Maaike Kooijman Psyche 30 aug 2019, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Vrouwen daten mannen die op hun broer lijken: is dit waar?

Zit je toevallig naast je (in dit geval) mannelijke partner? Bestudeer hem eens goed en zeg dan zelf: lijkt hij op je vader? Of je broer? Al is het maar een beetje? Het idee dat we ons aangetrokken voelen tot mensen die op onze ouders lijken, is niet nieuw. Al in 1897 ‘bedacht’ psychiater Sigmund Freud het oedipuscomplex: de theorie dat mannen een ‘instinctieve erotische binding’ met hun moeder zouden hebben. Voor vrouwen geldt dat met hun vader, alleen wordt dat het elektracomplex genoemd (allebei de termen verwijzen trouwens naar de Griekse mythologie). Het idee van het elektracomplex wordt niet echt meer geloofd, maar dit jaar nog werd er een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat we onze partners misschien wél uitkiezen op gelijkenis met onze broer. Voor het Britse onderzoek werd vrouwen gevraagd of ze een foto van zowel hun partner als hun broer wilden insturen. Onafhankelijke deelnemers kregen de foto van die broer te zien en moesten uit vier andere foto’s (waaronder die van de partner) kiezen welke zij er het meest op vonden lijken. Volgens de officiële kansberekening zou 25 procent van de antwoorden ‘goed’ moeten zijn, maar dat bleek 27 procent te zijn.

De perfecte partner

Een gering verschil, maar volgens de onderzoekers toch genoeg om te concluderen dat we onbewust inderdaad kiezen voor partners die wat weg hebben van onze gezinsleden. Hoe dat komt? Volgens de onderzoekers zoeken we een kandidaat om ons mee voort te planten die een beetje dezelfde genen heeft als wij. Natuurlijk is incest niet de bedoeling, maar het zou ook voor problemen kunnen zorgen om te kiezen voor iemand die compleet anders is.

Lees ook: Waarom online daten misschien niets voor jou is

Dus is iemand van buiten de familie die wel op je familie líjkt, ideaal. Volgens de onderzoekers zijn de uitkomsten vooral interessant omdat we juist zouden verwachten dat onze vriendjes en broers niet op elkaar zouden lijken. Ik bedoel maar: niemand wil herinnerd worden aan alle keren dat ze ruzie hadden met irritante kleine broertjes over wie er als eerste de Donald Duck mocht lezen of op de Wii mocht. (Vooral niet als die broertjes meestal hun zin kregen.)

Het oedipus-mysterie

Omdat het aantal goede broer-partnercombinaties maar 27 procent was én de gelijkenissen bij lange na niet objectief beoordeeld werden, moge het duidelijk zijn dat dit lang niet voor iedereen geldt. Het blijft dus nog steeds een vraagstuk of onze familie onbewust invloed heeft op hoe we onze partners kiezen. Zelfs van het oedipuscomplex is niet bekend of het echt een ‘ding’ is. Velen zeggen dat het alleen maar een theorie is, maar er zijn ook onderzoeken die het tegenovergestelde beweren.

Zo zei een (ander) Brits onderzoek al eerder dat de kans groter is dan verwacht dat we een partner kiezen met dezelfde haar- of oogkleur als onze ouders. En weer een ander onderzoek, dat qua methode een beetje lijkt op de hierboven bewezen studie, wees uit dat mannen inderdaad bovengemiddeld vaak een vrouw kiezen die op hun moeder lijkt. Maar niet altijd: de mate waarin je een partner kiest die op je ouders lijkt, lijkt ook weer af te hangen van de band die je met hen hebt. We kunnen maar één ding zeggen: oordeel zelf.

Meer lezen over daten?

• Bewust daten: hoe doe je dat?
• Waarom online daten misschien niets voor jou is
• 7 dingen die je beter niet kan doen als je wil dat mensen je mogen