Joanne Wienen Duurzaamheid 11 jul 2017, 06:00

Leestijd: 4 minuten

Duurzaamheid is goed, maar met regeneratie maken we pas echt het verschil

Met de term ‘duurzaamheid’ wordt anno 2017 rondgestrooid alsof het confetti op een verjaardagsfeestje is. Daardoor is het woord bijna betekenisloos geworden. Wanneer een vervuilende corporate een mailtje rondstuurt dat de medewerkers niet zoveel moeten printen, verschijnt er al een persbericht over hoe ‘duurzaam’ ze bezig zijn. Begrijp me niet verkeerd, alle beetjes helpen. Maar écht verschil gaat er op deze manier natuurlijk niet gemaakt worden. Al in 1992 werd in aanloop naar de Rio Earth Summit besloten dat ‘duurzame ontwikkeling’ het collectieve speerpunt van de wereld moest worden. Vijfentwintig jaar later kampen we met meer vervuiling, meer verlies van biodiversiteit en een groter klimaatprobleem dan ooit tevoren. Echt lekker gaat het niet met die duurzaamheid.

Hoe kan het dat iedereen pal achter dat concept gaat staan (op een paar veel te invloedrijke oelewappers na), maar we er als mensheid toch niet in slagen onze goede voornemens na te leven?

Misschien streven we gewoon niet het juiste concept na. De officiële definitie voor ‘duurzame ontwikkeling’ is dat het ‘voldoet aan de behoeften van het heden zonder in gevaar te brengen dat toekomstige generaties óók aan hun eigen behoeften kunnen voorzien’. Kortom: aan de ene kant willen we het leven steeds makkelijker, comfortabeler en beter maken voor de mens, maar zonder dat we de planeet nog meer kapot maken. De vraag is of dat wel kan.

Op de hoogte blijven van Bedrock-nieuws? Schrijf je in voor onze Bedrock-sparks!

Sinds 1992 is ‘duurzaamheid’ nooit van de politieke agenda geweest. En toch is het gebruik van fossiele brandstoffen nog steeds de voornaamste bron van energie waar de economische en stedelijke groei op drijft. Terwijl iedereen weet dat ons overmatige gebruik van fossiele brandstoffen inherent onhoudbaar is. Het is niet alleen een eindige bron, maar ook de voornaamste oorzaak van klimaatverandering.

De term duurzaamheid heeft in deze hele discussie aan daadkracht verloren. Wanneer is iets duurzaam? Als iets tien jaar meegaat? Honderd jaar? Duizend jaar? En wie of wat moet dan duurzaam zijn? Huishoudens, steden, hele naties, de wereldeconomie? En wie heeft daar dan wat aan? Wijzelf? Onze kinderen en kleinkinderen? Of alle mensen die ooit zullen leven?

Misschien nog wel de grootste grap van alles is dat dezelfde wereldleiders die vergaderen over duurzame ontwikkeling tegelijkertijd gericht zijn op voortdurende economische groei. Het is onmogelijk om te streven naar duurzaamheid zonder kritiek te hebben op het huidige economische systeem. Co-founder van de World Future Council Herbert Girardet pleit er daarom voor dat we niet alleen maar streven naar het behoud van onze beschadigde ecosystemen en zieke gemeenschappen, maar om ze in plaats daarvan geheel te vernieuwen.

Regeneratie is een biologisch verschijnsel waarbij beschadigde organen van een organisme volledig worden hersteld. Girardet ziet de planeet als het organisme. De aardbodem, bossen en wateren der wereld zijn de organen. Zijn gedachtegoed is simpel. Onze focus op duurzaamheid is goed. Maar in plaats van toestaan dat onze ‘beschadigde organen’ in hun afgetakelde staat blijven voortsukkelen, kunnen we ze beter compleet hernieuwen.

De kennis en technologieën om hernieuwbare energie onze belangrijkste energiebronnen te maken zijn er. De tijd voor vage compromissen is voorbij. Een systemische verandering is nodig. Eén waarbij het beschermen van de planeet minstens zo belangrijk is als de belangen van de mens. Onze voortdurende ontwikkeling mag niet langer ten koste gaan van onze ecosystemen. In alles wat wij doen en nastreven zou de bescherming en hernieuwing van die ecosystemen een leidend principe moeten zijn.

Vergeet niet Bedrock’s Facebook-pagina te liken, zodat je nooit meer iets mist.

Geen makkelijke opgave, want dat betekent dat de supermarktschappen niet het hele jaar meer vol liggen met exotische vruchten, out of season groenten en alles wat onze lekkere trek maar begeert. Dat we niet meer achteloos het vliegtuig naar Bali kunnen pakken, maar het gewoon met vakantie in eigen land of in ieder geval dichterbij huis moeten doen. Dat we pas nieuwe kleren kopen als onze oude helemaal zijn afgeragd. Dat we jarenlang met dezelfde telefoon, televisie of laptop moeten doen. Dat vlees definitief van het menu wordt geschrapt. Dat we stoppen met het verhuizen naar uitdijende en energieslurpende steden, maar gaan wonen in kleinere gemeenschappen. Dat we stoppen met het focussen op economische groei, maar ons in plaats daarvan gaan bekommeren om de groei van bomen, planten en groenten.

Bij regeneratieve ontwikkeling staat een eerlijk geven en nemen tussen de natuur en de mens voorop. Eerlijk blijven als hetgeen waarvan je ‘neemt’ zich niet kan verdedigen is geen makkelijke taak. Het zit in ons gedrag ingebakken om altijd meer, beter, sneller en groter te willen. Maar als we zo doorgaan, komt er een tijd dat de planeet uiteindelijk wraak neemt. En dan is het echt te laat.

Meer lezen?

De belangrijkste boodschappen van Leonardo DiCaprio’s documentaire ‘Before the flood’

Niets meer missen van Bedrock?

Like hier onze Facebook-pagina en blijf up to date. Of schrijf je in voor de Bedrock-nieuwsbrief.