Annemarie Hartsuiker Welzijn Vandaag, 13:11

Leestijd: 6 minuten

Jolien heeft MS, maar voelt zich fitter en gezonder dan twintig jaar geleden

Drieëntwintig jaar geleden kreeg Jolien Janzing de diagnose MS. Slechts een handvol mensen wist ervan. Maar in plaats van zich neer te leggen bij de diagnose, ging ze op zoek naar een manier om te leven met de ziekte. Via trial & error kwam ze terecht bij de kracht van oervoeding en keerde terug naar een eetpatroon dat lijkt op dat van de jager-verzamelaars (geen paleo, er zijn enkele wezenlijke verschillen!). Het resultaat veranderde haar leven op spectaculaire wijze.

Ze voelt zich vandaag vitaler en krachtiger dan ooit.

Wanneer kreeg je de diagnose MS en hoe ging je hiermee om?

Jolien: “Ruim twintig jaar geleden kreeg ik te horen dat ik multiple sclerose had. De wereld zakte weg onder mijn voeten. Ik had twee jonge kinderen, zat vol levenslust en ambitie, en wilde niet lijdzaam aftakelen. Wat als ik in een rolstoel terechtkwam? Wat als ik niet meer zou kunnen schrijven? Ik was bang, maar ook opstandig. Iedereen zei dat ik het moest accepteren, maar ik weigerde me te vereenzelvigen met de ziekte. Mijn brein moest scherp blijven. Toen ik vroeg of gezond eten kon helpen, antwoordde de neuroloog, “Gezond eten is goed, maar je moet daar ook niet mee overdrijven.” Dat moment was het begin van mijn zoektocht. Ik besloot te doen wat ik kon, met de middelen die ik had. Voor mij betekende dat: kiezen voor herstel, hoe onzeker en hobbelig het pad ook was.”

Ik heb ook een auto-immuunziekte (Hashimoto). Waarom hebben volgens jou meer vrouwen te maken met auto-immuunziekten?

Jolien: “Dat is niet helemaal duidelijk, maar er zijn wel sterke aanwijzingen. Vrouwen hebben een krachtiger immuunsysteem dan mannen, wat hen beter beschermt tegen infecties, maar ook vatbaarder maakt voor auto-immuunziekten. Oestrogeen beïnvloedt het immuunsysteem en verhoogt dat risico nog. Daarnaast komen vrouwen wereldwijd vaker in contact met schadelijke stoffen en stapelen sommige toxines zich op in vetweefsel, dat vrouwen biologisch gezien meer hebben

Het vrouwelijke lichaam is gevoelig, kwetsbaar ook, maar dat maakt het juist sterk. Alleen zijn we verkeerd voorgelicht. In de hoop gezond te eten kiezen veel vrouwen voor volkorenbrood, lightproducten en doorzichtige plantaardige oliën — precies wat hun immuunsysteem ondermijnt en ontstekingen veroorzaakt. Intussen worden onontbeerlijke bouwstenen zoals vlees, vis en dierlijke vetten steeds vaker geschrapt — met alle gevolgen van dien. Auto-immuunziekten zijn geen raadsel. Ze zijn een gevolg van een leefstijl die haaks staat op wie we als soort zijn. En vrouwen zijn vaak de eersten die ziek worden. Ze willen flink zijn, ze zetten door, tot hun lichaam zegt: “Genoeg.”

Wat vond je van de benadering van artsen?

Jolien: “Toen ik de neuroloog vroeg of ik zelf iets kon doen, gezond eten of zo, zei hij: “Gezond eten is natuurlijk goed, maar je moet daar niet mee overdrijven.’ Hij verwees me door naar een professor die de behandeling met medicatie zou opstarten. Die boodschap maakte me radeloos en ik besloot zelf op zoek te gaan naar oplossingen. Pas negentien jaar later had ik een consultatie met de professor in kwestie. Haar assistente was verbaasd dat ik geen MS-symptomen had en gezond was geworden zonder medische behandeling. Maar de professor was niet geïnteresseerd in mijn dieet. Met mijn boek wil ik me niet tegen artsen keren, maar hen juist de hand toereiken. De kracht van voeding is enorm en het zou waardevol zijn indien de klassieke geneeskunde daar meer aandacht aan zou besteden. OerFood heeft me mijn leven teruggegeven. 

Er wordt vaak gezegd dat iedereen anders is en anders op voeding reageert. Aan de oppervlakte klopt dat, maar dieper niet. We zijn allemaal Homo sapiens — nazaten van jager-verzamelaars uit de Steentijd. Zij leefden van de jacht, de visvangst, wat knollen, bladgroenten en seizoensfruit. Ze dronken water. En wij? Ons DNA komt nog voor 99,9 procent overeen met dat van de oermens. Er wordt vaak gezegd dat de mens een alleseter is, maar dat moet genuanceerd worden. We kunnen als soort een breed scala aan voedsel verteren — van vlees en vis tot vruchten, knollen en zelfs insecten. In die zin zijn we omnivoren. Maar we zijn géén ‘alleseters’ in de moderne zin van het woord. We hebben geen anatomie die geschikt is voor het verteren van grote hoeveelheden granen, peulvruchten, zuivel of sterk bewerkte producten — en dat zien we vandaag terug in de toename van chronische aandoeningen.”

Waar is jouw zoektocht toen begonnen?

Jolien: “In een Engelstalige boekhandel in Amsterdam. Daar vond ik Managing Multiple Sclerosis Naturally van Judy Graham. Ze had net als ik MS en geloofde niet dat ze niets kon doen. Haar boek las ik in één avond uit. Dat was de eerste stap in de goede richting. Ik schrapte meteen melk en gluten. Kort daarna vertrok ik voor een reportage naar Hamburg. Ik had honger, liep verloren op zoek naar alternatieven, maar merkte ook: de pijn werd minder. Toen ik terug naar huis ging, voelde ik me beter. Beterschap leek mogelijk. Vanaf dat moment ging ik alles lezen wat ik kon vinden, sprak ik met artsen, therapeuten, ervaringsdeskundigen — vaak mensen die net als ik eerst ziek waren geweest. Mijn herstel begon daar. In die boekhandel. Het is omdat ik zelf zoveel aan boeken heb gehad, dat ik het nu mijn taak vind om de kennis die ik heb opgedaan op mijn beurt te delen. Zodat mijn bevindingen anderen kunnen helpen.” 

Als je één ding mag noemen waar je het meeste aan hebt gehad tegen MS, dan is dat…

Jolien: “Het weglaten van de verkeerde voeding. Geen granen, geen melkproducten, geen suiker, geen peulvruchten meer. Geen alcohol, koffie of zwarte thee. Wat ik nu eet, sluit aan bij wie ik als mens ben — of beter: bij wie we als soort altijd zijn geweest. Ik weet precies wat werkt en wat niet. Als ik vandaag een boterham of een glas wijn zou nemen, zou ik meteen gevoelsverlies in mijn handen of voeten ervaren. Of weer duizelig worden en last hebben van dubbelzicht. Bij een vergissing, zoals laatst een slaatje waar toch een goedkope dressing op zat, komen de symptomen terug. Maar als ik kies voor een steak met warme groenten, voel ik me helder en sterk. De MS is niet verdwenen, maar ze is als een draak die met mijn dieet in slaap is gesust en me geen zorgen meer geeft.”

Wat is het verschil tussen oervoeding en een keto-dieet?

Jolien: “In de winter was de enige energiebron van onze voorouders uit de oertijd opgeslagen lichaamsvet en het vlees en vet van een vers geschoten dier. In de winter konden ze niet vertrouwen op knollen of bessen. Hun lichaam schakelde over op vetverbranding – een staat die we ketose noemen. In de zomer en herfst was er wel meer plantaardige voeding en ging het lichaam over naar suikerverbranding. Tegenwoordig komt de moderne westerling bijna nooit meer in ketose, omdat hij het hele jaar door driemaal daags eet en afhankelijk is geworden van koolhydraten als brandstof, zoals brood, pasta, rijst en suiker. 

Het ketodieet is bijzonder nuttig omdat het die vroegere manier van eten nabootst. OerFood gaat verder dan keto door ook voeding te mijden die in veel ketodiëten nog wél voorkomt – zoals zuivel, soja, paddenstoelen, noten, zaden, nachtschadegroenten en gefermenteerde producten – maar die ontstekingen kunnen aanwakkeren of het immuunsysteem verstoren.”

Ben je benieuwd naar het boek OerFood en het verhaal van Jolien over MS? Je koopt het boek voor €27,50 op BOL.com

Wil jij ook jouw persoonlijke verhaal delen? Mail naar [email protected]