Rosa Bertram Psyche Vandaag, 09:34

Leestijd: 3 minuten

Waarom jong volwassenen vaak het ongelukkigst zijn (en wat je eraan kunt doen)

Iedereen wil natuurlijk gelukkig zijn. Hoewel we dat deels zelf in de hand hebben, is een deel van ons geluksgevoel genetisch bepaald, maar nu blijkt ook je leeftijd daar iets mee te maken te hebben. Gelukspsycholoog Josje Smeets legt uit waarom jonge mensen vaak het ongelukkigst zijn.

Of je het glas nu eenmaal vaker half vol of half leeg ziet, is deel genetisch bepaald, vertelt Josje Smeets in de BEDROCK Talks podcast. Je genen bepalen voor wel veertig tot vijftig procent of je van nature eerder optimistisch of pessimistisch bent aangelegd. Maar er blijken meerdere factoren te zijn die invloed hebben op je geluksniveau.

Onderzoekers zien namelijk dat jongvolwassenen in deze tijd opvallend vaak ongelukkig zijn. Gelukspsycholoog Smeets legt uit hoe dat komt en belangrijker nog: wat je eraan kunt doen.

De verschuiving in de gelukscurve

Decennialang werd geluk door de wetenschap vaak uitgelegd aan de hand van de zogenaamde U-curve. In deze theorie laten grafieken zien dat jongeren en ouderen doorgaans het gelukkigst zijn, terwijl mensen van middelbare leeftijd juist vaker een dip ervaren, door het zorgen voor kinderen en hun carrière bijvoorbeeld. Pas weer op oudere leeftijd neemt het geluksgevoel weer toe. Tot 2012 was deze U-curve duidelijk te zien.

Maar recent onderzoek uit de Verenigde Staten en Groot-Brittannië laat nu zien dat dit beeld van geluk aan het verschuiven is. Want wat blijkt? Jongeren rapporteren nu namelijk juist de laagste geluksniveaus in plaats van de hoogte. In plaats van de welbekende U-curve is er nu een stijgende lijn van geluk te zien. Een berg-curve dus.

Die verandering in de gelukscurve roept vragen op, want wat zegt dat over ons en de tijd waarin we leven? Hoe kan het dat een levensfase die juist bol staat van kansen, vrijheid en avontuur tóch zoveel onvrede oplevert?

De rol van sociale media

“Ouderen hebben geleerd om het hier-en-nu te accepteren en te waarderen”, legt Smeets uit aan Editie NL. Dat is bij deze generaties wel even anders. Je voelt het misschien al aankomen. Maar in een wereld die inmiddels bol staat van kansen, betekent ook dat je keuzes moet maken en soms helemaal overprikkeld kan raken van wat je nu precies wilt.

Volgens de psycholoog speelt vooral sociale media hierin een grote rol. Waar jongeren zichzelf vroeger hooguit hun directe omgeving konden vergelijken, bijvoorbeeld met een zus of buurmeisje, hebben ze nu 24/7 toegang tot de ogenschijnlijk perfecte levens van leeftijdgenoten en beroemdheden.

“Dat creëert een constante stroom van vergelijken en jezelf tekort doen”, legt ze uit. Het resultaat? Je ervaart meer druk, meer onzekerheid en een gevoel dat je nooit genoeg bent.

Prestatiedruk en keuzestress

Naast de digitale vergelijking komt daar de maatschappelijke druk nog eens bovenop. Jongvolwassenen worden tegenwoordig immers overspoeld met keuzes: van studie tot carrière, van relaties tot reizen, van waar te wonen tot hoe je je leven duurzaam inricht.

Die vrijheid klinkt in eerste instantie fijn, maar in de praktijk het leidt vaak tot keuzestress en de angst om verkeerde beslissingen te maken. Voeg daar de hoge prestatiedruk vanuit werk en studie aan toe en je hebt een recept voor onrust, angsten, stress en zelf burn-outs…

Geluk is deels maakbaar

Dán het goede nieuws: gelukkig zijn we niet volledig overgeleverd aan de omstandigheden. Smeets vertelt dat jongeren op den duur net zo gelukkig kunnen worden als volwassen. “Zelf als er weinig zekerheden zijn, kun je een manier vinden om gelukkig te worden, dat kunnen jongeren ook aanleren,” aldus de psycholoog.

Ouderen hebben een goed zelfbeeld opgebouwd, gebruiken weinig tot geen social media en zij hebben zekerheid. Jongeren kunnen daar met een omweg ook komen. “De sleutel ligt bij je telefoon vaker wegleggen. Gelukshormonen worden namelijk alleen aangemaakt bij tevredenheid en als je af en toe stil blijft staan. Dus meer stilstand in je leven inbouwen kan echt helpen om meer geluk te voelen.”

Geluk is dus niet iets dat je overkomt, maar iets waar je actief invloed op hebt. En misschien is dat wel de belangrijkste les! Maar dus wel écht vaker die telefoon wegleggen…

Waarom we ongelukkig worden als er te veel keuze is.

Dit maakt ons (al na twee weken!) gelukkiger, volgens wetenschappers