Lisanne de Vaan Psychologie 19 jun 2020, 06:00

Leestijd: 2 minuten

Waarom pushen we onszelf (fysiek gezien)? Een sportpsycholoog legt uit

Keihard trainen, koud (af)douchen en een week lang sapvasten: soms doe je dingen waarvan je jezelf afvraagt waarom je ze eigenlijk doet. Ze kwellen je en toch lijkt het erop dat je ervan geniet. Waarom pushen we onszelf zo?

Hoewel het algemeen bekend is dat je veel kunt bereiken door kleine stapjes te nemen, kiezen we vaak voor een radicale aanpak. Ook op de Bedrock redactie leggen we de lat soms hoog voor onszelf. Zo dronk Tanja 40 dagen geen druppel alcohol, mocht Nina 6 weken lang niks kopen van zichzelf en hield Josephine zich aan een streng dieet.

Tuurlijk, een killerbody a la Doutzen Kroes bereik je niet zomaar. Daar moet hard voor gewerkt worden. Maar waarom hebben we het idee dat sporten en diëten pas zin heeft als we ervoor af moeten zien? Gerald Weltevreden – sportpsycholoog aan de Universiteit van Amsterdam – laat aan Psychologie Magazine weten dat er drie verschillende factoren meespelen.

Zelfvertrouwen, controle en schuld

De eerste factor is zelfvertrouwen. Weltevreden geeft het voorbeeld van een vijfjarige die kan fietsen. Op dat moment is dat natuurlijk ontzettend knap. Papa en mama zijn apetrots, wat een enorme boost aan zelfvertrouwen geeft. Drie jaar later kijkt niemand er nog van op; het is de normaalste zaak van de wereld dat een kind van acht in Nederland kan fietsen.

Ook lezen: Zo blijf je mentaal sterk als je (tijdelijk) niet kunt sporten

Wat hij hiermee wil zeggen? Door de lat hoger te leggen en te slagen in iets dat moeilijk is, geloven we weer in ons eigen kunnen.

Weltevreden

Een tweede factor die Weltevreden noemt is controle. Er zijn momenten in ons leven dat we extra vatbaar zijn voor een fikse uitdaging. Dit zijn de momenten waarop we het gevoel hebben dat we de controle kwijt zijn. We stellen onszelf een uitdaging om het gevoel van controle te herstellen. Ergens hard voor werken geeft ons het idee dat we vooruit gaan en de uitkomst in de hand hebben.

Schuldgevoel

De derde factor betreft schuldgevoel. We voelen ons allemaal wel eens schuldig over ongezond gedrag. Denk aan drie chocoladerepen als avondeten en maandenlang niet sporten. En wat doe je als je ‘stout’ bent geweest? Juist, dan geef je jezelf straf. Het blijkt een effectieve strategie.

Een Australische studie – welke is gepubliceerd in de Journal of Psychological Science – laat zien dat fysieke pijn schuldgevoelens (gericht op sport en voeding) kan verlichten. Al kun je jezelf afvragen of dat is wat je wil. Met een uitdaging is niets mis, maar wees ook een beetje lief voor jezelf.

Meer lezen?

• Waarom vinden we het lekker om te lijden en is het ergens goed voor?
• Waarom hard sporten slecht is voor je lichaam
• Waarom sporten en bewegen zo goed is voor je hersenen