Rosa Bertram Psyche Vandaag, 07:24

Leestijd: 5 minuten

Marlot (31) had een toxische relatie met een narcist, deze persoonlijkheidskenmerken trekken zulke mensen aan

Narcisten: ze lijken charmant, slim en zijn vooral buitengewoon geïnteresseerd in jou. Alsof ze precies weten wat je nodig hebt. En misschien ís dat ook zo, althans in het begin. Tot het masker van de ene op de andere dag afvalt en je achterblijft met twijfel (vaak over jezelf en de situatie), schuldgevoel en een leegte die je niet kunt verklaren. Alleen: waarom overkomt dat vaak dezelfde mensen?

Dat overkwam onder meer Marlot (31)*. Ze had drie jaar een toxische relatie met een narcist en staat sindsdien op scherp als ze een nieuwe date heeft. “Ik wil nooit meer dat zoiets me kan overkomen”, vertelt ze aan BEDROCK.

Liefde die te veel geeft

First things first: het is je vast niet ontgaan dat de term narcisme tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt. Maar de persoonlijkheidsstoornis narcisme (NPS) moet echter gediagnosticeerd worden aan de hand van meerdere kenmerken. Er zijn bovendien verschillende vormen van narcisme, maar iemand kan ook narcistische trekjes hebben. Iemand een narcist noemen, wil je dus niet zomaar doen.

Eén van de algemene kenmerken van een narcist, is volgens narcismecoach Lot van Lot Anne Coaching dat diegene vooral in zijn eigen wereld leeft. “Een narcist leeft in een wereld waarin alles gerelateerd is aan de narcist zelf. Hij of zij ziet de wereld als een verlengstuk van zichzelf. Het is dan ook redelijk onvermijdelijk dat de narcistische eigenschappen van een persoon in ieder aspect van zijn of haar leven terugkomen. In de liefde en binnen vriendschappen, maar ook op de werkvloer. Narcisten leven voor drie dingen: aandacht, respect en controle – en die willen ze altijd en overal”, vertelt de narcismecoach aan LINDA.

‘Hij gaf me het gevoel dat ik eindelijk genoeg was’

En dus ook in een relatie, zo ondervond Marlot aan den lijve. “Ik ben van nature iemand die anderen snel aanvoelt, maar ik ben ook gevoelig voor de emoties van een ander. Als een goede vriendin of partner pijn heeft, dan voel ik dat meteen. Het liefst wil ik de ander helpen, want dat zit nu eenmaal in me.”

En zo ging dat ook met haar ex-vriend. “Toen ik hem leerde kennen, voelde het meteen alsof hij me écht zag. Hij gaf me veel aandacht door berichtjes te sturen, maakte veel tijd voor me vrij en andersom zei hij dat hij nog nooit iemand had ontmoet die hem zo begreep. Het voelde als thuiskomen.”

Die eerste maanden waren mooi, maar ook intens. “Hij belde me elke dag voor z’n werk en daarna ook weer, hij liet lieve briefjes achter als hij bij mij thuis was geweest en had al na een paar weken plannen voor onze toekomst samen. Ik ging er helemaal in op en vond het heerlijk om me zo geliefd te voelen.”

De rollen draaien ineens om: híj́ was het slachtoffer

Maar langzaam maar zeker veranderde dat. “Nadat we zo’n twee maanden in een love bubble zaten, begon hij te zeggen dat sommige van mijn vrienden niet goed voor me waren en dat ze jaloers waren op onze relatie. Eerst vond ik het nog lief dat hij me wilde beschermen en het beste voor me wilde. Hij leek dat heel goed te kunnen zien. Tot ik na een half jaar bijna geen vrienden meer zag en alleen nog maar met hem was. Mijn wereld draaide vooral om hem.”

Toen ze haar grenzen probeerde aan te geven en vertelde dat ze haar vrienden miste, draaide haar ex de rollen om. “Hij vertelde me dat ik ondankbaar was en dat ik hem tekortdeed. Als gevolg daarop ging ik steeds harder mijn best doen om hem tevreden te houden. Tot ik mezelf niet meer herkende.”

Maar kan iedereen nou eigenlijk voor een narcist vallen?

Marlot is niet de enige die zich aangetrokken tot een narcist. Volgens narcismecoach Lot zijn er namelijk veel vrouwen die zich steeds opnieuw aangetrokken voelen tot een narcist, die vaak eerst begint met het hierboven omschreven love bombing.

Vrouwen die vooral gevoelig zijn voor narcisten zijn vaak hoogsensitief en een echte pleaser. En die combinatie is eigenlijk niet zo vreemd. Een narcist kan immers goed zijn rol aannemen bij iemand die ruimte biedt voor dat gedrag.

Lot: “Hoogsensitieve vrouwen zijn graag extern gericht, omdat ze een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebben en over een (vaak iets te hoge) dosis empathie beschikken. Een narcist wil niets anders dan precies dat wat jij als hoogsensitieve vrouw te bieden hebt. Daardoor zal hij of zij er alles aan doen om jou in zijn of haar buurt en macht te krijgen.”

Bovendien zijn veel slachtoffers van narcisme vaak onzeker en daar weet een narcist vaak erg goed op in te spelen. De combinatie van iemand die gevoelig is voor de trauma’s en pijn van een ander en iemand die dat heeft én graag de macht over een ander neemt, is dus een gevaarlijke.

De weg terug (en het herstel)

Loskomen van een relatie met een narcist is echter niet makkelijk. Het is een proces van bewustwording en herstel van je verloren zelfvertrouwen. Marlot herkent dat als geen ander. Na een knipperlichtrelatie van drie jaar met veel break-ups is ze nu extra op haar hoede als ze op een date gaat. “Ik heb er ontzettend veel over gelezen en er met andere vrouwen over gesproken. Soms voel ik me bijna te alert, alsof ik overal rode vlaggen zie.”

Recentelijk was ze aan het daten met een man, toen degene in kwestie ineens afstandelijker deed. “Meteen kwamen de flashbacks. Dat koude gevoel in mijn buik en de leegte in mijn lijf. Mijn hoofd schreeuwde: ‘Daar gaan we weer’ en ‘wegwezen’. Ik wil namelijk nooit meer dat zoiets me kan overkomen.”

Maar dit keer liep het anders. “Ik liet hem weten wat ik eerder had meegemaakt en dat ik het gevoel had dat hij spelletjes aan het spelen was. We hebben er goed over gepraat en het bleek gelukkig vals alarm. Toch realiseerde ik me toen dat dit waarschijnlijk altijd een deel van me blijft. Die alertheid en dat wantrouwen in de liefde. Misschien hoort dat bij herstel. En dat is oké.”

*Marlots echte naam is bekend bij de redactie.