Sophie Golbach Betere wereld 6 jan 2022, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Must see: de nieuwste docu van Sunny Bergman over victim blaming

“Waarom heb je dan ook geen nee gezegd?” “Waarom ben je dan ook in je eentje op stap gegaan?” “Je had niet zoveel moeten drinken.” Victim blaming is een hardnekkig fenomeen, waar slachtoffers van seksueel geweld veel mee te maken krijgen. In haar nieuwe documentaire Victim Blaming onderzoekt Sunny Bergman de impact hiervan.

Veel mensen maken zich onbedoeld schuldig aan victim blaming, terwijl je beter anders kan reageren. Het is een belangrijk onderwerp, waar met de documentaire meer aandacht aan wordt besteed.

Wat is victim blaming?

De naam zegt het eigenlijk al, je geeft namelijk het slachtoffer de schuld van het seksueel geweld. Als het slachtoffer het gevoel krijgt dat hij of zij niet geloofd of erkend wordt, kan dit grote invloed hebben op de verwerking en het herstel na het geweld.

Kijktip: Sunny Bergman komt met een nieuwe documentaire over activisme

Opmerkingen zoals “wat had je dan verwacht, met die kleren” komen hard aan. Victim blaming wordt ook wel second rape genoemd en kan schadelijker zijn dan de gebeurtenis zelf. Daarbovenop komt ook nog eens dat het niet verwerken van trauma iemand kwetsbaarder maakt voor een volgende verkrachting.

Victim Blaming: over de impact daarvan

De documentaire van Sunny Bergman is dus hard nodig. De korte documentaire maakte zij in opdracht van Rijksoverheid en in de film vertellen verschillende slachtoffers over de vele vragen en negatieve reacties die zij over zich heen kregen nadat ze vertelden wat hen was overkomen.

Volgens de geïnterviewden in de documentaire krijgen zij veel minder vaak vragen over hoe het met hen gaat. Zij sommen de reacties op die ze wel krijgen, en daar schrikken we van. Het zijn er namelijk nogal wat.

Sunny gaat in haar korte documentaire in discussie met allerlei mensen over het onderwerp. Wat blijkt nou; veel mensen hebben nog de neiging om met de beschuldigende vinger naar het slachtoffer te wijzen. Het resultaat daarvan is dat de slachtoffers zelfs tijdens de interviews nog twijfelen over hun schuld.

Must see: Woman – de documentaire van de makers van Human

Waarom doen we aan victim blaming?

Het zou natuurlijk al veel meer helpen als we slachtoffers niet de schuld gaven. Toch zijn gedachten van victim blaming te verklaren. Sociaal psycholoog Melvin Lerner noemt dat the just world-theorie. We geloven sterk in een rechtvaardige wereld, waarin dingen met een reden gebeuren.

Dat betekent dat wanneer je je best doet, je wordt beloond. Zo niet, dan ben je de klos. Vanuit dat idee denken we dat de slachtoffers het wel over zichzelf hebben afgeroepen.

Ook willen we graag ons eigen beeld van een veilige wereld overeind houden. Een afschuwelijke gebeurtenis zoals een verkrachting, tast ons veiligheids- en rechtvaardigheidsgevoel aan. Om dat gevoel te herstellen leggen we de schuld bij het slachtoffer. We krijgen daardoor de controle terug; het slachtoffer deed iets doms, dat zouden wij nooit doen, dit kan ons dus ook niet overkomen.

Hoe kunnen we slachtoffers helpen?

Nu we ons bewust zijn van de oorzaak van victim blaming, is het ook makkelijker om daarop te letten en dingen te zeggen die wel helpen. Wat zijn dat dan voor dingen? Klinisch psycholoog Iva Bicanic vertelt aan RTL Nieuws wat volgens haar belangrijk is.

Must see video: hoe corona de wereld (hopelijk) voor goed verandert

Toon bijvoorbeeld eens empathie, zeg dingen als “wat goed dat je het vertelt” of “bedankt dat je me in vertrouwen neemt”. Vraag hoe je kan helpen en zorg dat je rustig blijft. Kom erachter waar het slachtoffer behoefte aan heeft en doe dan ook wat hij of zij wil.

Wil je weten waar de documentaire precies over gaat en wat de slachtoffers te zeggen hebben? Kijk hier dan de documentaire van Sunny Bergman.