur vet is. Toch wegen de voordelen van het feit dat Ghee hittebestendig, lang houdbaar en rijk aan vetoplosbare vitamines is daar voor velen wél tegenop.

Benieuwd hoe je Ghee praktische gezien kunt gebruiken in de keuken? Dít is hoe je het Indiase goedje Ghee kan gebruiken bij het koken.

Rosa liep 7 dagen met 18 kilo op haar rug door rivieren, over bergen door Noord-Zweden: ’tot onweer uitbrak’