Rosa Bertram Maatschappij Vandaag, 07:20

Leestijd: 6 minuten

Hoe zou de wereld eruitzien als die níet door mannen was vormgegeven? Expert Kristel Vanderlinden vertelt

De wereld lijkt neutraal. De systemen, normen en innovaties voelen als vanzelfsprekend, maar is dat wel het geval? Dát vraagt toekomststrateeg Kristel Vanderlinden zich af in haar nieuwe boek EVAlutie. Daarin laat ze zien wat er gebeurt als de wereld eruit zou zien als die niet werd vormgegeven door én voor mannen: “Vrouwen zijn stille data: onzichtbaar aanwezig, maar nauwelijks meegeteld in de bouwstenen van onze wereld, van farmacie tot AI.”

Kristel laat in haar boek zien welke kansen er ineens ontstaan als vrouwelijke perspectieven wél worden meegenomen in bijvoorbeeld de zorg, mobiliteit, welzijn, sport, technologie en finance. Hoe zou de wereld er dán uitzien?

Wij spraken Kristel over hoe dat eruitziet in het dagelijks leven, waarom de wereld radicaal anders zou functioneren als vrouwelijke realiteiten wél waren meegenomen en wat je zelf kunt doen om die toekomst dichterbij te brengen.

Dagelijks leven is vooral door en voor mannen vormgegeven

“De mannelijke standaard zit zo diep in onze infrastructuur, wetenschap, economie en cultuur ingebakken, dat ze voelt als ‘neutraal’. Maar neutraal ís mannelijk, iets waar we te weinig bij stilstaan”, aldus Kristel. In Evalutie schrijft de toekomststrateeg dat vrouwen ‘stille data’ zijn; het gaat om de helft (!) van de samenleving die structureel niet gemeten of meegenomen wordt in vooruitgang. Hoe je dat terugziet? Volgens Kristel in bijna elk domein:

• Gezondheid: “Slechts 4 procent van alle farmaceutische investeringen gaat naar vrouwspecifieke aandoeningen. Hartfalen wordt bij vrouwen nog steeds te laat herkend, omdat de klassieke symptomen gebaseerd zijn op het mannelijk lichaam”, licht Kristel toe.
• Mobiliteit: “Crashtests zijn decennialang getest op mannelijke poppen. Daardoor lopen vrouwen veel meer risico op letsel bij auto-ongevallen.”
• Ondernemerschap en innovatie: “Wereldwijd richt slechts 1 procent van alle R&D-budgetten zich specifiek op vrouwen.”
• Technologie: “AI-modellen en wearables zijn gebouwd op datasets waarin mannelijke lichamen oververtegenwoordigd zijn.”

Zonder dat we het in de gaten hebben, lijkt de wereld dus gebouwd op blauwdrukken die eeuwenlang maar één perspectief meenamen. Het gevolg, aldus Kristel? “De samenleving werkt wél, maar niet optimaal, zeker niet voor de helft van de bevolking.” Inderdaad, voor vrouwen dus.

Hoe zou de wereld eruitzien als vrouwen wél vanaf het begin aan tafel zaten?

In een ‘vrouwelijke utopie’ gelooft Kristel ook weer niet, maar wél in een gelijke samenleving die meer zou kunnen bouwen vanuit vrouwelijke realiteiten, waarden en levensfases. Hoe ziet dat er concreet uit?

1. Een gezondere wereld

“Omdat we eindelijk zouden investeren in waar de grootste gezondheidswinsten liggen. Denk aan preventieve zorg rond menstruatie, hormonen, reproductieve gezondheid en menopauze. Het WEF toont dat investeren in vrouwen jaarlijks 75 miljoen gezonde levensjaren kan opleveren. Dat is geen ideologie, dat is macro-economie”, vertelt de toekomststrateeg.

2. Een menselijkere en inclusievere samenleving

Vrouwen bouwen volgens Kristel vaak ‘ecosystemisch’ en niet hiërarchisch. Dat zie je volgens haar terug in sport, technologie en de zorg. “Vrouwen creëren communities, geen piramides. Dat zie je vandaag al in de explosieve groei van vrouwen­sport en de community-based modellen die daar ontstaan. De sisterhoods zijn de nieuwe drijvers van een bloeiende economie.”

3. De wereld zou innovatiever zijn

“We laten nu de helft van ons innovatiepotentieel liggen. Vrouwelijke founders bouwen oplossingen rond fertiliteit, menopauze, mentale gezondheid, zorg en financiële autonomie. Dat zijn sectoren waar de markt nog helemaal van open ligt”, meent Kristel.

Ze vervolgt: “De slimste business-keuze die je kunt maken, is investeren in vrouweninnovatie. De Return on Female Investment, dus niet de ROI maar de ROFI, is 40 tot 70 procent hoger dan als je een innovatie zou maken voor een homogene groep of een puur mannelijke groep.”

4. Een economisch slimmere wereld

“Investeren in vrouwen creëert het hoogste rendement van alle maatschappelijke investeringen, in gezondheid, onderwijs én ondernemerschap”, benadrukt de toekomststrateeg. Wie bang is dat de wereld dan ineens ‘vrouwelijker’ zou zijn, hoeft zich geen zorgen te maken. “De wereld zou niet vrouwelijker zijn, maar gelijk-waardiger en gelijk-aardiger.”

En wat levert dit mannen op? (Spoiler: heel veel)

Het mooie van dit alles? Niet alleen vrouwen, maar iedereen groeit van een wereld waarin mannen én vrouwen gelijkwaardig zijn. “Vooral voor mannen die vooruitkijken, investeren en bouwen aan de economie van morgen”, legt Kristel uit. Hoe zit dat precies?

Meer economische groei

De fout die we vaak maken, is praten over ‘investeren in vrouwen’ alsof het een kost is. Terwijl het in realiteit één van de hoogste ROI’s op de markt is. De women’s health gap dichten levert jaarlijks 1 biljoen dollar extra wereldwijde GDP op, maar dat is nog maar het begin. De groeiende vrouwen­economie die nu al goed is voor 38 biljoen dollar aan wereldwijde consumptie, wordt dé nieuwe biljoeneneconomie. En mannen die vandaag al investeren, merken het: dit is niet filantropie, dit is first-mover advantage.

Vrouwen worden bovendien verantwoordelijk voor bijna 40 procent van het globale vermogen, en dat aandeel groeit explosief. Wie vandaag innoveert voor vrouwen, bouwt automatisch voor de snelst groeiende economische groep van de komende decennia”, aldus Kristel.

Nieuwe groeimarkten

Daarnaast ontstaan er ineens nieuwe groeimarkten: van FemTech tot vrouwensporten en gender-inclusieve finance: “Dat zijn markten die jarenlang ondergekapitaliseerd waren en nu razendsnel groeien. Voor investeerders betekent dat minder concurrentie, lagere instapkosten, veel hogere waardestijging en trouwe, community gedreven consumentengroepen.”

Betere producten, meer omzet

“Als je ontwerpt voor de hele markt in plaats van de halve, stijgt je omzet automatisch. Het ROFI-effect toont namelijk aan dat bedrijven die voor vrouwen bouwen, meer inkomsten genereren, sterkere loyaliteit creëren én innovatie sneller kunnen opschalen”, weet de toekomststrateeg.

Wendbare organisaties

Maar dan zijn we er nog niet, want teams met een betere genderbalans nemen sneller, accurater en strategischer beslissingen. “Dat vertaalt zich in hogere winstgevendheid, betere risicobeheersing en meer innovatieve oplossingen. Voor mannelijke leiders betekent dat minder blinde vlekken, meer creativiteit en meer concurrentiekracht.”

Hoe kun je als individu bijdragen aan de wereld van morgen?

Het goede nieuws? Je hoeft geen futurist te zijn om de toekomst te beïnvloeden, want kleine keuzes hebben al een grote impact op het systeem. En iedereen kan daaraan bijdragen.

Op de werkvloer of voor ondernemers kun je bijvoorbeeld innovatie ontwikkelen waar vrouwen bij betrokken zijn en je niet alleen vóór vrouwen denkt. “Betrek vrouwen vroeg én continu in de strategie, productontwikkeling, marketing en creatie”, zegt Kristel. “Bekijk en behandel ze daarnaast als een groeimotor en niet enkel als een doelgroep“, vervolgt ze.

“Evalutie gaat niet over vrouwen op een voetstuk zetten. Het gaat over eindelijk de helft van de mensheid meetellen in hoe we toekomst bouwen. En als we dat doen, groeit iedereen mee, onze economie, onze gezondheid, onze cultuur, ons mens-zijn.”

Gelijkheid op de werkvloer? Dit zoeken vrouwen in een werkgever.

Echte vrouwen krijgen een kind… toch?