Joanne Wienen Maatschappij 18 aug 2020, 06:00

Leestijd: 3 minuten

Waarom je kind af en toe met een blauwe plek moet thuiskomen

In een maatschappij die volledig is ingericht op presteren is er weinig ruimte voor vrij spel, laat staan als daar een blauwe plek of gebroken arm bij kan worden opgelopen. Toch wijst onderzoek uit dat juist risicovol spel goed is voor de fysieke en mentale gezondheid van kinderen.

‘Wel uitkijken, hoor’. ‘Niet te hoog.’ ‘Dichtbij blijven.’ ‘Niet vies worden.’ Het zijn woorden die menig ouder zichzelf tegen hun kind hoort zeggen. Logisch, je wil immers niet dat je kind zich bezeert of in gevaar brengt. Toch zijn het woorden die je de volgende keer beter kunt inslikken.

Spelenderwijs ontdekken

Onderzoek wijst namelijk uit dat risicovol spel – waarbij kinderen de grenzen opzoeken en op onderzoek uitgaan – verband houdt met zelfvertrouwen, creativiteit, veerkracht, fysieke gezondheid en sociale vaardigheden.

Wanneer ik aan mijn eigen jeugd denk, herinner ik me niet het spelen in de speeltuin met een wip, schommel en glijbaan. Wel hoe ik met vriendjes en vriendinnetjes leerde polsstokspringen in een weiland of hoe ik een fort bouwde in het bos achter mijn huis. Of hoe ik meedeed aan wedstrijdjes wie de mooiste hutten kon bouwen.

Lees ook: Waarom het oké is om géén kinderen te willen

Volgens de wetenschap zijn het juist zulke speelervaringen die goed voor een kind zijn. Kinderen die op een vrije manier spelen, denken zelf na. Ze laten hun fantasie de vrije loop, nemen risico’s en leren out of the box denken. Ze leren samen te werken, oplossingen te zoeken en creatief te denken. En dat alles zonder inmenging van schoolboeken, bemoeiende volwassenen of checklists.

Vrijplaats voor spelende kinderen

In de jaren ’40 ontwierp de Deense landschapsarchitect Carl Theodor Sorensen een speelplaats zonder regels, toestellen of veiligheidsvoorschriften. Wel stonden er kapotte auto’s, lag er brandhout en vond je er oude autobanden.

De angst was dat kinderen massaal met gebroken botten zouden thuiskomen, maar dat bleek totaal niet het geval. In een paar jaar tijd werden hooguit wat pleisters geplakt. Op die vrije plek konden kinderen hun fantasie de vrije loop laten en kregen ze gelegenheid buiten de lijntjes te kleuren.

Ook interessant: Zo ontwikkel je een gezond lichaamsbeeld bij je kinderen (en bij jezelf)

Er zijn tegenwoordig maar weinig van dit soort speelplekken. Hoewel bewezen is dat kinderen die vrijheid prima aankunnen, moeten fabrikanten van speeltoestellen tegenwoordig voldoen aan zware veiligheidsvoorschriften. De ideale speeltuin ziet er bij voorkeur overzichtelijk en opgeruimd uit. En dat is dus eigenlijk heel erg zonde.

Ontdekkingsreis

Het is een moeilijke, maar belangrijke taak van ouders om kinderen los te durven laten. Ze de vrijheid te geven om te ontdekken en spelen op een manier die bij hen past. En dat betekent dus niet per definitie dat een kind in bomen moet klimmen, in sloten moet springen en forten moet bouwen in het bos.

Niet ieder kind is hetzelfde. Waar de een graag op fysiek avontuur gaat, kan een ander kind helemaal opgaan in een boek en zo op een mentale ontdekkingsreis gaan.

Het punt is: kinderen moeten zélf leren en ontdekken, en dat lukt niet als ouders hen continu vertellen wat ze wel en niet moeten doen.

Meer over kinderen?

• Het wordt tijd om overgewicht bij kinderen te tackelen
• In hoeverre zijn ouders bepalend voor de levenskeuzes van hun kinderen?
• Deze simpele truc zorgt ervoor dat kinderen beter presteren op school