Rosa Bertram Welzijn Gisteren, 10:43

Leestijd: 4 minuten

Wel of geen borstvoeding geven? Lactatiekundige Annegien Bakkers geeft antwoord

Is borstvoeding geven nou wel of géén goed idee? Hoe ernstig is het gesteld met kunstvoeding of zijn er voordelen aan je baby voeden met flesvoeding? Online zie je soms door de bomen het bos niet meer en daarom startten lactatiekundige Annegien Bakkers en journalist Marilse Eerkens de podcast Machtige Melk. We spraken met Bakkers over de problematiek rondom borstvoeding geven.

Wie zich ook maar een beetje in het beginnend moederschap heeft ingelezen of al moeder is, weet waarschijnlijk hoe beladen de discussie rondom borstvoeding is. Hoog tijd om meer duidelijkheid te scheppen, meenden Eerkens en Bakkers.

Annegien Bakkers is lactatiekundige IBCLC en verloskundige en zet zich al jaren in voor betere informatievoorziening rond borstvoeding en de positie van moeders in de geboortezorg.

Wat is het probleem van wel of geen borstvoeding geven?

“Het probleem dat we in de podcast Machtige Melk aankaarten, is niet zozeer wie er borst- of kunstvoeding geeft, maar hoe die keuze tot stand komt. De kunstvoedingsfabrikanten stoppen grof geld in het vermarkten van kunstvoeding en gaan daarin heel ver. Heel zoetgevooisd en subtiel vormen ze de publieke opinie over borstvoeding en voeden ze de onzekerheid die veel nieuwe ouders toch al voelen. Er wordt een beeld geschetst dat de fles of de borst allemaal niet zoveel uitmaakt. Maar dat is onterecht. Het niet geven van borstvoeding geeft gezondheidsrisico’s voor zowel moeder als kind. 

En als maatschappij zijn we op een punt dat we zeggen: ‘Het is je eigen keuze, je mag zelf kiezen’, terwijl die keuze helemaal niet zo vrij is. Borstvoeding geven wordt bijvoorbeeld helemaal niet goed gefaciliteerd in Nederland.”

Waarom is dat zo’n kwalijke zaak?

“Slechts iets meer dan de helft van de nieuwe moeders startte afgelopen jaar met het geven van uitsluitend borstvoeding, blijkt uit een langlopend vragenlijstonderzoek van het Voedingscentrum, waar duizenden ouders aan meededen. Dat is het laagste percentage sinds de start van de metingen in 1997. Tot 2015 schommelde het tussen de 75 en 80 procent. 

Op het moment dat je weet dat iets (borstvoeding geven in dit geval) goed is voor de volksgezondheid, is het heel kwalijk dat een commerciële markt daar zo veel invloed op mag hebben en dat die borstvoedingscijfers daardoor zo teruglopen. De kunstvoedingsfabrikanten stellen winst boven de gezondheid van de allerkleinsten. Ik vind dat heel kwalijk.”

Welke rol speelt marketing en de voedselindustrie daarin?

“Kunstvoedingsfabrikanten gebruiken een zogenaamd ‘marketing playbook’ met als doel om zoveel mogelijk kunstvoeding te verkopen. Dat doen ze onder andere door het gebruiken en misbruiken van wetenschap, misbruik maken van de onzekerheid van ouders, het exploiteren en framen van de discussie rondom gendergelijkheid, en lobbywerk. En hun invloed reikt behoorlijk ver.”

Los daarvan, wat zijn de voordelen van borstvoeding en kunstvoeding?

“Eigenlijk spreken we in de podcast niet van voordelen van borstvoeding, omdat borstvoeding de biologische norm is. Kunstvoeding is het alternatief. En dat is in Nederland een heel goed en veilig alternatief, maar niet vergelijkbaar met borstvoeding. Niet qua voeding (het allergrootste verschil is dat borstvoeding niet alleen voeding is, maar ook bescherming geeft tegen infectieziekten) en niet qua voedingsmethode, want drinken aan een borst stimuleert de ontwikkeling op een heel andere manier dan drinken uit een fles.”

Wanneer is kunstvoeding wel of geen aanrader?

“Dat is een lastige vraag. Ik zou kunnen zeggen: ‘Als de moeder zich daar beter bij voelt’, want zo is het natuurlijk. Tegelijkertijd is het op dit moment niet mogelijk om een echt eigen keuze te maken door alle partijen die invloed op die keuze hebben en dat gevoel beïnvloeden. 

Ik zou ook kunnen zeggen ‘kunstvoeding is nooit een aanrader, behalve als het niet anders kan’, omdat het niet geven van borstvoeding gezondheidsrisico’s voor moeder en kind én hogere kosten voor de maatschappij met zich meebrengt. Maar ja, in een wereld waar borstvoeding geven zo moeilijk wordt gemaakt, kun je niet verwachten van moeders dat ze altijd maar borstvoeding kiezen. 

In de podcast schetsen we aan het eind een beeld waarin er achter kunstvoeding geen kapitalistische motieven meer zitten, waarin borstvoeding goed gefaciliteerd wordt en vrouwen écht gesteund worden. Als we dat ideaal zouden bereiken, dán is het mogelijk een echt vrije keuze te maken, en dan is elke keuze dus ook een goede.”

Cyclus-expert Lena Rentschler over menstruatie en het verschil dat je als moeder kunt maken