Hoe goed is vies worden nu eigenlijk echt voor je immuunsysteem?
In onze moderne samenleving nemen we hygiëne behoorlijk serieus: we wassen onze handen regelmatig, desinfecteren alles in en rond het huis en vermijden het liefst al het contact met ziekteverwekkers. Maar is vies worden en in contact komen met micro-organismen niet juist goed voor ons immuunsysteem?
Er wordt immers ook vaak genoeg gezegd dat in contact komen met vuil van buiten af een boost kan geven aan je immuunsysteem. Hoe zit dat?
Het opbouwen van je immuunsysteem
First things first: het immuunsysteem is ons lichaamseigen verdedigingsmechanisme dat ons beschermt tegen ziekten en infecties van buitenaf. Het leert door blootstelling aan verschillende ziekteverwekkers, zoals bacteriën en virussen, of de binnendringers schadelijk of onschuldig zijn. Elke keer als ons lichaam in contact komt met een ziekteverwekker, traint het immuunsysteem zichzelf om beter te reageren op toekomstige bedreigingen.
“Vooral in de eerste twee à drie levensjaren is je immuunsysteem aan het leren onderscheid te maken tussen die twee. Blootgesteld worden aan verschillende typen organismen is dan heel belangrijk en zorgt voor de broodnodige training,” vertelt immunoloog Hermelijn Smits aan Radar.
Buitenspelen in de modder een goed idee?
Op jonge leeftijd in contact komen met vuil helpt dus het immuunsysteem trainen, stelt Smits. Wat betekent dat voor kinderen: is het dan wel of juist geen slim idee om ze te laten rond te rennen door de modder en in contact te laten komen met allerlei bacteriën van buitenaf?
Het antwoord lijkt duidelijk, aldus de immunoloog. Het is dus wél een goed idee om kinderen via de zandbak of in de tuin in contact te laten komen met allerlei verschillende micro-organismen, zodat hun immuunsysteem op een goede manier kan worden opgebouwd.
Zo wordt je immuunsysteem namelijk niet alleen getraind om te vechten tegen de slechte organismen van buitenaf, maar óók om open te staan voor de goede organismen die het lichaam nodig heeft. Wat essentieel is voor onze darmen, bijvoorbeeld.
We hebben verschillende bacteriën nodig
Stel je kinderen niet voldoende bloot aan verschillende organismen, dan kan het immuunsysteem simpelweg niet goed getraind worden. Met alle gevolgen van dien, zo bleek in de corona-periode waarin veel kinderen binnen moesten blijven en niet meer werden blootgesteld aan verschillende bacteriën.
Later kun je dan last krijgen van een immuunsysteem dat overactief wordt, omdat het onvoldoende is getraind verschillende schadelijke of onschuldige bacteriën te kunnen herkennen. Zo kun je sneller immuunziektes ontwikkelen zoals allergieën, astma of diabetes type 1.
Hoe zit dat bij volwassenen?
Of dit concept hetzelfde werkt voor volwassenen als bij kinderen, wordt momenteel nog volop onderzocht. Wel is in contact komen met vuil op latere leeftijd minder effectief, dan als kind.
Hoewel vies worden voordelen kan hebben voor je immuunsysteem, is het wél belangrijk om te weten dat niet alle vormen van ‘vuil’ hetzelfde zijn. Blootstelling aan natuurlijke omgevingen zoals aarde, planten en dieren kan voordelen hebben, maar het is een ander verhaal als het gaat om schadelijke chemicaliën, zware metalen of ziekmakende bacteriën. Er zijn veel organismen die je ziek kunnen maken, dus het is belangrijk hygiëne altijd serieus te blijven nemen.
“Sla er niet te ver in door, er is niks mis met het wassen van je handen als ze vies zijn geworden, echter het is niet nodig om alles te steriliseren voordat je het gebruikt om bijvoorbeeld eten klaar te maken,” aldus Smits. Met andere woorden: er is dus helemaal niets mis met een beetje vies worden!
Meer weten over je gezondheid?
- Checklist voor een goede gezondheid: vink jij ze alle vijf af?
- Drink je jonger: gezondheidsvoordelen van moleculaire waterstof
- De gezondheidsvoordelen van een dagje in de spa
- Is wierook net zo schadelijk voor je gezondheid als een (geur)kaars?