Rosa Bertram Betere wereld Vandaag, 10:40

Leestijd: 7 minuten

Redden we met deze voedingstrends de toekomst van de aarde?

We weten allemaal dat wat we eten invloed heeft op onze planeet. Maar hoe ver zijn we écht bereid te gaan voor een duurzamere toekomst? En kunnen we met die voedingstrends ook écht de toekomst van de aarde redden?

Nederlanders zijn best bereid om aanpassingen te maken in hun dieet om zo een positievere impact te maken op het milieu, zo blijkt uit een onderzoek van HelloFresh. Welke foodtrends spelen er en hoe ziet ons avondeten er straks uit met AI dat in opkomst is? Voedsel-futurologe Morgaine Gaye en klimaatwetenschapper Joseph Poore, met ondersteuning van Valentina Caldart, data-expert, geven ons een inkijkje.

Het eten van de toekomst (en kunnen we met deze voedingstrends onze planeet redden?)

Nederlanders zijn best een beetje avontuurlijk, dat blijkt wanneer we gevraagd worden naar wat we bereid zijn te eten voor een duurzamer voedselsysteem. Zo blijkt uit het onderzoek dat 36 procent vleesvervangers kiest en wel 28 procent plantaardige zuivel, zoals een havermelk of sojayoghurt. Maar ook voor meer exotische gewassen staat 26 procent open, zoals teff (waarvan je lekker glutenvrij brood kan maken), fonio en sorghum.

Ook zeewier is in opmars en ruim een kwart van de ondervraagden ziet dat wel zitten, dankzij de veelzijdigheid en voedingsstoffen die het bevat.

Geen insecten

Wist je dat insecten een rijke bron van eiwitten zijn? Toch staat de helft niet te popelen om insecten te eten. Paddenstoelen alleen als ze op een pizza liggen (45 procent sowieso niet) en cactussen zijn ook nog niet bepaald populair. Eenderde van de ondervraagden houdt ze lekker als kamerplant in plaats van als voedingsstof. Wormen op je bord? Dat behoort dus waarschijnlijk níét tot één van de duurzamere voedingstrends van de toekomst, menen twee van de experts.

AI-gegenereerde capsules als maaltijdvervangers?

De wereld is aan het veranderen en hoewel de technologie zich snel ontwikkelt, laten onze smaakpapillen nog even op zich wachten. Maar 1 op de 9 ondervraagden kan zich AI-gegenereerde capsules als maaltijdvervangers voorstellen.

Voedingstrends die weleens de wereld zouden kunnen redden

Maar hoe zien experts de voedingstrends van de toekomst die weleens de wereld zouden kunnen redden? Voedsel-futurologe Morgaine Gaye en klimaatwetenschapper Joseph Poore, met ondersteuning van Valentina Caldart, data-expert geven antwoord.

1. Technologie helpt voedselverspilling te bestrijden

Vandaag de dag wordt ongeveer een derde van al het geproduceerde voedsel verspild. Tegen 2050 zal dat vrijwel tot nul zijn teruggebracht, dankzij kunstmatige intelligentie die onze maaltijden plant op basis van beschikbare ingrediënten, individuele gezondheidsbehoeften en agenda’s. Ingrediënten worden dan in precieze hoeveelheden besteld, zodat er niets verspild wordt.

AI-systemen zullen ook zogenaamd ‘imperfecte’ groenten en fruit benutten en originele manieren vinden om eetbare, maar normaal weggegooide delen van voedsel te verwerken. Denk aan pesto van wortelloof, gebakken bloemkoolbladeren in roerbakgerechten en broccolistronken die worden omgezet in broccolirijst. Waar toch restjes of voedselafval overblijven, worden deze gebruikt in 3D-voedselprinters die er nieuwe gerechten van maken. Overgebleven rijst en groenten kunnen zo eenvoudig worden omgetoverd tot een sushi-maaltijd. Best een knap staaltje werk, als je het ons vraag. Kijk zo kunnen voedingstrends werken als een mooie win-win.

2. Voedingstrends van de toekomst: geen wekelijkse boodschappen meer

Naarmate AI het huishouden meer overneemt, zullen we taken zoals boodschappen doen, koken en zelfs opruimen kunnen delegeren, waardoor we meer tijd overhouden voor wat écht belangrijk is.

Traditionele boodschappen zullen worden vervangen door maaltijdpakketten, afgestemd op persoonlijke voedingsbehoeften en in precies de juiste hoeveelheden, waarmee de ‘wekelijkse boodschappen’ tot het verleden behoren

Supermarkten zullen zich ontwikkelen tot hybride fysieke-digitale belevingsplekken, waar mensen naartoe gaan om nieuwe smaken te proeven of sociaal contact te hebben, in plaats van om hun voorraadkast aan te vullen.

3. Voeding als preventieve gezondheidszorg

Tegen 2050 zullen we dankzij medische vooruitgang toegang hebben tot uiterst gepersonaliseerde gezondheidsdata. Deze tools monitoren onze voedingsbehoeften in real-time, en AI-assistenten gebruiken deze informatie om via voeding onze gezondheid en welzijn te optimaliseren.

Van automatische portiecontrole gebaseerd op stofwisseling en activiteitsniveau tot op maat gemaakte voedingsformules voor specifieke gezondheidsproblemen of genetische aanleg, gezondheid, welzijn en voeding zullen volledig geïntegreerd zijn.

4. Samen eten & #madebyhumans

Hoewel koken in 2050 niet meer noodzakelijk zal zijn, zullen mensen ervoor kiezen om te koken als hobby en sociale activiteit. De zintuiglijke en emotionele aspecten van het bereiden en samen nuttigen van voedsel blijven een belangrijke rol spelen in gemeenschappen.

We zullen veel waarde hechten aan #madebyhumans-voedsel, juist omdat zoveel van wat we eten door machines en AI wordt geproduceerd. Gezamenlijke maaltijden zullen toenemen, waarbij bewoners van straten of appartementencomplexen samen koken met de oogst uit hun gezamenlijke tuinprojecten. Familie-recepten worden bewaard via multigenerationele receptenbanken, en dankzij hologramtechnologie kunnen mensen virtuele kooksessies houden met familie of zelfs overleden dierbaren. De manier waarop we voedsel bereiden en delen, zal variëren per regio, cultuur en gemeenschap, maar voedsel zal ook in 2050 een centrale rol blijven spelen in ons leven.

5. Voedsel dat broeikasgassen opneemt, niet uitstoot

Er zijn voedingsmiddelen die broeikasgassen uit de lucht opnemen. Denk aan bekende ingrediënten zoals noten, citrusvruchten, olijven en andere boomgewassen, evenals mosselen en oesters, die koolstof in hun schelpen opnemen. Tegenwoordig hebben transport en bepaalde landbouwmethoden nog een negatieve impact, maar in 2050 zullen deze voedingsmiddelen per saldo juist bijdragen aan het milieu.

Andere koolstofabsorberende ingrediënten die een grotere rol in onze voeding gaan spelen zijn onder andere zeewier – al een vaste waarde in veel Aziatische keukens – en eetbare cactussen, die kunnen worden gebruikt in uiteenlopende gerechten, van taco’s tot jam.

Een minder bekend ingrediënt dat tegen 2050 basisvoedsel zal zijn, is bacterie-eiwit, dat gemengd kan worden met bijvoorbeeld meel of suiker. Sommige bacteriën zetten methaan om in energie, waarmee ze één van de krachtigste broeikasgassen uit de lucht verwijderen.

6. Verschuivende gewassen door klimaatverandering

Klimaatverandering zal de landbouwlandschappen wereldwijd ingrijpend veranderen. Tropisch fruit zoals mango’s, bananen, avocado’s, papaja’s, carambola en drakenfruit zullen tegen 2050 behoren tot het standaard dieet in de Middellandse Zee-regio. In Nieuw-Zeeland zullen bananen, ananassen, suikerriet en koffie worden geteeld in het ‘tropische’ noorden.

In Oostenrijk en Duitsland zullen quinoa en zoete aardappelen steeds vaker worden verbouwd. Maïs wordt algemeen in de Benelux. Scandinavië zal gewassen telen als quinoa, sorghum, soja, druiven en kiwi’s, terwijl het klimaat in het VK gunstiger wordt voor durumtarwe (voor pasta), citrusvruchten en avocado’s.

7. Herontdekking van erfgoedgewassen brengt diversiteit terug

Hoewel er wereldwijd meer dan 30.000 eetbare planten bestaan, wordt momenteel vijftig procent van alle landbouwgrond gebruikt voor slechts vier: tarwe, maïs, rijst en soja. Tegen 2050 zullen de nieuwste voedingstrends daar verandering inbrengen. We zullen lokaal een veel breder scala aan gewassen verbouwen, mede dankzij de herontdekking van inheemse planten die ooit een vast onderdeel van het traditionele dieet vormden.

Van paardenbloemen rond de Middellandse Zee tot de veldzuring-plant in Centraal- en Noord-Europa en wattle in Australië en Nieuw-Zeeland: in 2050 zullen veel traditionele voedingsmiddelen uit het verleden opnieuw opduiken.

Deze vaak vergeten gewassen zijn goed aangepast aan hun lokale omgeving, gedijen op arme bodems en kunnen beter tegen extreme weersomstandigheden – ideaal in een veranderend klimaat. Meer plantendiversiteit zal niet alleen biodiversiteit bevorderen, maar ook onze gezondheid – bijvoorbeeld via een rijkere en weerbaardere darmflora.

8. Voedingstrends? De opkomst van stedelijke landbouw

Een van de andere voedingstrends, is dat tegen 2050 voedselproductie veel zichtbaarder zijn met hyperlokale voedselketens als gevolg van een groeiende behoefte naar zelfvoorziening. Denk bijvoorbeeld aan: kleding waarin je voedsel kunt laten groeien zal realiteit zijn, dankzij nieuwe materiaalwetenschap. Stel je een jas voor met zakjes waarin je kruiden, microgroenten of plantaardige eiwitten kweekt.

Gemeenschappelijke ‘inkoopclubs’ en buurt-voedselnetwerken zullen steeds populairder worden, omdat mensen de verbinding zoeken met elkaar en met de natuur. In huis zullen keukens standaard uitgerust zijn met geïntegreerde kweekunits voor kruiden, groenten en zelfs plantaardige eiwitten.

Winkelruimtes zullen verticale boerderijen bevatten voor ultraverse producten. Kleine kweeksystemen zullen ook beschikbaar zijn via straatautomaten, zodat consumenten onderweg verse voeding kunnen kopen.

9. Voedingstrends van de toekomst: slimmere verpakking en etikettering

Een van de andere voedingstrends, is dat we tegen 2050 voedselwinkels gebruik maken van een zero-waste verpakkingssysteem. Verpakkingsmateriaal wordt afgebroken en teruggebracht in de circulaire economie via hoogwaardige recycling. Veel producten zullen zelfs geheel verpakkingsvrij zijn dankzij geavanceerde conserveringstechnologieën.

Consumenten krijgen volledige transparantie over producten via zogeheten ‘productpaspoorten’, die informatie bevatten over onder andere transportafstanden (food-kilometers) en CO₂-voetafdrukken. Dankzij blockchaintechnologie worden herkomst en waterverbruik volledig traceerbaar. Alle producten zullen voorzien zijn van labels met hun koolstofvoetafdruk en milieu-impactscore.

Food for thought!

Klimaatdoel 2030 onhaalbaar: is het niet urgent genoeg? Deze bestemmingen maken duurzamer reizen véél makkelijker.

Zo kun je jouw afvalproductie in de keuken verminderen